Bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế - xã hội với quản lý tài nguyên khoáng sản

TMO – Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với Bộ Công Thương, UBND tỉnh Đồng Nai và các địa phương có liên quan điều chỉnh Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cử tri tỉnh Đồng Nai kiến nghị hiện nay, diện tích quy hoạch mỏ bauxite trên địa bàn tỉnh này rất lớn, việc quy hoạch mỏ bauxite với diện tích rộng, thời gian lâu dài, nếu chưa đưa vào khai thác sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc ổn định đời sống và phát triển sản xuất, kinh doanh của người dân trong vùng quy hoạch. Bên cạnh đó, do vướng quy hoạch bauxite, nhiều dự án, cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho dân sinh, phục vụ sản xuất kinh doanh không thể triển khai. Do đó, cử tri Đồng Nai kiến nghị xem xét bỏ quy hoạch mỏ bauxite trên địa bàn tỉnh này ra khỏi quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, về cơ sở pháp lý, ngày 18/7/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 866/QĐTTg phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, bauxite là một trong những khoáng sản quan trọng, có trữ lượng lớn, phân bố chủ yếu tại khu vực Tây Nguyên và một số địa bàn khác; được quy hoạch để bảo đảm an ninh nguyên liệu, phát triển công nghiệp luyện kim và công nghiệp hỗ trợ. Về thực tiễn triển khai, bauxite là khoáng sản có tính đặc thù, phân bố trên diện rộng, diện tích quy hoạch lớn.

(Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, việc khoanh định diện tích rộng trong thời gian dài đã dẫn đến một số hệ lụy như: Ảnh hưởng đến đời sống, quyền lợi hợp pháp của nhân dân trong khu vực quy hoạch, đặc biệt liên quan đến đất ở, đất sản xuất, các dự án hạ tầng dân sinh; Chồng lấn với các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội khác của địa phương, bao gồm hạ tầng giao thông, khu dân cư, công trình công cộng; Hạn chế khả năng thu hút đầu tư, sử dụng hiệu quả đất đai, gây lãng phí nguồn lực.

Cụ thể, cần rà soát, khoanh định lại ranh giới quy hoạch bô xít theo đúng nguyên tắc: chỉ giữ lại những khu vực có trữ lượng khoáng sản xác thực, có khả năng khai thác trong trung và dài hạn, loại trừ những khu vực không có tiềm năng, hoặc chồng lấn với khu dân cư, công trình hạ tầng quan trọng. Bên cạnh đó, các Bộ, ngành, địa phương sẽ cập nhật các dự án phát triển kinh tế - xã hội trọng điểm (giao thông, điện lực, hạ tầng công cộng, khu dân cư hiện hữu) để loại bỏ khỏi diện tích quy hoạch, bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế - xã hội với quản lý tài nguyên khoáng sản.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp với địa phương trong quá trình điều chỉnh quy hoạch, đảm bảo công khai, minh bạch, lấy ý kiến đầy đủ của nhân dân và chính quyền cơ sở. Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương, UBND tỉnh Đồng Nai và các địa phương liên quan sẽ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch khoáng sản tại thời điểm thích hợp, trên cơ sở kết quả rà soát, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững của đất nước.

Về định hướng xử lý, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, thực hiện Nghị quyết 66.2/2025/NQ-CP ngày 28/8/2025 của Chính phủ quy định xử lý khó khăn, vướng mắc về việc điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian chưa ban hành Luật Quy hoạch (sửa đổi) và tiếp thu ý kiến của cử tri tỉnh Đồng Nai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với Bộ Công Thương, UBND tỉnh Đồng Nai và các địa phương có liên quan để điều chỉnh Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Cụ thể, cần rà soát, khoanh định lại ranh giới quy hoạch bô xít theo đúng nguyên tắc: chỉ giữ lại những khu vực có trữ lượng khoáng sản xác thực, có khả năng khai thác trong trung và dài hạn, loại trừ những khu vực không có tiềm năng, hoặc chồng lấn với khu dân cư, công trình hạ tầng quan trọng. Ngoài ra, các Bộ, ngành, địa phương sẽ cập nhật các dự án phát triển kinh tế - xã hội trọng điểm (giao thông, điện lực, hạ tầng công cộng, khu dân cư hiện hữu) để loại bỏ khỏi diện tích quy hoạch, bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế - xã hội với quản lý tài nguyên khoáng sản.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục tăng cường phối hợp với địa phương trong quá trình điều chỉnh quy hoạch, đảm bảo công khai, minh bạch, lấy ý kiến đầy đủ của nhân dân và chính quyền cơ sở. Đồng thời sẽ phối hợp trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch khoáng sản tại thời điểm thích hợp, trên cơ sở kết quả rà soát, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững của đất nước…/.

ĐOÀN VINH