Thí điểm cơ chế đặc thù phát triển giao thông thông minh

TMO - Nghị quyết 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nêu rõ: Quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị phải bảo đảm tái cấu trúc các vùng đô thị hóa, xây dựng cơ chế phát triển vùng đô thị, đổi mới mô hình phát triển đô thị, xây dựng hệ thống đô thị quốc gia đồng bộ về mạng lưới và chất lượng đô thị.

Để cụ thể hóa các mục tiêu của Nghị quyết 06-NQ/TW, Bộ Giao thông Vận tải đã đề xuất một số giải pháp như: Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, các cơ chế, chính sách ưu đãi cho hoạt động đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông đô thị bền vững và ổn định, phù hợp với đặc thù từng đô thị; cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Nghiên cứu xây dựng hoàn thiện khung pháp lý và phát triển đô thị thông minh, trong đó thực hiện thí điểm cơ chế đặc thù để phát triển giao thông thông minh bảo đảm tính hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tế. Xây dựng công trình giao thông đô thị kết hợp giải pháp cấp, thoát nước, xử lý nước thải để bảo đảm khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Đa dạng nguồn lực để phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, xây dựng cơ chế, chính sách đột phá để huy động vốn tư nhân, vốn hợp pháp khác tham gia đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đô thị; Sử dụng hiệu quả giá trị gia tăng từ đất khi hạ tầng giao thông được đầu tư mở rộng; Nghiên cứu, thực hiện các giải pháp tạo nguồn vốn từ việc GPMB cho dự án xây dựng công trình qua đô thị. Tăng cường phối hợp giữa Trung ương và địa phương, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, tiến độ các dự án xây dựng các công trình chiến lược như đường cao tốc, đường sắt đô thị, cảng hàng không.

(Ảnh minh hoạ)

Sớm hoàn thiện hệ thống quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh làm cơ sở quản lý và đầu tư, bảo đảm phát triển cân đối, hài hòa tổng thể giữa các lĩnh vực; hoàn thiện quy hoạch đô thị gắn với quy hoạch giao thông; dành quỹ đất có khả năng thương mại, phát triển khu công nghiệp, khu du lịch để tạo nguồn vốn đầu tư hạ tầng giao thông đô thị. Nâng cao tỷ lệ giao thông công cộng, xây dựng lộ trình và giải pháp khả thi hạn chế xe cá nhân, đặc biệt là xe máy tại các đô thị, kết hợp xây dựng đồng bộ hạ tầng và ban hành chính sách ưu đãi khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng, thân thiện môi trường.

Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” là Nghị quyết chuyên đề đầu tiên của Đảng về vấn đề đô thị hóa, phát triển đô thị và phát triển kinh tế đô thị nhằm triển khai thực hiện các chủ trương lớn về đô thị hóa và phát triển đô thị nêu tại Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Do đó, việc hoàn thiện thể chế, chính sách tạo thuận lợi cho quá trình đô thị hóa, phát triển đô thị và kinh tế đô thị nhanh, bền vững và công tác xây dựng quy hoạch đô thị được triển khai thực hiện tốt sẽ đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng đô thị hoá, phát triển đô thị bền vững, kinh tế khu vực đô thị tăng trưởng nhanh, hiệu quả, chất lượng sống tại đô thị ở mức cao, kiến trúc đô thị hiện đại, xanh, thông minh, giàu bản sắc…, đảm bảo thực hiện mục tiêu Nghị quyết đề ra.

Bên cạnh việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện đồng bộ các luật đất đai, quy hoạch đô thị, xây dựng, kinh doanh bất động sản, nhà ở,... quy hoạch phát triển đô thị đặt ra yêu cầu cần phải đổi mới tư duy, lý luận, phương pháp quy hoạch có cách tiếp cận đa ngành, bao trùm tầm nhìn dài hạn, cụ thể: Trước hết, quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị phải bảo đảm tái cấu trúc các vùng đô thị hóa, xây dựng cơ chế phát triển vùng đô thị, đổi mới mô hình phát triển đô thị, xây dựng hệ thống đô thị quốc gia đồng bộ về mạng lưới và chất lượng đô thị.

Quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị bảo đảm hệ thống hạ tầng đô thị theo hướng đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng với biến đổi khí hậu. Phát triển các hạ tầng kỹ thuật khung tại các đô thị gắn kết đồng bộ với hạ tầng xã hội, chú trọng kiến trúc cảnh quan. Ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật liên kết vùng, kết nối giữa các khu vực đô thị và nông thôn, giao thông công cộng sức chở lớn để khai thác hiệu quả chùm đô thị ở vùng Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh và các vùng đô thị khác.

Quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị bảo đảm thị trường bất động sản và nhà ở phát triển ổn định, công khai, minh bạch. Tập trung giải quyết cơ bản nhu cầu về nhà ở cho người dân đô thị, nhất là nhà ở cho các đối tượng chính sách xã hội, người nghèo, người có thu nhập thấp, công nhân lao động có khó khăn về nhà ở theo phương châm “nhà nước và nhân dân cùng làm”. Bên cạnh đó, quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị phải bảo đảm phát triển kinh tế đô thị nhanh và bền vững. Phát triển kinh tế đô thị dựa trên việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng nâng cao năng suất tổng hợp và khả năng cạnh tranh, đổi mới sáng tạo ngành nghề, sử dụng hiệu quả các nguồn lực đặc trưng của đô thị.

Ngoài ra, quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị phải đổi mới mô hình chính quyền đô thị, nâng cao hiệu quả quản lý đô thị. Xây dựng bộ máy chính quyền đô thị theo hướng tinh gọn, thông minh, phân định rõ trách nhiệm, giảm tầng nấc trung gian. Phân cấp mạnh mẽ và triệt để trong quản lý đô thị, nâng cao năng lực quản lý, quản trị đô thị, tăng cường hiệu quả năng lực khu vực công đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của chính quyền đô thị các cấp. Thực hiện chuyển đổi số trong đô thị, xây dựng chính quyền số gắn kết chặt chẽ với phát triển đô thị thông minh.

Tú Quyên