Thái Nguyên: Công nghệ số góp phần bảo vệ rừng hiệu quả

TMO - Nhờ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, giám sát, công tác bảo vệ rừng tại Thái Nguyên đã đạt nhiều kết quả tích cực. Các giải pháp hiện đại giúp theo dõi diễn biến rừng chính xác, kịp thời phát hiện vi phạm, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý và gìn giữ tài nguyên thiên nhiên.

Với diện tích rừng rộng lớn đã trở thành nguồn tài nguyên và nguồn lực để đưa ngành lâm nghiệp Thái Nguyên trở thành ngành kinh tế theo hướng hiện đại, đóng góp ngày càng quan trọng vào phát triển kinh tế-xã hội, bảo vệ quốc phòng, an ninh, môi trường sinh thái và bảo tồn đa dạng sinh học. Sau khi hợp nhất Chi cục Kiểm lâm Bắc Kạn và Chi cục Kiểm lâm Thái Nguyên, bộ máy tổ chức của đơn vị đã được sắp xếp lại với 17 Hạt Kiểm lâm cấp xã trực thuộc, cùng 5 phòng chuyên môn và các đội nghiệp vụ.

Bên cạnh việc kiện toàn tổ chức, Chi cục còn phải đối mặt với thách thức quản lý diện tích rừng rộng lớn với tổng diện tích rừng hơn 557.000 ha, bao gồm cả rừng tự nhiên và rừng trồng, trong khi tỷ lệ che phủ đạt 62,35%. Để bảo vệ rừng hiệu quả, thời gian qua lực lượng kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giám sát, truy xuất nguồn gốc giống cây trồng lâm nghiệp, nguồn gốc rừng trồng phục vụ cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững.

Bên cạnh đó, còn ứng dụng công nghệ tưới phun, tưới nhỏ giọt có hệ thống điều khiển tự động hoặc bán tự động trong sản xuất giống cây trồng lâm nghiệp chất lượng cao, phát triển cơ giới hóa trong làm đất và khai thác rừng. Ứng dụng những thiết bị, kỹ thuật hiện đại để theo dõi diễn biến rừng như công nghệ viễn thám, GIS, thiết bị flycam… Ứng dụng công nghệ nano, sử dụng vi sinh vật trong chế biến, bảo quản lâm sản nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất lâm nghiệp.

Đặc biệt, đối với công tác quản lý, bảo vệ rừng, với địa bàn rộng, địa hình phức tạp, lực lượng kiểm lâm mỏng, nên hoạt động gặp nhiều khó khăn, đơn vị đã tăng cường ứng dụng công nghệ vào hoạt động nghiệp vụ, từ đó từng bước nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng, công tác phòng cháy chữa cháy tiếp tục được chú trọng.

Các điểm có nguy cơ cao được giám sát 24/24h, thông tin cháy rừng được cập nhật thường xuyên qua hệ thống phần mềm chuyên dụng. Nếu trước đây mỗi lần đi tuần rừng, cán bộ kiểm lâm địa phương sẽ phải mang theo bản đồ giấy, máy định vị, la bàn… và phụ thuộc khá nhiều vào nguồn tin, kinh nghiệm của người dân, tuy nhiên hiện nay, nhờ ứng dụng hệ thống thông tin theo dõi trên vệ tinh, đo vẽ kiểm tra bản đồ đã hỗ trợ nhiều trong việc quản lý, đặc biệt là công tác theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, theo dõi điểm nghi cháy rừng, điểm nghi mất rừng.

Cán bộ Kiểm Lâm sử dụng flycam để theo dõi, kiểm tra diễn biến rừng. (Ảnh: BĐB). 

Đơn cử, tại Hạt Kiểm lâm số 10, đơn vị thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng, phát triển rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng trên địa bàn 5 xã: Chợ Mới, Thanh Thịnh, Yên Bình, Tân Kỳ,Thanh Mai của tỉnh Thái Nguyên.

Tổng diện tích rừng cần quản lý là hơn 46.500ha, trong đó có trên 29.100ha rừng tự nhiên, gần 21.000ha rừng trồng. Do đó, Cán bộ Hạt Kiểm lâm số 10 đã  sử dụng phần mềm MapInfor và phần mềm FRMS (phần mềm chuyên ngành) để cập nhật theo dõi diễn biến rừng.

Trên điện thoại thông minh, cán bộ Kiểm lâm cài đặt phần mềm Vtools, FRMS Mobile dùng để đo khoảng cách, diện tích, chu vi trực tiếp trên bản đồ, xác định vị trí hiện tại và hướng nhìn thực tế. Phần mềm còn giúp nhập dữ liệu, lưu ảnh thực địa, chia sẻ dữ liệu và xuất file nhanh, sử dụng giải đoán ảnh vệ tinh để phát hiện sớm các vụ phá rừng.

Qua đó giúp cán bộ kiểm lâm trên địa bàn giảm áp lực và hỗ trợ cho công tác quản lý, bảo vệ rừng được nhanh và chính xác hơn. Ngoài ra, thông qua việc thu thập và xử lý dữ liệu thông tin khí tượng (nhiệt độ, độ ẩm), biển báo cháy rừng tự động kịp thời đưa ra cấp cảnh báo, đặc biệt trong những trường hợp khẩn cấp. Người quản lý có thể điều khiển biển thông qua ứng dụng trên điện thoại di động thông minh.

Hay tại Hạt Kiểm lâm số 14, công tác quản lý, cập nhật và theo dõi diễn biến tài nguyên rừng thực hiện trên phần mềm FRMS đã được sử dụng thường xuyên, phát huy tối đa hiệu quả.

Ứng dụng công nghệ số trong quản lý và bảo vệ rừng tại Thái Nguyên đã chứng minh tính hiệu quả, góp phần đổi mới phương thức quản lý tài nguyên thiên nhiên theo hướng hiện đại, minh bạch và kịp thời. Những công cụ như phần mềm quản lý dữ liệu rừng, ảnh viễn thám hay hệ thống giám sát trực tuyến đã giúp lực lượng chức năng nhanh chóng phát hiện, ngăn chặn các hành vi xâm hại rừng, đồng thời nâng cao khả năng theo dõi diễn biến tài nguyên một cách liên tục và chính xác.

Không chỉ dừng ở việc bảo vệ rừng hiện có, việc áp dụng công nghệ còn mở ra cơ hội xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ, phục vụ công tác quy hoạch, trồng rừng và phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững. Đây cũng là cơ sở quan trọng để Thái Nguyên hướng đến mục tiêu quản lý rừng theo chuẩn quốc gia, gắn với bảo vệ môi trường với phát triển kinh tế - xã hội.

Lê Yến