Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và bảo vệ rừng

TMO - Với diện tích đất lâm nghiệp lớn, việc ứng dụng công nghệ thông tin để phát huy hiệu quả trong quản lý, bảo vệ và phát triển rừng được lực lượng kiểm lâm trên địa bàn tỉnh Lào Cai đặc biệt quan tâm.

Cục Lâm nghiệp cho biết, nhờ áp dụng công nghệ thông tin, công tác quản lý, bảo vệ rừng ngày càng được tăng cường và triển khai thực hiện đạt kết quả cao. Công tác kiểm soát hiệu quả, tình trạng khai thác, vận chuyển lâm sản, săn bắt động vật hoang dã trái pháp luật giảm rõ rệt. Các đơn vị chức năng dần kiểm soát được tình trạng xâm hại, lấn chiếm đất rừng đặc dụng, rừng phòng hộ; quản lý chặt chẽ việc chuyển đổi rừng sang loại rừng khác và chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác. Đồng thời, diện tích rừng đặc dụng, phòng hộ được duy trì và phát triển thông qua trồng rừng, khoanh nuôi tái sinh rừng.

Lào Cai có trên 417.000 ha rừng và đất lâm nghiệp, chiếm trên 65% diện tích tự nhiên toàn tỉnh, tỷ lệ che phủ rừng đến năm 2022 đạt 57,7%. Do diện tích rừng tự nhiên, rừng phòng hộ lớn, áp dụng công nghệ số để phát huy hiệu quả trong quản lý, bảo vệ và phát triển rừng được lực lượng kiểm lâm tỉnh chú trọng triển khai.Thực hiện Dự án nâng cao năng lực phòng cháy, chữa cháy rừng tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2016-2020, từ năm 2019 Chi cục Kiểm lâm phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng và đưa vào vận hành Hệ thống phát hiện sớm cháy rừng trên địa bàn toàn tỉnh (cuối năm 2020). Đây là hệ thống được phát triển trên cơ sở ứng dụng công nghệ viễn thám, ảnh vệ tinh và hệ thống thông tin địa lý (GIS).

Hệ thống thu nhận và xử lý dữ liệu về các điểm cháy từ các vệ tinh MODIS (Aqua, Terra), SUOMI-NPP, đây là những vệ tinh được vận hành bởi cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), cung cấp ảnh vệ tinh cho các trạm thu ảnh đặt dưới mặt đất tại NASA. Dữ liệu về các điểm cháy sẽ được gắn vào hệ thống cơ sở dữ liệu GIS và đưa ra kết quả thông tin điểm cháy tới người dùng/thiết bị đầu cuối (điện thoại di động, máy tính bảng, SMS, email) báo điểm cháy tới các Cơ quan quản lý, giám sát (Ban Chỉ đạo PCCCR, UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh) bằng hình thức Email OTT, tin nhắn SMS và ứng dụng cài đặt trên thiết bị di động.

Ứng dụng góp phần giúp thời gian làm việc của cán bộ cơ sở hiệu quả hơn, có thể lập kế hoạch tốt hơn với các hoạt động tại hiện trường. Các điểm biến động diễn biến rừng sẽ được phát hiện và xử lý sớm hơn, các vụ phá rừng được phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời. Đến năm 2022, trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã khai thác thông tin, phát hiện được hơn 4.000 điểm nghi ngờ có biến động với diện tích hơn 5.000 ha, Chi cục Kiểm lâm đã chỉ đạo các đơn vị, cán bộ cơ sở kiểm tra, xác minh, tổng hợp báo cáo diễn biến rừng theo quy định.

Lực lượng kiểm lâm tại các địa phương trên địa bàn tỉnh tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong theo dõi diễn biến hiện trạng rừng. 

Bên cạnh đó, lực lượng kiểm lâm trên địa bàn tỉnh cũng ứng dụng phần mềm vTools Survey được sử dụng trên điện thoại thông minh và máy tính bảng cũng mang lại hiệu quả lớn trong hỗ trợ quản lý, tuần tra rừng. Ứng dụng này đưa bản đồ hiện trạng rừng vào điện thoại, xác định vị trí người dùng, ranh giới các tiểu khu, chụp hình có tọa độ, quay phim, sử dụng điện thoại như một thiết bị GPS.

Ưu điểm của phần mềm này là luôn cập nhật thông tin cụ thể vị trí, loại rừng, tên từng chủ rừng, số điện thoại, góp phần nâng cao hiệu quả kiểm tra, hướng dẫn chủ rừng thực hiện phương án phòng cháy, chữa cháy tại các khu rừng có nguy cơ cháy cao. Nhờ ứng dụng này, cán bộ kiểm lâm, lực lượng tuần tra bảo vệ rừng thuận tiện hơn trong việc ghi chép, thu thập dữ liệu, lưu trữ hình ảnh, giám sát hoạt động tuần tra bảo vệ rừng. Ngoài ra còn hỗ trợ chức năng chụp ảnh, thể hiện rõ thời gian, tọa độ điểm ảnh, giúp việc theo dõi số lượng nhân viên trong đợt tuần tra chính xác hơn.

Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ thông tin vào trong công tác quản lý bảo vệ rừng. Ngoài ra, chỉ đạo các Hạt kiểm lâm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; đặc biệt là sử dụng các phần mềm ứng dụng, thiết bị, ảnh viễn thám trong công tác theo dõi diễn biến rừng, phòng cháy chữa cháy rừng và phát hiện các vụ vi phạm về phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật. Tăng cường tổ chức tập huấn, hướng dẫn sử dụng các phần mềm về công nghệ viễn thám (GIS) trong lâm nghiệp cho toàn lực lượng kiểm lâm và đội ngũ quản lý bảo vệ rừng các đơn vị nhằm nâng cao hơn trình độ cho người sử dụng.

Hà Lê