Bạc Liêu: Ứng dụng công nghệ hiện đại nâng chất lượng tôm nuôi

TMO - Bạc Liêu đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất tôm nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị chuỗi ngành hàng. Việc chuyển đổi từ phương thức truyền thống sang nuôi tôm công nghệ cao đang mở ra hướng đi bền vững cho ngành thủy sản trên toàn tỉnh.

Việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong nuôi tôm đang mang lại những chuyển biến tích cực cho ngành thủy sản Bạc Liêu. Các mô hình nuôi tôm công nghệ cao như nuôi trong nhà kính, nuôi tuần hoàn khép kín, hay quản lý ao nuôi bằng hệ thống cảm biến tự động đã giúp người dân kiểm soát tốt các yếu tố môi trường nước, hạn chế dịch bệnh và tăng tỉ lệ sống của tôm.

Bên cạnh đó, công nghệ số còn được áp dụng trong truy xuất nguồn gốc, giám sát quy trình sản xuất và kết nối thị trường tiêu thụ. Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp và hộ nuôi đã mạnh dạn đầu tư hệ thống tự động hóa cho ăn, quản lý chất lượng nước và phân tích dữ liệu ao nuôi theo thời gian thực, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế.

Đặc biệt, việc áp dụng công nghệ cao giúp sản phẩm tôm của Bạc Liêu đạt tiêu chuẩn xuất khẩu sang các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Hoa Kỳ. Đây là bước đi chiến lược để Bạc Liêu khẳng định vai trò trung tâm ngành tôm của cả nước, đồng thời hướng tới phát triển ngành thủy sản hiện đại, an toàn và thân thiện với môi trường.

Trong số những mô hình công nghệ được người dân đẩy mạnh áp dụng trong nuôi tôm, tiêu biểu là công nghệ tuần hoàn nước (RAS) được sử dụng trong cả sản xuất giống và nuôi thương phẩm, đặc biệt tại các mô hình nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng.

Với diện tích áp dụng hơn 2.250ha, hệ thống RAS cho phép tái sử dụng nguồn nước và kiểm soát môi trường nuôi chặt chẽ, giúp tăng hiệu quả kinh tế từ 15-20% so với phương pháp truyền thống. Bên cạnh đó, công nghệ Biofloc cũng được áp dụng phổ biến ở giai đoạn ương tôm (10-20 ngày đầu) trong các mô hình thâm canh và siêu thâm canh, với tổng diện tích khoảng 2.000ha.

Công nghệ Biofloc giúp tăng tỷ lệ sống, hạn chế bệnh đường ruột và giảm chi phí xử lý môi trường, góp phần tăng hiệu quả kinh tế từ 10-12% trong giai đoạn ương. Ngoài ra, các mô hình nuôi khác như: nhà màng, ao nổi, ao lót bạt, kết hợp với công nghệ tuần hoàn nước và xử lý chất thải khép kín... cũng đang được mở rộng. Mô hình thiết kế liên hoàn gồm ao nuôi, ao lắng, ao trữ nước và ao xử lý thải giúp hạn chế ô nhiễm môi trường và giảm rủi ro dịch bệnh. Nhờ đó, tỷ lệ thành công trong nuôi tôm siêu thâm canh tăng lên 70% (so với 60% trước đây), và ở mô hình thâm canh tăng từ 38% lên 45%.

Mô hình nuôi tôm công nghệ cao tại tỉnh Bạc Liêu. (Ảnh: FM). 

Hiện nay nhiều chủ cơ sở, doanh nghiệp tại Bạc Liêu đóng vai trò tiên phong trong ứng dụng công nghệ cao. Cùng với đó, việc ứng dụng điện toán đám mây trong quản lý ao nuôi đang được khuyến khích rộng rãi. Thông qua việc thu thập dữ liệu từ cảm biến, hệ thống xi-phông đáy, máy cho ăn và thiết bị sục khí, người nuôi có thể giám sát đồng bộ các yếu tố như chất lượng nước, kích cỡ tôm, thời tiết…

Nhờ đó, giảm chi phí nhân công từ 3-5%, sử dụng thuốc, hóa chất đúng liều lượng và đúng thời điểm. Theo chủ một doanh nghiệp nuôi tôm trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu cho hay, đơn vị kiểm soát chất lượng tôm giống bằng xét nghiệm PCR, sử dụng phần mềm để quản lý trại và lịch cho ăn. Ngoài ra, app Tomota giúp đếm tôm chính xác khi xuất bán, thay thế hoàn toàn phương pháp thủ công. Công nghệ điện phân muối cũng được dùng để xử lý nước đầu vào, đảm bảo an toàn sinh học. Tuy nhiên, thách thức lớn là chi phí đầu tư và khả năng tiếp cận công nghệ mới của người lao động. Vì vậy, cần thêm sự hỗ trợ từ Nhà nước và các đơn vị chuyển giao.

Để tạo thuận lợi cho người nuôi tôm, Trung tâm Khuyến nông và Giống nông nghiệp tỉnh Bạc Liêu (Sở Nông nghiệp và Môi trường) đang tích cực triển khai các mô hình thích ứng với biến đổi khí hậu, như mô hình tôm - cua - cá tại huyện Đông Hải (70 ha) và mô hình tôm - lúa sinh học. Đồng thời, Trung tâm tăng cường tập huấn, xây dựng các Tổ Khuyến nông cộng đồng, kết hợp ứng dụng phần mềm “Nông nghiệp xanh” để đưa công nghệ đến gần nông dân hơn.

Đại diện  Phòng Kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông và Giống nông nghiệp tỉnh Bạc Liêu, cho biết, phòng chú trọng vào hướng nuôi hai giai đoạn, sử dụng vi sinh định kỳ và lồng ghép trồng rừng ngập mặn để tạo hệ sinh thái bền vững, giảm phát thải khí nhà kính. Ngành sẽ tập trung phân vùng nuôi phù hợp, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, khuyến khích liên kết hợp tác xã với doanh nghiệp, nâng cao năng lực quản lý và tiếp tục hợp tác nghiên cứu khoa học.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại trong nuôi tôm không chỉ góp phần nâng cao chất lượng, năng suất và giá trị sản phẩm, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của ngành thủy sản Bạc Liêu. Từ những mô hình nuôi tôm tuần hoàn, kiểm soát môi trường tự động đến các hệ thống truy xuất nguồn gốc bằng công nghệ số, Bạc Liêu đang từng bước chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang sản xuất thông minh, thích ứng với yêu cầu khắt khe của thị trường trong và ngoài nước.

Thực tế cho thấy, các mô hình nuôi tôm công nghệ cao đã giúp giảm chi phí, hạn chế dịch bệnh, nâng cao tỉ lệ sống và giá bán sản phẩm. Đặc biệt, việc áp dụng công nghệ không chỉ giúp người nuôi chủ động hơn trong sản xuất mà còn góp phần bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên nước và diện tích đất nuôi. Đây là hướng đi tất yếu để nâng tầm ngành tôm địa phương, khẳng định vị thế Bạc Liêu trong chuỗi giá trị tôm quốc gia, đồng thời đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Thành Lâm