Bảo vệ môi trường tại các khu công nghiệp trọng điểm

TMO - Sau hàng chục năm phát triển, các khu công nghiệp (KCN) trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng đã mang lại nguồn kinh tế và việc làm cho hàng trăm nghìn người dân. Tuy nhiên, việc kiểm soát chất thải công nghiệp, nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp là giải pháp cấp thiết được Sóc Trăng chú trọng nhằm bảo vệ môi trường, bảo đảm phát triển bền vững.

Theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 995/QĐ-TTg, ngày 25/8/2023, đến năm 2030, tỉnh Sóc Trăng có 10 KCN được thành lập, với tổng diện tích 4.334ha. Hiện nay có khu công nghiệp (KCN) An Nghiệp đã hoạt động từ năm 2005 và KCN Trần Đề đang xây dựng hệ thống hạ tầng, kỹ thuật. Việc phát triển các KCN giúp tập trung lại các doanh nghiệp sản xuất trong khu vực được quy hoạch, tạo nên những khu công nghiệp tập trung, thúc đẩy các loại hình dịch vụ phục vụ công nghiệp…

Hiện nay, khi các KCN có hệ thống thu gom xử lý nước thải tập trung đã góp phần làm giảm nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.  Thời gian qua, công tác bảo vệ môi trường tại các KCN luôn được các cấp, các ngành, doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng và doanh nghiệp thứ cấp trong KCN từng bước quan tâm, chú trọng và thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

Để thực hiện công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường trong các KCN, Ban Quản lý các KCN tỉnh đã thành lập Phòng Quản lý Quy hoạch Xây dựng và Môi trường, bố trí chuyên viên thực hiện nhiệm vụ tham mưu, giúp lãnh đạo thực hiện công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực môi trường trong các KCN theo quy định của pháp luật.

Theo lãnh đạo Ban Quản lý các KCN tỉnh, KCN An Nghiệp có diện tích 243ha, tỷ lệ lấp đầy là 97% so với diện tích đất quy hoạch cho thuê. KCN đã được Nhà nước đầu tư hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng gồm hệ thống giao thông, thoát nước, điện chiếu sáng, cây xanh...

Các loại hình ngành nghề sản xuất, kinh doanh trong KCN chủ yếu là chế biến thực phẩm, đồ uống; ngành may mặc; sản xuất bao bì; sản xuất vật liệu xây dựng (gạch tuynel, gạch không nung, cống bêtông); phối trộn phân bón; sản xuất dược phẩm...

Đến nay KCN có 44 doanh nghiệp với 52 dự án đang triển khai xây dựng và hoạt động sản xuất, kinh doanh. Các doanh nghiệp được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp giấy phép môi trường trước khi triển khai xây dựng theo quy định. Nước thải được đấu nối vào hệ thống thu gom chung của KCN xử lý. Về công trình xử lý chất thải của KCN thì với tính chất ngành nghề đã thu hút đầu tư vào KCN An Nghiệp, chất thải phát sinh chính là nước thải công nghiệp (không có nước thải chứa thành phần nguy hại).

Hệ thống xử lý nước thải tại các KCN được Sóc Trăng chú trọng giám sát. 

Hệ thống xử lý nước thải tập trung KCN An Nghiệp được quản lý vận hành, với quy mô công suất thiết kế 20.000m3/ngày đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Hiện hệ thống đang hoạt động 2 module công suất là 10.000m3/ngày. Chất lượng nước thải sau xử lý tại Nhà máy xử lý nước thải đạt Quy chuẩn 40:2011/BTNMT, cột A với Kq=0,9, Kf=0,9, trước khi thải ra kênh Thẻ 25, hệ thống được lắp đặt trạm quan trắc tự động, liên tục với 6 thông số cơ bản (lưu lượng, pH, TSS, COD, nhiệt độ, Amoni) và truyền dữ liệu về Sở Nông nghiệp và Môi trường theo quy định.  Đối với chất thải rắn, trong KCN không có trạm tập kết, trung chuyển chất thải rắn, các doanh nghiệp thu gom, phân loại và hợp đồng trực tiếp với các đơn vị có chức năng để tái sử dụng, tái chế và xử lý theo quy định.

Tổng khối lượng chất thải rắn thông thường phát sinh năm 2023 khoảng 51.933 tấn/năm. Chất thải nguy hại có phát sinh nhưng thành phần và khối lượng rất ít. Về khí thải, trong KCN chưa có trường hợp xả thải khí thải với lưu lượng lớn phải lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động và liên tục theo quy định. Về công tác bảo vệ môi trường KCN Trần Đề, hiện KCN Trần Đề có hệ thống xử lý nước thải tập trung với công suất 4.500m3/ngày đã được thi công hoàn chỉnh.

Hiện chủ đầu tư đang thực hiện thủ tục xin cấp giấy phép môi trường trình Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định và phê duyệt. Ngoài ra, trong 2 năm 2022 - 2023, Ban Quản lý các KCN đã chủ trì và phối hợp với các sở, ngành có liên quan thực hiện thanh tra, kiểm tra 53 lượt doanh nghiệp nhằm đôn đốc, hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động sản xuất.

Qua đó, có 3 doanh nghiệp bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền hơn 710 triệu đồng. Cũng theo lãnh đạo Ban Quản lý các KCN tỉnh Sóc Trăng, nhìn chung, công tác bảo vệ môi trường tại các KCN trên địa bàn tỉnh được các cấp các ngành phối hợp thực hiện nên công tác bảo vệ môi trường của các KCN cơ bản đảm bảo.

Đặc biệt 2 KCN đã được đầu tư hoàn chỉnh hệ thống xử lý nước thải với quy mô công suất, công nghệ đáp ứng xử lý nước thải phát sinh đạt quy chuẩn trước khi xả thải ra môi trường. Các doanh nghiệp đầu tư vào KCN quan tâm, chấp hành khá tốt các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả trên, công tác quản lý môi trường đối với các KCN trên địa bàn tỉnh còn một số khó khăn.

Đơn cử như nhân lực làm công tác quản lý về bảo vệ môi trường của ban quản lý chỉ có 1 chuyên viên do biên chế ít. Việc bố trí nhân sự làm công tác bảo vệ môi trường tại các doanh nghiệp đầu tư thứ cấp trong KCN còn rất hạn chế, công tác phổ biến chính sách, pháp luật, hướng dẫn các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường trong KCN chưa thường xuyên.

Sóc Trăng định hướng phát triển kinh tế, phát triển các KCN gắn với bảo vệ môi trường. 

Khối lượng chất thải rắn công nghiệp của các doanh nghiệp KCN ngày càng tăng, nhất là chất thải rắn công nghiệp thông thường không thể tái sử dụng, tái chế, kể cả bùn thải của nhà máy xử lý nước thải tập trung (được xác định không chứa thành phần nguy hại) nhưng đến nay trong tỉnh vẫn chưa có đơn vị có chức năng xử lý.

Do đó, để nâng cao hiệu quả quản lý môi trường đối với các KCN, Ban Quản lý các KCN tỉnh Sóc Trăng sẽ tập trung tăng cường phối hợp với các sở, ngành, chính quyền địa phương theo quy chế phối hợp quản lý nhà nước về môi trường trong các KCN nhằm kiểm tra, hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường, nhất là các chủ đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng KCN.

Trong giai đoạn hiện tại và tiếp theo Sóc Trăng sẽ triển khai các nhiệm vụ, phương án bảo vệ môi trường theo Quyết định số 995/QĐ-TTg, ngày 25/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tỉnh Sóc Trăng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, triển khai đồng bộ các nhiệm vụ bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh về: Phương án xử lý chất thải rắn; phân vùng môi trường; phương án bảo tồn đa dạng sinh học; quan trắc môi trường; triển khai các chương trình, dự án kêu gọi đầu tư xử lý chất thải rắn, nước thải đô thị.

Đồng thời xem xét, bố trí nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường hằng năm đảm bảo cho việc xử lý, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường; có chính sách thu hút, ưu đãi đầu tư các dự án thân thiện với môi trường, khuyến khích các dự án đầu tư có công nghệ hiện đại, công nghệ xanh, đặc biệt là các dự án xử lý chất thải trong các KCN. Tỉnh Sóc Trăng luôn định hướng việc phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững, phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ môi trường, không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế.

Bích Thảo