Xử lý hình sự hoặc hành chính các trường hợp khai thác hải sản bất hợp pháp

TMO – Chính phủ yêu cầu Bộ Ngoại giao tiếp tục vận động, tranh thủ sự ủng hộ của các bên có liên quan về nỗ lực chống khai thác IUU của Việt Nam, vận động EC gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" cho Việt Nam tại đợt thanh tra lần thứ 5.

Thời gian qua, công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) đã có kết quả chuyển biến theo hướng tích cực; đã khởi tố, truy tố, đưa ra xét xử các hành vi vi phạm khai thác IUU, tạo sự răn đe, giáo dục trong cộng đồng ngư dân ven biển; số lượng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã giảm so với năm 2024.

Tuy nhiên, tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài còn rất phức tạp, thủ đoạn ngày càng tinh vi, các lực lượng chức năng chưa có biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Từ đầu năm 2025 đến nay vẫn xảy ra 16 tàu cá vi phạm bị nước ngoài bị bắt giữ, xử lý; 13 tàu cá mang biển số giả, không có số đăng ký, với 90 ngư dân làm việc trên tàu là người Việt Nam vi phạm bị bắt giữ, xử lý.

Các ngư dân tàu cá cần thực hiện đúng quy định pháp luật về đánh bắt thủy hải sản ngoài khơi. Ảnh minh họa.

Nguyên nhân chủ yếu là do công tác quản lý, kiểm soát tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, tàu cá hoạt động trên biển và trong bờ chưa nghiêm túc; thực thi pháp luật, xử lý các hành vi vi phạm nghiêm trọng khai thác IUU còn rất yếu kém, chưa thống nhất, toàn diện; tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm và không loại trừ khả năng có tiêu cực dẫn đến cùng một hành vi vi phạm mà địa phương này xử lý, địa phương khác lại chậm hoặc không xử lý theo quy định của pháp luật; người đứng đầu tại một số cơ quan, địa phương chưa quan tâm công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU theo chỉ đạo của cấp trên.

Để ngăn chặn có hiệu quả, chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài, xử lý triệt để các hành vi vi phạm khai thác IUU, gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" IUU của Ủy ban châu Âu (EC), không để tác động tiêu cực đến hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động hợp tác song phương với các nước trong khu vực, suy giảm uy tín của ngành thủy sản và tác động đến đời sống, sinh kế của cộng đồng ngư dân ven biển, tại Công điện vừa ban hành về tăng cường công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương khẩn trương điều tra, thu thập hồ sơ, tài liệu, chứng cứ để xử lý hình sự các tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng khai thác IUU theo quy định của pháp luật, hoàn thành trước ngày 30/8/2025.

Trường hợp chưa đủ chứng cứ xử lý hình sự, chuyển hồ sơ để cơ quan chức năng xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật, hoàn thành trước ngày 20/8/2025. Đồng thời, chỉ đạo công an địa phương trinh sát, áp dụng các biện pháp kỹ thuật, nghiệp vụ, VNeID để theo dõi, kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời ngay từ trong bờ các chủ tàu, thuyền trưởng, môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi vi phạm vùng biển nước ngoài, tháo gửi thiết bị VMS, ... theo quy định của pháp luật. Chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng và các địa phương đưa vào sử dụng chức năng khai báo thủ tục xuất, nhập trạm kiểm soát biên phòng trên VNeID; mở rộng các ứng dụng theo dõi, cảnh báo, thông báo, quyết định xử lý vi phạm trên nền tảng VneID.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Ngoại giao chỉ đạo Cơ quan đại diện tại các nước (như Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines…) bên cạnh bảo vệ quyền lợi hợp pháp của ngư dân, tập trung thu thập các thông tin theo yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan chức năng có liên quan đối với các trường hợp thuyền trưởng đang bị giam giữ tại nước ngoài; tổng hợp, cung cấp danh sách các thuyền trưởng, ngư dân vi phạm, bị nước ngoài bắt giữ và hồ sơ vi phạm, bản án của nước sở tại đối với các trường hợp thuyền trưởng đã được trả tự do về nước phục vụ công tác xử lý vi phạm khai thác IUU theo quy định. Đồng thời tiếp tục vận động, tranh thủ sự ủng hộ của các bên có liên quan về nỗ lực chống khai thác IUU của Việt Nam, vận động EC gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" cho Việt Nam tại đợt thanh tra lần thứ 5.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính tiếp tục chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan thực hiện kiểm tra, hướng dẫn công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; đặc biệt công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của EC. Tiếp tục bố trí, phân bổ ngân sách nhà nước cho các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, đặc biệt là công tác tuần tra, kiểm soát, thực thi pháp luật trên các vùng biển để ngăn chặn, xử lý tàu cá và ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài.

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục chỉ đạo cung cấp dịch vụ di động vệ tinh sử dụng cho hoạt động giám sát hành trình tàu cá (VMS) đảm bảo việc cung cấp dịch vụ ổn định; tổ chức kiểm tra việc thực hiện đảm bảo chất lượng thiết bị VMS, cung cấp dịch vụ viễn thông di động vệ tinh sử dụng cho hoạt động giám sát hành trình tàu cá; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ không đảm bảo, ảnh hưởng đến việc giám sát hoạt động tàu cá trên biển qua VMS…/.

LÝ LAN