Bảo tồn, phát triển tài nguyên rừng Kim Điền

TMO - Xác định rừng là nguồn lực quý giá cho phát triển bền vững, xã Kim Điền (tỉnh Quảng Trị) đang triển khai nhiều mô hình bảo vệ và phục hồi rừng hiệu quả. Những nỗ lực này góp phần tạo sinh kế ổn định, đồng thời bảo tồn, phát triển hệ sinh thái rừng đặc trưng của địa phương.

Tại xã Kim Điền, công tác bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng đang được triển khai với tinh thần chủ động, gắn trách nhiệm giữa chính quyền và người dân. Xã tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của rừng trong phòng chống thiên tai, bảo vệ nguồn nước và phát triển sinh kế bền vững.

Nhiều mô hình trồng rừng, khoanh nuôi tái sinh tự nhiên được triển khai hiệu quả, góp phần phục hồi diện tích rừng bị suy giảm. Lực lượng kiểm lâm địa bàn thường xuyên tuần tra, kịp thời ngăn chặn tình trạng khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép. Đồng thời, các hộ dân được khuyến khích tham gia quản lý rừng cộng đồng, hưởng lợi từ dịch vụ môi trường rừng, tạo động lực gắn bó với rừng.

Nhờ sự phối hợp đồng bộ, Kim Điền đang dần trở thành điểm sáng của huyện Hướng Hóa trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, vừa giữ vững “lá phổi xanh” của địa phương, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế rừng theo hướng bền vững và hiệu quả. Theo số liệu thống kê, xã Kim Điền có gần 20.000ha rừng tự nhiên. Trong đó, các chủ rừng gồm: Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng trên 8.600ha, Đội sản xuất huyện Minh Hóa (Công ty TNHH MTV Lâm công nghiệp Bắc Quảng Bình gần 4.800ha, Ban Quản lý rừng phòng hộ Minh Hóa gần 16ha.

Phần diện tích còn lại do UBND xã Kim Điền và người dân quản lý. Tuy nhiên công tác bảo vệ rừng vẫn gặp một số khó khăn do diện tích rừng lớn, tỉ lệ rừng giàu  tài nguyên nhiều, cộng với lực lượng quản lý mỏng nên rừng ở Kim Điền thường bị xâm phạm gây ảnh hưởng tới diện tích.

Trước đó vào năm 2020, trên địa bàn xã thường xuyên xảy ra tình trạng phá rừng, vận chuyển lâm sản trái phép. Để bảo vệ rừng (BVR) hiệu quả, UBND xã đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt. Tháng 7/2025, UBND xã thành lập Tổ bảo vệ tài nguyên rừng và xung kích phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR).

Xã Kim Điền hiện có gần 20.000ha rừng tự nhiên được lực lượng chức năng siết chặt công tác kiểm tra, bảo vệ. (Ảnh: QT). 

Thành viên của tổ là lãnh đạo và chuyên viên UBND xã, lực lượng Kiểm lâm, Công an, Quân sự xã. Lãnh đạo UBND xã Kim Điền cho biết, sau khi thành lập, đơn vị đã phối hợp với các lực lượng chức năng, cộng đồng thôn, bản xác định vùng trọng điểm có nguy cơ phá, lấn chiếm rừng để tổ chức tuần tra thường xuyên, kể cả những ngày nghỉ cuối tuần.

Riêng từ ngày 13/10/2025 đến nay, tổ công tác đã thực hiện 6 cuộc tuần tra, kiểm soát rừng trên địa bàn theo kế hoạch. Ngoài ra, tổ còn phối hợp với các chủ rừng tuyên truyền, vận động bà con tham gia trồng rừng, BVR. UBND xã Kim Điền cũng thành lập 12 Tổ bảo vệ tài nguyên rừng và xung kích PCCCR tại các thôn, bản trên địa bàn xã với 75 thành viên, gồm: Các bí thư chi bộ, trưởng thôn, trưởng ban công tác mặt trận…

Nhiệm vụ của các tổ là kiểm tra, giám sát công tác quản lý, BVR trên địa bàn; chủ động tuần tra, kiểm soát, nắm bắt thông tin các vụ khai thác, phá, lấn chiếm đất rừng, mua bán và vận chuyển lâm sản trái phép; phát hiện sớm các điểm phát lửa từ rừng để huy động lực lượng, phương tiện xử lý. Trước đó, một số chủ rừng cũng đã tổ chức khoán rừng cho cộng đồng người dân quản lý, bảo vệ, hỗ trợ sinh kế cho bà con sống gần rừng.

Theo chia sẻ của một thành viên tổ BVR thôn Đặng Hóa, để BVR, mỗi tháng tổ đi tuần rừng khoảng 4-5 lần. Nếu phát hiện rừng bị xâm hại, người dân sẽ báo cáo chủ rừng, lực lượng chức năng huy động lực lượng để xử lý. Trước ngày 1/7/2025, thôn Đặng Hóa được UBND xã Hóa Sơn (cũ) khoán bảo vệ trên 550ha rừng. Nay rừng không còn được khoán nữa nhưng nhiều bà con vẫn tích cực tham gia Tổ bảo vệ tài nguyên rừng và xung kích PCCCR của thôn.

Ngoài ra, người dân còn nhận khoán BVR cho một số chủ rừng trên địa bàn, được hỗ trợ sinh kế để ngày càng tích cực tham gia tuần tra rừng với tổ và các chủ rừng. Lãnh đạo hạt Kiểm lâm Minh Hóa khẳng định, thời gian qua, UBND xã Kim Điền, chủ rừng, người dân trên địa bàn đã triển khai hiệu quả công tác quản lý, BVR. Nhờ đó, các vụ vi phạm lâm luật trên địa bàn giảm đáng kể (năm 2025 chưa xảy ra vụ nào), khả năng phòng hộ, độ che phủ rừng, nhận thức BVR của người dân ngày càng được nâng cao.

Được hưởng lợi từ rừng, người dân Kim Điền tích cực tham gia bảo vệ, khoanh nuôi và trồng rừng. (Ảnh: LA).

Xác định vai trò, tầm quan trọng của rừng đối với sự phát triển  kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Trị nói chung, địa phương đã và đang thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, đưa ra những giải pháp để tập trung triển khai các nhiệm vụ cụ thể về việc chăm sóc và phát triển rừng. Bên cạnh đó, xã Kim Điền nghiêm túc triển khai, thực hiện Chỉ thị số 03/CT-UBND, của UBND tỉnh về tăng cường thực hiện các biện pháp quản lý rừng, quản lý đất lâm nghiệp, phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR). Cùng với đó, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng được tăng cường, giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng dân cư sống gần rừng. 

Nỗ lực bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng tại xã Kim Điền không chỉ mang ý nghĩa môi trường mà còn là hướng đi chiến lược cho phát triển kinh tế – xã hội. Rừng không chỉ mang lại sinh kế ổn định cho người dân qua các hoạt động như trồng rừng, khai thác lâm sản ngoài gỗ, du lịch sinh thái mà người dân còn được hưởng lợi từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Thực tế cho thấy, khi người dân được tham gia trực tiếp, họ sẽ trở thành người bảo vệ rừng tích cực nhất, góp phần ngăn chặn tình trạng xâm hại tài nguyên. Với định hướng đúng đắn và sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền cùng cộng đồng, Kim Điền đang khẳng định bước chuyển tích cực trong công tác quản lý và phát triển rừng bền vững. Đây cũng là minh chứng rõ nét cho quyết tâm của Quảng Trị trong bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, hướng tới nền kinh tế xanh và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Vũ Thắng