Ứng dụng công nghệ cao trong lĩnh vực lâm nghiệp

TMO - Thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh Tuyên Quang phát huy tối đa hiệu quả nguồn tài nguyên rừng mang lại. Việc ứng dụng khoa học công nghệ cao trong quá trình sản xuất, chế biến lâm sản đã nâng góp phần nâng cao giá trị sản xuất, hướng tới phát triển rừng bền vững. 

Theo thống kê từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tuyên Quang, tính đến hết năm 2023, toàn tỉnh có 426.710,22 ha diện tích rừng bao gồm rừng trồng chưa khép tán. Trong đó rừng tự nhiên là 233.054,57 ha; rừng trồng là 193.655,65 ha. Tỷ lệ che phủ rừng toàn tỉnh là 65,18%. Trong đó huyện Na Hang và Lâm Bình có tỷ lệ che phủ rừng cao nhất toàn tỉnh với trên 78%, tiếp theo là huyện Chiêm Hóa và Yên Sơn tỷ lệ che phủ trên 60%. Các huyện, thành phố còn lại có tỷ lệ che phủ rừng từ 51% trở lên.

Trong những năm qua, Tuyên Quang là một trong số những địa phương đứng đầu cả nước về tỉ lệ che phủ rừng. Để tiếp tục phát huy những thế mạnh sẵn có, đẩy mạnh phát triển kinh tế lâm nghiệp, nâng cao giá trị, mang lại đời sống, thu nhập ổn định cho nhân dân, Tuyên Quang đã tích cực ứng dụng khoa học công nghệ, tiên tiến kỹ thuật, thu hút được nhiều nhà đầu tư liên kết xây dựng với các nhà máy chế biến để tạo ra các thành phẩm từ gỗ rừng.

Các sản phẩm chủ lực chế biến từ gỗ rừng trồng tại tỉnh Tuyên Quang hiện bao gồm giấy, bột giấy, đồ gỗ nội thất cao cấp, ván công nghiệp, viên nén năng lượng…Những sản phẩm này phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu. Các nhà máy chế biến gỗ trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang có công suất lớn, cung cấp được lượng lớn nguyên liệu, gỗ nguyên liệu cho các đơn vị khác trên cả nước. Đồng thời tạo công ăn việc làm cho hàng chục nghìn người dân có việc làm, bao tiêu toàn bộ sản phẩm gỗ rừng trồng cho người dân.

Tỉnh Tuyên Quang chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ trong phát triển sản xuất, chế biến gỗ. 

Để thúc đẩy phát triển kinh tế lâm nghiệp, đưa Tuyên Quang trở thành khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao và trung tâm sản xuất, chế biến gỗ của vùng Trung du và miền núi Bắc bộ, tỉnh đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp liên kết phát triển vùng nguyên liệu, mở rộng diện tích rừng gỗ lớn và cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững FSC. Địa phương khuyến khích phát triển kinh tế lâm nghiệp tổng hợp (trồng rừng kết hợp với trồng dược liệu, chăn nuôi, du lịch sinh thái…) xây dựng thương hiệu sản phẩm gỗ rừng bền vững, đủ điều kiện xuất khẩu vào thị trường quốc tế để nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp nói chung, rừng trồng nói riêng… 

Tỉnh Tuyên Quang còn khuyến khích người dân phát triển rừng, đảm bảo môi trường sính thái, khai thác đi đôi với giữ gìn rừng, đảm bảo lợi ích kinh tế. Hỗ trợ giống cây lâm nghiệp chất lượng cao, hỗ trợ chuyển hoá rừng từ trồng gỗ nhỏ sang trồng gỗ lớn. Đây là động lực quan trọng để người dân thay đổi tư duy trồng rừng. Cùng với đó, các cấp ban ngành tỉnh còn hỗ trợ nguồn vốn vay cho người dân, hỗ trợ đào tạo nghề, bảo vệ rừng, cấp chứng chỉ phát triển rừng bền vững.

Bên cạnh đó, tỉnh Tuyên Quang tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học - kỹ thuật, nhất là trong khâu chọn tạo, xây dựng bộ giống cây lâm nghiệp đa dạng, chất lượng cao, phù hợp điều kiện địa phương, xây dựng bộ sản phẩm gỗ rừng trồng với nhiều chủng loại, mẫu mã, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu. Đồng thời đẩy mạnh xúc tiến đầu tư để thu hút doanh nghiệp có kinh nghiệm, tiềm lực tài chính, công nghệ và thị trường đến phát triển vùng nguyên liệu, đầu tư chế biến sản phẩm giấy, gỗ cao cấp, giá trị cao.

Việc ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao trong sản xuất lâm nghiệp và chế biến gỗ trên địa bàn tỉnh được áp dụng rộng rãi. Các chương trình chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật được thực hiện hằng năm nhằm tạo ra những bước tiến nhanh trong sản xuất. Chỉ trong 3 năm trở lại đây, tỉnh đã thực hiện hỗ trợ giống cây keo lai mô, keo hạt ngoại nhập để trồng trên 9.000 ha rừng chất lượng cao cho các địa phương.

Địa phương này cũng xác định các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể để xây dựng Tuyên Quang trở thành khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao và trung tâm sản xuất, chế biến gỗ đạt được trình độ tiên tiến, hiện đại, đáp ứng các tiêu chuẩn về công nghệ cao của Việt Nam, từng bước đạt chuẩn quốc tế; tạo được liên kết vùng trong sản xuất lâm nghiệp theo chuỗi giá trị; phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia.

Tuyên Quang có tổng diện tích đất lâm nghiệp chiếm trên 76% diện tích tự nhiên. Rừng sản xuất chiếm trên 63%. Đây là những lợi thế khi tỉnh này thực hiện Đề án xây dựng Tuyên Quang là Khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao và Trung tâm sản xuất chế biến gỗ của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ theo mục tiêu Nghị quyết của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Năm 2023, Tuyên Quang trồng mới được hơn 11.570 ha rừng, tăng 15,7% so với kế hoạch năm trước; khai thác rừng trồng 10.000 ha, với khối lượng gỗ hơn 1,1 triệu m3; diện tích rừng được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững (FSC) hơn 48.300 ha; duy trì độ che phủ rừng đạt trên 65%. Năm 2024, tỉnh Tuyên Quang phấn đấu trồng mới 10.500 ha rừng; trong đó, trồng rừng tập trung 10.100 ha, trồng cây phân tán 400 ha.

Mặc dù, Tuyên Quang có nhiều lợi thực hiện hoá mục tiêu trở thành khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao và trung tâm sản xuất, chế biến gỗ của vùng Trung du và miền núi Bắc bộ, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế như hiệu quả sản xuất và giá trị lâm sản của Tuyên Quang vẫn chưa thực sự tương xứng với tiềm năng và thương hiệu, chưa có sức cạnh tranh lớn trên thị trường trong và ngoài nước, diện tích rừng trồng gỗ nhỏ còn chiếm nhiều diện tích, ứng dụng KHCN chưa thực sự đa dạng.

Ứng dụng khoa học công nghệ để phát triển lâm nghiệp tỉnh Tuyên Quang mang lại nhiều lợi ích cho người dân trồng rừng và chế biến những sản phẩm từ rừng. Đây là hướng đi mang tính bền vững để bảo vệ môi trường sinh thái, bảo tồn bảo vệ rừng và tăng thu nhập, ổn định cuộc sống cho người dân trên địa bàn tỉnh. 

Nguyễn Hằng