Thái Nguyên: Xây dựng mã số vùng trồng, nâng cao chất lượng nông sản

TMO - Trong những năm qua, tỉnh Thái Nguyên là địa phương tiên phong trong chuyển đổi nông nghiệp theo hướng hữu cơ, hiện đại. Việc xây dựng mã số vùng trồng gắn với phát triển các vùng cây trồng chủ lực đã tạo bước đột phá quan trọng trong việc xuất khẩu nông sản địa phương.

Trước đó, ảnh hưởng bão số 10 và số 11 đã gây ra thiệt hại nặng nề, chưa từng có tại tỉnh Thái Nguyên. Tuy nhiên, dự báo kinh tế của tỉnh Thái Nguyên vẫn đạt kết quả khả quan. Đáng chú ý, dù thiên tai ảnh hưởng nặng nề nhưng sản xuất nông nghiệp của Thái Nguyên vẫn sẽ đạt sản lượng lương thực có hạt hơn 570.000 tấn; chè búp tươi hơn 282.000 tấn…Đặc biệt địa phương chú trọng xây dựng mã số vùng trồng các cây trồng chủ lực phục vụ nhu cầu xuất khẩu, nâng cao kinh tế cho các chủ thể, doanh nghiệp trên địa bàn.

Việc cấp mã vùng trồng đã được cấp cho nhiều nhóm cây trồng chủ lực tại Thái Nguyên, do đó, ngành Nông nghiệp và chính quyền các địa phương đang tích cực quản lý, duy trì, đồng thời mở rộng diện tích đạt chuẩn.

Đây là nền tảng quan trọng để sản phẩm nông nghiệp đủ điều kiện tiếp cận thị trường thế giới, đáp ứng xu hướng thương mại nông sản minh bạch, an toàn. Theo chia sẻ của người trồng chè ở xóm Phú Ninh (xã Phú Đình), cho biết, từ khi được tập huấn ghi nhật ký sản xuất, áp dụng kỹ thuật canh tác theo hướng hữu cơ, cây chè sinh trưởng tốt, chất lượng búp nâng lên rõ rệt.

Giá bán chè khô nhờ vậy dao động từ 350.000 đến hơn 1 triệu đồng/kg tùy loại. Việc được tập huấn và tuân thủ các yêu cầu của mã số vùng trồng đã giúp người dân nhận thức đầy đủ hơn về giá trị của việc sản xuất theo quy trình an toàn, từ đó chủ động thay đổi phương pháp sản xuất để nâng cao chất lượng và tạo dựng thương hiệu.

Cùng với cây chè, tại xã Thượng Minh, cây bí xanh thơm được xem là hướng phát triển kinh tế bền vững và sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của địa phương. Mỗi năm, người dân Thượng Minh và Chợ Rã trồng gần 200ha bí xanh thơm.

Cùng với việc mở rộng quy mô trồng, các hộ dân chú trọng áp dụng quy trình sản xuất an toàn thực phẩm, đảm bảo chất lượng quả đồng đều. Năm 2024, hơn 26ha bí xanh thơm tại Thượng Minh đã được cấp mã số vùng trồng, tạo cơ sở để sản phẩm có cơ hội mở rộng thị trường. 

Công tác kiểm tra, giám sát được ngành chức năng thực hiện thường xuyên nhằm đảm bảo việc duy trì tiêu chuẩn và tránh tình trạng mã số bị cảnh báo hoặc thu hồi. Lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Thái Nguyên, nhấn mạnh: Mã số vùng trồng là điều kiện tiên quyết để nông sản được phép xuất khẩu vào các thị trường yêu cầu cao về an toàn và truy xuất nguồn gốc.

Đây được xem như tấm vé quan trọng giúp sản phẩm vượt qua hàng rào kỹ thuật của những thị trường khó tính. Ngành chuyên môn đang tiếp tục đẩy mạnh hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ các địa phương lập hồ sơ, đồng thời giám sát việc duy trì tiêu chuẩn tại những vùng đã được cấp mã nhằm mở rộng diện tích đủ điều kiện xuất khẩu. Thực tế tại nhiều địa phương cho thấy, khi sản phẩm có mã số vùng trồng, giá trị hàng hóa tăng, đầu ra ổn định và người dân yên tâm đầu tư mở rộng sản xuất.

Xây dựng mã số vùng trồng giúp sản phẩm nông nghiệp có thêm nhiều cơ hội để xuất khẩu ra thị trường quốc tế. (Ảnh: TL). 

Đó là yếu tố quan trọng giúp các HTX và hộ nông dân tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, tăng thu nhập và phát triển sản xuất bền vững. Việc phát triển hệ thống mã số vùng trồng thể hiện quyết tâm của Thái Nguyên trong xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, an toàn và minh bạch.

Đây là bước đi chiến lược giúp tỉnh khẳng định thương hiệu nông sản đặc trưng, nâng cao năng lực cạnh tranh và từng bước mở rộng thị trường quốc tế. Đến thời điểm hiện tại, tỉnh Thái Nguyên đang hướng dẫn, quản lý và giám sát 151 mã vùng trồng, gần gấp đôi so với 74 mã vào tháng 8-2025. Việc tăng gần gấp đôi số lượng mã cho thấy nỗ lực của địa phương trong chuẩn hóa vùng sản xuất, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc và thị trường tiêu thụ ngày càng khắt khe.

Trong tổng số 151 mã vùng trồng, chè chiếm tỷ lệ lớn nhất với 106 mã, diện tích hơn 871 ha, sản lượng gần 11.000 tấn. Ngoài ra, tỉnh còn có 26 mã vùng trồng lúa (107 ha), 9 mã vùng cây ăn quả (41 ha), cùng các mã vùng trồng măng tre, rau, nghệ và trà hoa vàng và bí xanh thơm… Tất cả đều được giám sát chặt chẽ về quy trình canh tác, an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn kỹ thuật.

Là địa phương có ngành hàng chè là sản phẩm nông sản chủ lực, và nhằm phát triển cây chè theo hướng bền vững, nâng cao giá trị và thương hiệu trở thành yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với Thái Nguyên, tháng 2/2025, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 11-NQ/TU về phát triển ngành chè giai đoạn 2025-2030. 

Mục tiêu Nghị quyết đề ra đến năm 2030, Thái Nguyên sẽ sở hữu khoảng 24.500ha chè với sản lượng búp tươi đạt trên 300 nghìn tấn, tổng giá trị sản phẩm đạt 25 nghìn tỷ đồng. Trong đó, 70% diện tích chè được chứng nhận tiêu chuẩn GAP, hữu cơ và được cấp mã số vùng trồng; Đồng thời 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh chè và các sản phẩm từ chè bảo đảm quy định an toàn thực phẩm;

Phấn đấu 100% doanh nghiệp, hợp tác xã có vùng nguyên liệu chè ứng dụng công nghệ số; 100% sản phẩm trà và sản phẩm từ chè được giao dịch trên các nền tảng số; có ít nhất 250 sản phẩm trà được chứng nhận OCOP từ 3 đến 5 sao… 

Việc đẩy mạnh cấp mã số vùng trồng cho sản phẩm chè nói riêng và các sản phẩm nông sản chủ lực khác nói chung trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đang từng bước khẳng định vị thế là vùng sản xuất nông nghiệp chất lượng cao, đáp ứng tốt các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế. Đây là nền tảng quan trọng để địa phương phát triển nông nghiệp bền vững, tăng giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường xuất khẩu trong giai đoạn tiếp theo.

Khánh Ly