Bến Tre: Chủ động các giải pháp ứng phó hạn mặn gay gắt

TMO - Để hạn chế thiệt hại do hạn hán và xâm nhập mặn gây ra đối với sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân, các cơ quan chức năng, chính quyền tỉnh Bến Tre cần triển khai đồng bộ các giải pháp để ứng phó hiệu quả, nhất là trong bối cảnh hạn mặn ngày càng gay gắt, khốc liệt.

Là địa phương ven biển cùng với hệ thống sông rạch chằng chịt, trước diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu, tỉnh Bến Tre đã tập trung nhiều giải pháp để phòng chống thiên tai có thể xảy ra, nhất là việc chủ động ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn.

Theo Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Bến Tre, mùa khô năm 2025, mặn có thể xâm nhập vào các đạt mức cao nhất trong khoảng tháng 2 và 3-2025; hiện tại độ mặn 1‰ trên sông cách biển từ 50 đến 73km.

Những trạm đo càng gần cửa sông, độ mặn tăng nhanh hơn. Cụ thể, trên sông Tiền, tại trạm Giao Hòa (Châu Thành) độ mặn ghi nhận 3‰, tăng 1‰ so với ngày trước đó. Trên sông Hàm Luông, tại trạm Vàm Cái Mơn (Chợ Lách) độ mặn 2,9‰, cao hơn năm 2024 2,4‰. Trên sông Cổ Chiên, tại trạm Tân Thiềng (Chợ Lách) độ mặn 1,9‰, cao hơn 2024 1,3‰. Dự báo, đợt xâm nhập mặn sẽ kéo dài từ nay đến ngày 2/3; đợt 2 sẽ rơi vào các ngày từ 21-28/3. Thời điểm này, cảnh báo các địa phương cách cửa sông từ 53 - 74km cần theo dõi, kiểm tra độ mặn khi vận hành cống và sử dụng nước sông trực tiếp.

Tình hình xâm nhập mặn diễn biến phức tạp, các địa phương có diện tích trồng cây giống, cây ăn trái lớn của tỉnh Bến Tre như: Châu Thành, Chợ Lách, Mỏ Cày Bắc… đang tích cực các giải pháp để ứng phó hạn mặn.

Những năm gần đây, nước mặn xâm nhập từ sông Cổ Chiên, sông Hàm Luông vào sâu trong đất liền thường xuyên xảy ra trong những năm gần đây. Trong đó, nhiều lần nước mặn đã gây thiệt hại rất lớn cho bà con sản xuất cây giống tại các xã Vĩnh Thành, Hưng Khánh Trung B, Tân Thiềng, Long Thới, Phú Sơn… của huyện Chợ Lách. Theo chia sẻ của người dân tại xã Tân Thiềng cho biết, trước đây, vùng đất này nước ngọt quanh năm do cách xa biển nhưng gần đây cũng bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn.

Trong khi đó, người dân sản xuất các loại cây giống rất mẫn cảm với nước mặn nên đã chủ động tích trữ nước ngọt trong ao chứa, mương vườn để sử dụng. Ngoài ra, gia đình nào cũng sắm thiết bị đo độ mặn để kiểm tra thường xuyên trước khi tưới cây.  Sau những đợt xâm nhập mặn chưa từng có, người dân đã chủ động ứng phó, thích nghi dần với thời tiết diễn biến ngày càng thất thường để tránh bị thiệt hại.

Các công trình thủy lợi tại Bến Tre đang phát huy hiệu quả ngăn mặn, trữ ngọt. (Ảnh: BA). 

Trước tình trạng hạn mặn ngày càng phức tạp, chính quyền và người dân đã tăng cường triển khai các giải pháp ứng phó sớm, hiệu quả. Đơn cử tại huyện Chợ Lách, đây là địa phương sản xuất cây giống, hoa, cây ăn trái lớn nhất của tỉnh Bến Tre.

Mặc dù địa phương nằm sâu trong đất liền nhưng gần đây cũng ảnh hưởng bởi hạn mặn. Ngành nông nghiệp và người dân địa phương đang tìm mọi cách để ứng phó, thích nghi dần với điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt. Đại diện phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Chợ Lách cho biết, hiện độ mặn 1‰ đã xâm nhập 2/3 diện tích của huyện Chợ Lách và đỉnh mặn rơi vào tháng 3/2025. Để thích ứng, huyện có nhiều giải pháp tích nước qua công trình thủy lợi, đào ao và các trạm bơm, đồng thời thay đổi cơ cấu mùa vụ để bảo đảm đủ nước tưới trong mùa hạn mặn.

Cơ quan chức năng cũng thường xuyên cảnh báo độ mặn, thông tin đến người dân để ứng phó. Hiện địa phương có các công trình thủy lợi khép kín 93% diện tích nên đã điều tiết nước phục vụ sản xuất của người dân trong mùa hạn mặn. Cùng với đó, mới đây, Hội Nông dân tỉnh Bến Tre đã phát động kêu gọi toàn thể cán bộ, hội viên nông dân tích cực hưởng ứng, chủ động thực hiện phòng, chống hạn mặn.

Đại diện Hội Nông dân tỉnh Bến Tre thông tin, Ban Thường vụ Hội Nông dân tỉnh đã phát động các cấp Hội, cán bộ, hội viên nông dân thực hiện tốt việc ứng phó, phòng, chống xâm nhập mặn và xem là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách để tập trung tuyên truyền, với quyết tâm chính trị cao nhất, đồng thời, tiếp tục phát động hội viên, nông dân thực hiện cao điểm thực hiện phong trào “Đồng khởi” trữ nước ngọt để phục vụ sinh hoạt, sản xuất trong mùa hạn mặn. Ngoài ra, các cấp Hội chủ động, thường xuyên cập nhật thông tin quan trắc, dự báo, cảnh báo của cơ quan chuyên môn về tình hình nguồn nước, độ mặn hàng ngày đến với người dân để chủ động ứng phó với xâm nhập mặn.

Người dân Bến Tre chủ động tích trữ nước ngọt để phục vụ sản xuất. (Ảnh: BT).

Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bến Tre đã gửi văn bản đến các địa phương và các đơn vị yêu cầu tiếp tục tổ chức theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo xâm nhập mặn, nguồn nước, thông tin dự báo khí tượng thủy văn của cơ quan chuyên ngành khí tượng thủy văn; xác định mức độ ảnh hưởng để chủ động triển khai các biện pháp ứng phó cụ thể và phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, đơn vị. Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bến Tre cho biết thêm, tình hình xâm nhập mặn mùa khô 2024-2025 được dự báo ở mức thấp và ít sâu hơn so với mùa khô 2023-2024, ở mức tương đương mùa khô 2022-2023.

Tuy nhiên, trên các sông vẫn còn các đợt xâm nhập mặn theo đỉnh triều trong ngày. Để thực hiện tốt công tác phòng chống, ứng phó thiên tai, giảm thiểu thiệt hại do xâm nhập mặn trong thời gian tới, Ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục tham mưu Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành văn bản đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương chủ động bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh. Đồng thời, ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục phối hợp các đơn vị chuyên môn theo dõi chặt chẽ diễn biến, tình hình xâm nhập mặn.

Tăng cường quan trắc độ mặn và kịp thời thông tin đến các cơ quan chức năng, địa phương; khẩn trương sửa chữa, nâng cấp công trình bờ bao, cống ngăn mặn, nạo vét, khơi thông dòng chảy các tuyến kênh rạch nội đồng, đảm bảo điều kiện tốt nhất để phục vụ ngăn mặn, trữ ngọt. Cùng với đó, ngành sẽ tiếp tục khuyến cáo, hướng dẫn người dân thực hiện các giải pháp canh tác, sản xuất phù hợp, đặc biệt là đối với các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, cây giống, hoa kiểng…

Trước đó, ngay khi chuẩn bị kết thúc mùa mưa hàng năm, tỉnh Bến Tre đã chủ động phát động phong trào “Đồng Khởi” trữ nước mưa, nước ngọt, hiện, toàn tỉnh đã có gần 99% số hộ dân có đủ điều kiện, dụng cụ trữ nước mưa, nước ngọt phục vụ sản xuất và sinh hoạt trong cao điểm khô, mặn.

Trong thời gian tiếp theo, chính quyền các huyện, thành phố trong tỉnh Bến Tre và các cơ quan, đơn vị sẽ tiếp tục tổ chức theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo xâm nhập mặn, nguồn nước, thông tin dự báo khí tượng thủy văn của cơ quan chuyên ngành khí tường thủy văn; xác định mức độ ảnh hưởng để chủ động triển khai các biện pháp ứng phó cụ thể và phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, đơn vị.

Đồng thời thực hiện rà soát, xác định các khu vực có nguy cơ bị thiếu nước sinh hoạt, đánh giá khả năng nguồn nước cấp để chủ động tổ chức các giải pháp đảm bảo cấp nước cho sinh hoạt; bố trí nguồn lực của địa phương, huy động lực lượng, phương tiện tại chỗ, triển khai các biện pháp cấp nước cần thiết nhằm đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt tối thiểu cho người dân; trong trường hợp cấp bách, không còn nguồn cấp nước cho sinh hoạt, cần sử dụng các phương tiện lưu động chở nước cung cấp đến từng cụm dân cư, hộ gia đình, không để người dân không có nước sinh hoạt hoặc phải sử dụng nước sinh hoạt không đảm bảo chất lượng…/.

Quỳnh Lan