3 Chương trình mục tiêu quốc gia giúp thu hẹp khoảng cách giữa khu vực nông thôn và thành thị

TMO – Sau thời gian nỗ lực triển khai, đến nay, cơ cấu kinh tế đã có sự chuyển dịch, sinh kế của đồng bào dân tộc ngày càng đa dạng, phong phú. Số hộ nghèo giảm nhanh, các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có tỷ lệ giảm nghèo bình quân trên 3%/năm, vượt mục tiêu đề ra.

Chương trình xây dựng nông thôn (giai đoạn 2021-2025) được Quốc hội thông qua vào ngày 28/7/2021 (tại Nghị quyết 25/2021) với mục tiêu đến năm 2025: Phấn đấu cả nước có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, ít nhất 10% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, không còn xã đạt dưới 15 tiêu chí; tiếp tục xây dựng nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu đối với các xã, tỉnh đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; thu nhập bình quân của người dân nông thôn tăng ít nhất 1,5 lần so với năm 2020…

Phấn đấu cả nước có ít nhất 15 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; Phấn đấu 60% số thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc (sau đây gọi là thôn) thuộc các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới theo các tiêu chí nông thôn mới do UBND cấp tỉnh quy định.

Diện mạo khu vực nông thôn không ngừng đổi thay, hiện đại. Ảnh minh họa. 

Chương trình giảm nghèo bền vững (giai đoạn 2021-2025) được Chính phủ phê duyệt ngày 18/1/2022 tại Quyết định 90/QĐ-TTg. Chương trình đặt mục tiêu đến năm 2025: Giảm 1/2 số hộ nghèo và hộ cận nghèo so với đầu kỳ theo chuẩn nghèo đa chiều của quốc gia; 100% các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo được hỗ trợ đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội liên kết vùng, phục vụ dân sinh, sản xuất, thương mại, lưu thông hàng hóa và cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản.

Hỗ trợ xây dựng, nhân rộng trên 1.000 mô hình, dự án giảm nghèo hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, du lịch, khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh nhằm tạo sinh kế, việc làm, thu nhập bền vững. Phấn đấu hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo có ít nhất một thành viên trong độ tuổi lao động có việc làm bền vững; tỷ lệ trẻ em thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo đi học đúng độ tuổi đạt 90%...

Với Chương trình phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, chương trình được Chính phủ phê duyệt ngày 14/10/2021 tại Quyết định 1719/QĐ-TTg. Chương trình đặt mục tiêu phấn đấu mức thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số tăng trên 2 lần so với năm 2020; Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số mỗi năm giảm trên 3%; phấn đấu 50% số xã, thôn ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn;

100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã được rải nhựa hoặc bê tông; 70% thôn có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa. 100% số trường, lớp học và trạm y tế được xây dựng kiên cố; 99% số hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia và các nguồn điện khác phù hợp; 90% đồng bào dân tộc thiểu số được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 100% đồng bào dân tộc thiểu số được xem truyền hình và nghe đài phát thanh; cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ở các xã đặc biệt khó khăn (khu vực III) và thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nhiều mô hình kinh tế hiệu quả được thí điểm triển khai, nhân rộng. Ảnh minh họa.

Hoàn thành cơ bản công tác định canh, định cư; sắp xếp, bố trí ổn định 90% số hộ di cư không theo quy hoạch. Quy hoạch, sắp xếp, di dời, bố trí 60% số hộ dân tộc thiểu số đang cư trú tại các khu vực xa xôi, hẻo lánh, nơi có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở. Giải quyết cơ bản tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất cho đồng bào…

Kết quả ghi nhận

Năm 2025 là năm kết thúc thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia (giai đoạn 2021 – 2025) về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

3 chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 đã đạt được một số thành quả nhất định. Thời gian qua, chương trình xây dựng nông thôn mới có 79% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, đã có 12 tỉnh, thành phố được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2024 (theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 - 2025) đạt 4,06%, giảm 1,65% so với năm 2023, đạt mục tiêu đề ra. Tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo còn khoảng 26%; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số còn dưới 13,5%, đạt chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao. 10 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo được thoát khỏi tình trạng nghèo.

Cơ cấu kinh tế đã có sự chuyển dịch, sinh kế của đồng bào dân tộc ngày càng đa dạng, phong phú. Số hộ nghèo giảm nhanh, các tỉnh thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có tỷ lệ giảm nghèo bình quân trên 3%/năm, vượt mục tiêu đề ra tại Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2030.

100% xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có hạ tầng viễn thông và được phủ sóng di động, đáp ứng nhu cầu thông tin liên lạc của người dân; 98,4% xã có đường ô tô đến trung tâm; 96,7% hộ dân tộc thiểu số được sử dụng điện lưới quốc gia; trên 90% xã được phủ sóng phát thanh, truyền hình. 100% xã đã có trường lớp mầm non, trường tiểu học và trung học cơ sở. 99,3% xã có trạm y tế với 83,5% trạm y tế xã đạt chuẩn; 69,1% trạm y tế có bác sĩ, y tá khám chữa bệnh cho người dân…

Như vậy, có thể khẳng định, 3 chương trình mục tiêu quốc gia đã, đang và sẽ tiếp tục làm thay đổi diện mạo khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân vùng nông thôn không ngừng được cải thiện, nâng cao rõ rệt, từ đó đã thu hẹp đáng kể khoảng cách giữa 2 khu vực là nông thôn và thành thị.

THIÊN LÝ