Ứng dụng công nghệ trong quản lý sâu bệnh gây hại

TMO - Việc lắp đặt và vận hành hệ thống giám sát côn trùng thông minh trên địa bàn tỉnh Kiên Giang đã đem lại nhiều thuận lợi cho người nông dân trong việc kiểm soát côn trùng gây hại trên ruộng lúa hay hoa màu. Hệ thống giám sát côn trùng thông minh mang lại nhiều ưu điểm so với phương pháp truyền thống.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang, vụ lúa Hè Thu 2024, toàn tỉnh xuống giống trên 276.000 ha, tập trung chủ yếu ở các huyện Tân Hiệp, Giồng Riềng, Gò Quao, Châu Thành, Hòn Đất. Nông dân các địa phương bắt đầu thu hoạch lúa từ cuối tháng 6/2024 và đến nay thu hoạch hơn 150.000 ha, dự kiến sẽ thu hoạch dứt điểm vào cuối tháng 8/2024. Năng suất lúa ước đạt hơn 5,6 tấn/ha, sản lượng ước đạt khoảng 1,5 triệu tấn.

Để cây lúa phát triển ổn định, cho năng suất cao, chính quyền và người dân đã liên tục triển khai các biện pháp đồng bộ nhằm diệt trừ các dịch bệnh, sâu hại trên lúa. Đặc biệt, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, sử dụng hệ thống giám sát côn trùng thông minh đã mang lại kết quả tích cực cho người nông dân trong việc phòng trừ sâu, rầy gây hại.

Tại xã Vĩnh Điều, huyện Giang Thành, tỉnh Kiên Giang là một trong số những địa phương đã lắp đặt hệ thống giám sát côn trùng thông minh. Hệ thống này giúp nông dân quản lý hiệu quả sinh vật hại cho hàng trăm nghìn hecta lúa trên địa bàn. Nhờ sử dụng năng lượng mặt trời và có ắc quy dự trữ, hệ thống giám sát côn trùng thông minh có thể đảm bảo duy trì vận hành liên tục trên diện rộng mà không phụ thuộc vào lưới điện quốc gia.

Bên cạnh đó, hệ thống giám sát côn trùng được kết nối với điện thoại thông minh, nên nông dân có thể dễ dàng theo dõi sâu, rầy có trên ruộng và xác định được chính xác thời điểm cần phun thuốc bảo vệ cây trồng mà không phải lội ra tận cánh đồng để quan sát như trước đây.

Được biết hệ thống giám sát côn trùng thông minh hoạt động như cái bẫy dẫn dụ thu hút các loại côn trùng bay vào để kiểm đếm và đưa ra cảnh báo thay vì nhà nông phải ra đồng để kiểm tra giám sát. Với hệ thống đèn nhiều màu, từ xanh dương, xanh lá cây, ánh sáng trắng, đến màu tím của đèn UV... những gam màu sẽ thay đổi liên tục để dẫn dụ sâu rầy đang có trên đồng ruộng bay vào. Cứ sau 30 phút, hệ thống sẽ tự động vệ sinh bẫy đèn để tiếp tục cập nhật dữ liệu mới.

Hệ thống giám sát côn trùng thông minh giúp người dân, cán bộ ngành nông nghiệp có biện pháp phòng trừ sâu bệnh kịp thời. 

Không chỉ có xã Vĩnh Điều (huyện Giang Thành) mà tại xã Bàn Tân Định (huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang) cũng được đầu tư hệ thống giám sát côn trùng thông minh để quản lý dịch hại. Nhờ có hệ thống giám sát côn trùng thông minh, cán bộ nông nghiệp và nông dân không phải trực tiếp ra đồng giám sát dịch hại, giúp giảm công sức lao động, đồng thời công tác dự tính dự báo, khuyến cáo của ngành chuyên môn được nhanh chóng và kịp thời cho thấy hiệu quả rất rõ rệt. Hệ thống hoạt động giám sát đồng ruộng liên tục cập nhật thông tin lên mạng, chỉ cần cài đặt phần mềm trên điện thoại di động là nông dân có thể theo dõi mọi lúc, mọi nơi.

Hệ thống giám sát côn trùng thông minh có thể giám sát được hầu hết các loại sâu, rầy gây hại lúa, phân biệt được đâu là thiên địch, đâu là sinh vật gây hại. Từ số lượng côn trùng bị thu hút vào máy, phần mền sẽ phân tích hình ảnh, phân loại, đưa ra mật số trên m2. Khi mật số tăng lên đạt ngưỡng, hệ thống sẽ cảnh báo để nông dân biết được chính xác thời điểm cần phun xịt thuốc. Nhờ đó, việc phòng trừ dịch hại đạt được hiệu quả, giúp giảm được từ 2 - 3 lần phun/vụ, giảm chi phí đầu tư và bảo vệ môi trường.

Đặc biệt hệ thống giám sát côn trùng thông minh được ứng dụng thuật toán trí tuệ nhân tạo để tự động xác định, thống kê số lượng, mật độ và phân loại chủng sâu rầy. Máy có thể phân tích xem loại côn trùng nào có lợi hay có hại và phân tách ra, giúp cán bộ ngành nông nghiệp và nông dân dễ dàng nhận biết. Ngoài ra còn được tích hợp thêm các tính năng về dự báo thời tiết như theo dõi được tốc độ gió, hướng gió, nhiệt độ, ẩm độ hằng ngày, giúp ích cho nhà nông trong nông vụ.

Lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông Kiên Giang cho biết, những năm qua, ngành nông nghiệp đã đầu tư, hỗ trợ các hợp tác xã nông nghiệp lắp đặt được 8 hệ thống giám sát côn trùng thông minh ở các địa phương. Qua thời gian sử dụng đã mang lại những hiệu quả tích cực, giúp ngành nông nghiệp dự báo chính xác tình hình sâu bệnh, khuyến cáo nông dân phòng trừ hiệu quả, bảo vệ mùa màng. Trong năm 2024, tỉnh tiếp tục đầu tư thêm 8 hệ thống nữa để mở rộng địa bàn sản xuất nông nghiệp được giám sát bằng thiết bị số thông minh góp phần nâng cao chất lượng nông sản, giảm chi phí đầu tư, giảm công chăm sóc và tăng lợi nhuận cho nông dân.

Với hệ thống giám sát côn trùng thông minh, người nông dân sẽ có thể theo dõi thông tin, dữ liệu thông qua smartphone mà không cần ra đồng vạch lá tìm bệnh, hay đi bẫy và đếm số lượng côn trùng theo cách truyền thống. Hệ thống này còn giúp các cơ quan quản lý Nhà nước quản lý, tổng hợp số liệu, báo cáo, cảnh báo, dự báo sâu rầy với độ chính xác cao thông qua phần mềm quản trị trung tâm.

Nếu như trước đây, việc đưa cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp đã giúp cho nông dân tỉnh Kiên Giang tạo ra năng suất cao, thì nay việc ứng dụng những thiết bị thông minh trong lĩnh vực này hứa hẹn mang đến những bứt phá mới. Hệ thống giám sát côn trùng thông minh cũng như nhiều sản phẩm phục vụ nông nghiệp công nghệ cao sẽ hướng đến một mục tiêu lớn hơn đó là góp phần xây dựng một hệ sinh thái chuyển đổi số cho ngành  nông nghiệp Việt Nam.

Thuý Nga