Xây dựng vùng nguyên liệu mía bền vững phục vụ thị trường xuất khẩu

TMO - Thời gian qua, việc đẩy mạnh xuất khẩu nông sản của tỉnh Hoà Bình trong đó có sản phẩm mía là mục tiêu trọng tâm của ngành nông nghiệp tỉnh, góp phần thực hiện có hiệu quả đề án của Tỉnh uỷ Hòa Bình về Phát triển thị trường xuất khẩu nông sản chủ lực của tỉnh giai đoạn 2020-2030.

Theo số liệu thống kê, năm 2021, tổng diện tích canh tác mía toàn tỉnh là 7.130 ha, năng suất bình quân 72 tấn/ha, tổng sản lượng đạt 513.185 tấn. Trong đó, mía ăn tươi trên 6.000 ha (chiếm khoảng 85% diện tích), sản lượng đạt trên 430.000 tấn.

Hướng đến mục tiêu phát triển vùng nguyên liệu bền vững, chất lượng ngày càng được nâng cao, tỉnh Hòa Bình đã thực hiện đề án thay thế giống mía tím bằng phương pháp nuôi cấy mô đã mang lại hiệu quả về kinh tế cao cho người trồng mía. Năng suất, chất lượng cao, mẫu mã đẹp hơn so với giống mía cũ, 1ha trồng mía tím bằng giống nuôi cấy mô cho lợi nhuận cao hơn cách trồng truyền thống từ 50-70 triệu đồng. 

Tỉnh Hòa Bình hướng đến xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất mía bền vững, đáp ứng nhu cầu chế biến xuất khẩu 

Giai đoạn từ năm 2015 đến nay, diện tích mía ăn tươi hàng năm khá ổn định từ 6.000 - 6.500 ha, tuân thủ đúng quy hoạch sản xuất mía do UBND tỉnh phê duyệt. Trên địa bàn tỉnh đã hình thành một số vùng sản xuất mía ăn tươi chủ lực, có chất lượng tốt và thương hiệu trên địa bàn các huyện: Cao Phong, Tân Lạc, Lạc Sơn, Kim Bôi...

Niên vụ 2020 - 2021, 2021 - 2022, giá mía thương phẩm khá ổn định và ở mức cao, thu nhập bình quân từ 200 - 250 triệu đồng/ha. Sản phẩm mía tím bắt đầu xuất khẩu từ năm 2019. Niên vụ 2021 - 2022, dù còn chịu tác động bất lợi của đại dịch Covid-19, song đã có 87 tấn mía trắng xuất khẩu sang thị trường EU, Hàn Quốc, dự kiến trong 4 tháng cuối năm nay tiếp tục xuất khẩu khoảng 300 tấn.

Từ năm 2013, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm mía tím Hoà Bình. Hiện, bình quân mỗi ha mía đem lại thu nhập từ 200 đến 250 triệu đồng cho người trồng mía. Sản phẩm mía của Hòa Bình bắt đầu xuất khẩu từ năm 2019 sang các thị trường Mỹ, Nhật Bản. Năm 2022, tỉnh đã xuất khẩu được gần 90 tấn sang thị trường châu Âu (EU), Hàn Quốc. Dự kiến, đến cuối năm 2022, tỉnh tiếp tục xuất khẩu 300 tấn sang thị trường EU.

Việc đẩy mạnh xuất khẩu nông sản của tỉnh, trong đó có sản phẩm mía là mục tiêu trọng tâm của ngành NN&PTNT, góp phần thực hiện có hiệu quả  của UBND tỉnh về phát triển thị trường xuất khẩu nông sản chủ lực tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2020 - 2025, định hướng đến năm 2040. Tuy nhiên, để xây dựng, phát triển vùng nguyên liệu mía ăn tươi bền vững phục vụ hoạt động chế biến, xuất khẩu của các doanh nghiệp, đơn vị trong và ngoài tỉnh, ngành NN&PTNT còn phải đối mặt với nhiều thách thức. 

Trong đó, để có vùng nguyên liệu mía ăn tươi bền vững cung cấp cho nhu cầu chế biến, xuất khẩu của các doanh nghiệp, đơn vị trong và ngoài tỉnh đòi hỏi ngành nông nghiệp tỉnh Hòa Bình phải có một lộ trình bài bản, áp dụng khoa học kỹ thuật cao từ khâu chăm sóc đến khâu thu hoạch chế biến sản phẩm từ cây mía đáp ứng được các quy định khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm của các thị trường quốc tế.

Các vùng trồng mía trên địa bàn tỉnh hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế về chất lượng giống mía thấp; đại đa số diện tích canh tác hàng năm vẫn phụ thuộc nguồn nước tự nhiên, diện tích được tưới chủ động rất thấp; thị trường tiêu thụ trong nước chưa ổn định. Bên cạnh đó, thị trường trong nước ngày càng có nhiều sản phẩm hoa quả tươi, sản phẩm chế biến khác làm tăng sức ép cạnh tranh với sản phẩm mía truyền thống, trong khi hình thức sơ chế, tiêu thụ mía chưa có nhiều thay đổi, chưa đáp ứng được tính tiện lợi cho người tiêu dùng...

UBND tỉnh đề nghị các sở, ngành, địa phương triển khai các giải pháp ỗ trợ các doanh nghiệp, HTX trong liên kết, tiêu thụ sản phẩm 

Nhằm khắc phục những hạn chế trên, tiếp tục nâng cao giá trị sản xuất hướng đến xây dựng vùng nguyên liệu mía bền vững, UBND tỉnh cho biết: Các sở, ngành, đơn vị cần tăng cường phối hợp, hỗ trợ các địa phương, doanh nghiệp, HTX thực hiện hiệu quả các giải pháp. Trong đó, trọng tâm là tổ chức thực hiện tốt kế hoạch sản xuất hàng vụ, định hướng rõ vùng trồng, cơ cấu, giống mía để giữ vững diện tích. Cân đối giữa diện tích mía tím và mía trắng để phục vụ thị trường, nghiên cứu kỹ thuật để trồng rải vụ; hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX trong liên kết, tiêu thụ sản phẩm, tạo điều kiện thuận lợi mở rộng thị trường xuất khẩu.

Đặc biệt, cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện đề tài nuôi cấy mô với cây mía trắng; đề xuất thay thế toàn bộ giống mía tím nuôi cấy mô trên tất cả diện tích mía trong tỉnh. Huy động nguồn lực đầu tư cơ sở chế biến, sơ chế, cấp đông mía để sản xuất nước mía đóng hộp; chủ động trong việc kết nối, hỗ trợ các HTX, doanh nghiệp sản xuất mía mở rộng thị trường cũng như xây dựng, triển khai các nhiệm vụ đẩy mạnh xuất khẩu mía ăn tươi.

UBND tỉnh cũng chỉ đạo các ngành chức năng phát triển đa dạng các hình thức quảng bá, tiêu thụ sản phẩm, quan tâm phát triển các thị trường lớn trong nước, nhất là xuất khẩu... Theo đó, ngành nông nghiệp đã tập trung xây dựng các mô hình liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm trồng trọt chủ lực, quy mô lớn theo chuỗi giá trị sản phẩm gắn với xuất khẩu hàng hóa.

Thu Hằng