Tuyên Quang ứng dụng khoa học công nghệ trong phát triển sản phẩm OCOP

TMO - Thời gian qua, các địa phương trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đẩy mạnh áp dụng khoa học và công nghệ (KH&CN) phát triển sản phẩm nông nghiệp, qua đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo theo hướng bền vững, đảm bảo chất lượng nông sản, nâng cao giá trị cho sản phẩm OCOP của tỉnh.

Thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), đến nay tỉnh Tuyên Quang có 191 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, cụ thể: Nhóm thực phẩm 171 sản phẩm; nhóm đồ uống 13 sản phẩm; nhóm dược liệu và sản phẩm từ dược liệu 03 sản phẩm; nhóm hàng thủ công mỹ nghệ 01 sản phẩm; nhóm dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và điểm du lịch 03 sản phẩm, trên địa bàn 94 xã, phường, thị trấn của 134 chủ thể, trong đó có: 149 sản phẩm đạt hạng 3 sao, 41 sản phẩm đạt hạng 4 sao và 01 sản phẩm trình Hội đồng OCOP quốc gia đánh giá, phân hạng 5 sao (chè Shan Tuyết Hồng Thái, loại 1 tôm 1 lá). 

Để tiếp tục phát triển sản phẩm OCOP bền vững, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân, HTX, đơn vị, doanh nghiệp…tỉnh Tuyên Quang  đã xác định những yếu tố trọng tâm đó là hỗ trợ tín dụng; hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi; hỗ trợ bồi dưỡng, tập huấn; ứng dụng chuyển giao khoa học kỹ thuật; xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm; phát triển sản phẩm OCOP; hỗ trợ xây nhãn hiệu, phát triển hợp tác xã, chính sách hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn.

Đặc biệt, để nâng cao giá trị sản xuất, khẳng định thương hiệu, tăng sức cạnh tranh của các sản phẩm OCOP trên thị trường, thời gian qua tỉnh Tuyên Quang đã khuyến khích các đơn vị sản xuất chú trọng ứng dụng khoa học công nghệ (KH&CN) vào quy trình sản xuất, chế biến và kinh doanh sản phẩm OCOP. Đồng thời đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ gắn với công nghiệp chế biến, kết nối với thị trường tiêu thụ. Hướng dẫn xây dựng tiêu chuẩn cơ sở; áp dụng hệ thống quản lý chất lượng.

Thời gian qua, địa phương này còn tập trung xây dựng các dự án khoa học công nghệ về ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ mới, công nghệ cao vào sản xuất, kinh doanh các sản phẩm OCOP, sản phẩm tiềm năng OCOP. Ưu tiên công tác phát triển, đăng ký xác lập, bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ về kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu đối với các sản phẩm OCOP. Áp dụng, ứng dụng khoa học quản lý trong xây dựng mô hình doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã sản xuất, các hộ sản xuất sản phẩm OCOP.

Quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP trên các sàn thương mại điện tử được đẩy mạnh triển khai. 

Trong quá trình sản xuất chế biến nông sản, tỉnh Tuyên Quang xác định nâng cao công tác tuyên truyền, thay đổi tư duy nhận thức của người dân, giúp nông dân thay đổi phương thức sản xuất theo quy chuẩn, tiêu chuẩn, chất lượng, an toàn; chuyển dần từ sản xuất nhỏ lẻ, truyền thống sang sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị, tích cực ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số trong quá trình chăm sóc, sản xuất, bảo quản và chế biến, tiêu thụ nông sản.

Tuyên Quang còn xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, đảm bảo đủ sản lượng, sản xuất tuân thủ quy chuẩn, tiêu chuẩn, chất lượng; nâng cao chất lượng sản phẩm (gồm 3 phân khúc sản xuất – chế biến – tiêu thụ). Đồng thời, khuyến khích các chủ thể sở hữu sản phẩm OCOP tích cực nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào chế biến, tạo ra sự đa dạng về sản phẩm, giảm áp lực mùa vụ, đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng.

Để đẩy mạnh quá trình tiêu thụ sản phẩm OCOP, tỉnh Tuyên Quang đã áp dụng thương mại điện tử, ưu tiên giới thiệu các sản phẩm OCOP trong các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại, hỗ trợ đưa lên các sàn giao dịch điện tử, kết nối liên kết tiêu thụ sản phẩm an toàn trên các sàn thương mại điện tử, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài địa bàn tỉnh.  Chính vì vậy, nhiều sản phẩm OCOP của Tuyên Quang đã lọt vào top những sản phẩm “Chất lượng vàng nông nghiệp Việt Nam”, tiêu biểu như: Rượu ngô men lá, rau an toàn, cá hồ thủy điện, chè Shan tuyết, mật ong, bưởi…Đặc biệt  Cam sành Hàm Yên được đánh giá là một trong 50 trái cây ngon nhất Việt Nam.

Mặc dù việc ứng dụng KH&CN, kỹ thuật tiên tiến hiện đại trong quá trình sản xuất, chế biến nông sản, sản phẩm OCOP của Tuyên Quang mang lại nhiều hiệu quả, tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Theo đánh giá nhận xét từ các chuyên gia, quá trình tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm hàng hoá của tỉnh, nhất là hàng hoá tại khu vực nông thôn còn gặp nhiều khó khăn. Các sản phẩm nông sản chưa được giới thiệu, phủ rộng trên thị trường, mức độ cạnh tranh còn thấp…

Thông tin từ UBND tỉnh Tuyên Quang cho biết, địa phương này phấn đấu đến năm 2025 có tổng số 230 sản phẩm OCOP; 138/138 xã, phường, thị trấn có sản phẩm tham gia Chương trình OCOP đạt hạng 3 sao trở lên. Tiêu chuẩn hoá 44 sản phẩm đã xếp hạng năm 2020 từ hạng 3 sao lên hạng 4 sao, 5 sao. Phấn đấu đến hết năm 2025 có ít nhất 07 sản phẩm OCOP đạt hạng 5 sao (mỗi huyện, thành phố đều có ít nhất 01 sản phẩm hạng 5 sao).

Chương trình OCOP là giải pháp và nhiệm vụ quan trọng trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2021-2025 của Tuyên Quang. Do vậy tỉnh sẽ tiếp tục đẩy ứng dụng KH&CN, kỹ thuật tiên tiến trong quá trình sản xuất chế biến để  phát huy giá trị văn hóa của mỗi địa phương, hình thành sản phẩm tích hợp đa giá trị; đồng thời hướng tới sản phẩm OCOP phải được chuẩn hóa và phát triển theo chuỗi giá trị nhất định.

Nguyễn Mai