Bảo đảm sản lượng và diện tích đất trồng lúa

TMO - Năm 2025, tổng cung gạo toàn cầu có xu hướng tăng so với năm trước, giá gạo trên toàn cầu giảm, thời gian tới, dự báo xu hướng sản lượng cao tiếp tục gây áp lực giảm giá lúa gạo.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, diện tích gieo cấy lúa năm 2025 dự kiến đạt 7 triệu ha, giảm 132.000 ha so với năm 2024. Trong đó, sản lượng lúa khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) năm 2025 dự kiến đạt khoảng 24 triệu tấn với diện tích dự kiến là 3,7 triệu ha; vụ Đông Xuân 2024-2025 dự kiến sản lượng đạt khoảng 10 triệu tấn, diện tích thu hoạch dự kiến là 1,5 triệu ha. Tính đến hết tháng 2/2025, sản lượng lúa đã thu hoạch vụ Đông Xuân vùng ĐBSCL đạt 4,1 triệu tấn với diện tích là 605.000 ha, còn lại dự kiến sản lượng đạt 6,5 triệu tấn với diện tích dự kiến là 900.000 ha.

Tại Việt Nam, mặt hàng gạo vẫn duy trì sản xuất và xuất khẩu tăng trưởng ổn định trong các năm. Riêng năm 2024, khối lượng xuất khẩu tăng đột phá trên 9 triệu tấn với giá trị xuất khẩu đạt mức cao 5,75 tỷ USD, tăng 22,9% so với năm 2023 và tăng 84% so với năm 2020. Giá gạo xuất khẩu trung bình từ trên 300-500 USD/tấn, riêng năm 2024 đạt 627 USD/tấn.

(Ảnh minh họa)

Về thị trường lúa gạo, theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, giai đoạn 2020-2024 có nhiều thách thức, gián đoạn chuỗi cung ứng, thiếu nguồn cung, xung đột chính trị, biến đổi khí hậu... Theo đó, nguồn cung ứng lúa gạo thế giới có xu hướng giảm, một số nước hạn chế xuất khẩu để bảo đảm an ninh lương thực. Nhu cầu gạo vẫn duy trì ổn định và tăng nhẹ cho tiêu thụ, dự trữ tăng. Năm 2025, tổng cung gạo toàn cầu có xu hướng tăng so với năm trước, giá gạo trên toàn cầu giảm, thời gian tới, dự báo xu hướng sản lượng cao tiếp tục gây áp lực giảm giá lúa gạo. Trong nước hiện là thời điểm thu hoạch rộ lúa vụ Đông Xuân tại các tỉnh ĐBSCL nên có hiện tượng giá thu mua giảm so với cùng kỳ năm 2024.

Xuất khẩu gạo trong 2 tháng đầu năm 2025 ước đạt 1,1 triệu tấn (tăng 5,9%), giá trị đạt 613 triệu USD (giảm 13%). Giá gạo xuất khẩu trung bình ước đạt 553 USD/tấn (giảm 18% so với cùng kỳ). Những ngày đầu năm 2025, giá gạo xuất khẩu tiếp tục giảm mạnh ở các thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam như Philippines, Bờ Biển Ngà... Trong khi đó, 2 tháng đầu năm 2025, giá thu mua lúa trong nước có xu hướng giảm mạnh so với những tháng cuối năm 2024 và cùng kỳ 2024. Giá các mặt hàng gạo có xu hướng giảm nhẹ. Nhìn chung, nguyên nhân giá lúa gạo giảm bởi các yếu tố như nguồn cung gạo thế giới tăng tạo áp lực lên thị trường toàn cầu; nhu cầu nhập khẩu giảm và chưa có dấu hiệu phục hồi trong thời gian ngắn hạn; thị trường Ấn Độ kết thúc lệnh cấm xuất khẩu gạo và quay lại thị trường xuất khẩu với sản lượng dồi dào.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, sẽ chỉ đạo các địa phương vùng ĐBSCL sản xuất bảo đảm sản lượng và diện tích theo kế hoạch đề ra, trước mắt tập trung sản xuất, thu hoạch lúa vụ Đông Xuân đúng thời vụ; theo dõi sát sao lịch thời vụ và tình hình hạn mặn nhằm hạn chế ảnh hưởng đến sản xuất lúa. Các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát diễn biến thị trường để có giải pháp ứng phó phù hợp, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương theo dõi sát thị trường gạo thế giới, nhất là sự điều chỉnh chính sách của các nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ, Thái Lan; nắm bắt nhu cầu gạo tại các thị trường còn dư địa như Hoa Kỳ, EU, Châu Phi... để có những điều chỉnh kế hoạch sản xuất, xuất khẩu phù hợp với diễn biến thị trường.

Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo, phối hợp với các địa phương trong triển khai thực hiện Đề án Phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao ở ĐBSCL. Tăng cường quảng bá, xúc tiến thương mại, thúc đẩy xuất khẩu, nghiên cứu chính sách xuất nhập khẩu của các nước, tạo điều kiện mở cửa thị trường cho xuất khẩu lúa gạo và nông sản của Việt Nam ra quốc tế.

Điều chỉnh kế hoạch mua dự trữ nhà nước, chủ động theo dõi thị trường và tình hình sản xuất để có thời điểm thu mua phù hợp, góp phần hỗ trợ nông dân trong thời điểm hiện nay. Các ngân hàng thương mại cần có chính sách điều chỉnh chính sách về vốn vay, mở rộng hạn ngạch, thời gian cho vay, đơn giản hóa quy trình thủ tục xét duyệt cấp tín dụng cho doanh nghiệp. Về các giải pháp lâu dài, cần nghiên cứu, tổ chức sản xuất theo nhu cầu thị trường và đặt hàng doanh nghiệp. Trên cơ sở điều hành chung về sản xuất, các địa phương chủ động điều chỉnh cơ cấu mùa vụ theo đặc thù của địa phương bảo đảm thuận lợi cho sản xuất và hoạt động thu mua, chế biến, xuất khẩu.../.

THIÊN LÝ