Ứng dụng công nghệ thông tin chống khai thác IUU

TMO - Thời gian qua, Cà Mau là một trong những địa phương tiên phong ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, kiểm soát tàu cá của tỉnh thông qua 2 phần mềm quản lý liên thông kiểm soát tàu cá, góp phần quan trọng trong chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) trên địa bàn.

Tỉnh Cà Mau hiện có 4.148 tàu cá, trong đó có 1.515 tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 m trở lên được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đánh dấu tàu cá theo quy định, đạt tỷ lệ 100%.Sản lượng khai thác thủy sản trung bình hằng năm khoảng 230.000 tấn; có 5 cảng cá do Nhà nước đầu tư, quản lý và đang hoạt động, trong đó có 2 cảng cá loại II (Sông Đốc và Rạch Gốc) được Bộ NN&PTNT công bố thuộc danh sách cảng cá chỉ định phục vụ xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản và tàu từ 15 m trở lên cập, rời cảng theo quy định.

Đến nay, tỷ lệ cập nhật dữ liệu tàu cá vào phần mềm VN-Fishbase và Hệ thống giám sát tàu cá đạt 100%; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại các trạm kiểm soát biên phòng và Văn phòng IUU đặt tại 2 cảng cá chỉ định (Sông Đốc và Rạch Gốc); theo dõi, giám sát 24/7 tại Hệ thống giám sát tàu cá.

Tỉnh Cà Mau đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, kiểm soát tàu cá, nỗ lực chống khai thác IUU. 

Thời gian qua, Cà Mau là một trong những địa phương tiên phong ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, kiểm soát tàu cá của thông qua 2 phần mềm là quản lý liên thông kiểm soát tàu cá và ứng dụng bảng dữ liệu Excel Online trên nền tảng Google Sheets.

Phần mềm quản lý liên thông kiểm soát tàu cá để bảo đảm khi tàu cá ra, vào cửa biển phải có sự kiểm soát của cảng cá, Văn phòng IUU và Trạm kiểm soát Biên phòng. Phần mềm này sẽ liên thông tất cả cảng cá, Văn phòng IUU và Trạm kiểm soát Biên phòng trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi để các lực lượng chức năng kiểm soát tàu cá, thống kê, báo cáo. Ứng dụng bảng dữ liệu Excel Online trên nền tảng Google Sheets để các địa phương báo cáo, lưu trữ thông tin các tàu cá hết hạn đăng ký, đăng kiểm, tàu cá mất tín hiệu kết nối từ 10 ngày trở lên, tàu cá nằm bờ…

Phần mềm cơ bản đáp ứng được yêu cầu về tính năng thống kê tàu cá, hiển thị đầy đủ các thông tin tàu cá xuất, nhập bến và hoạt động trên biển; số liệu người, phương tiện hoạt động khai thác thủy sản trên địa bàn được thống kê, truy xuất nhanh chóng, chính xác. Qua đó tạo được cơ sở dữ liệu để Ban Chỉ đạo IUU tỉnh, huyện kiểm tra, chỉ đạo khắc phục kịp thời các hạn chế trong công tác IUU. Mặc dù 2 phần mềm nêu trên đã hỗ trợ khá tốt các cơ quan chức năng của tỉnh trong chống khai thác IUU nhưng do đang trong giai đoạn hoàn thiện, còn thiếu nhiều tính năng, tỉnh kiến nghị Bộ NN&PTNT hỗ trợ hoàn thiện phần mềm, để nhân rộng việc áp dụng.

Cà Mau có tiềm năng thủy sản rất lớn, kim ngạch xuất khẩu tôm chiếm hơn 1/4 cả nước, chủ yếu xuất sang thị trường EU, vì thế tỉnh càng cần nỗ lực hơn trong bảo vệ và khai thác thủy sản bền vững bởi nếu không gỡ được thẻ vàng Cà Mau sẽ là một trong những địa phương bị thiệt hại nặng nhất. Do đó, việc duy trì thực hiện các giải pháp trên góp phần giúp tỉnh Cà Mauc hấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân khai thác hải sản trái phép tại vùng biển nước ngoài. Từ đó, góp phần thúc đẩy phát triển nghề cá bền vững.

Tháng 5/2022, Bộ NN&PTNT đã trình Chính phủ xem xét, phê duyệt Đề án chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030. Đề án nêu rõ mục tiêu gỡ "thẻ vàng" trong giai đoạn 2022-2023. Một trong những nội dung quan trọng tại Đề án là chuyển đổi dần quản lý nghề cá theo cách truyền thống sang ứng dụng công nghệ thông tin. Ví dụ, nhật ký khai thác bằng giấy chuyển sang nhật ký khai thác điện tử; quản lý tàu cá từ bằng giấy tờ thì chuyển sang hệ thống cơ sở dự liệu; truy xuất nguồn gốc điện tử... Đề án cũng nêu vấn đề sẽ xây dựng Trung tâm chỉ huy điều hành IUU, đảm bảo thông tin kết nối thông suốt giữa Trung ương và 28 tỉnh ven biển cũng như với các lực lượng liên quan, đảm bảo tính đồng bộ, phối hợp kịp thời…

Đào Thúy