Số hoá trong quản lý, khai thác thủy sản

TMO - Những năm gần đây, huyện Thái Thuỵ (tỉnh Thái Bình) đã mạnh dạn chuyển đổi số, áp dụng trang thiết bị hiện đại trong quản lý và khai thác thuỷ sản, góp phần thực hiện chỉ thị chống khai thác thuỷ sản bất hợp phát IUU, đồng thời nâng cao sản lượng khai thác, ổn định đời sống cho ngư dân bám biển.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn song 6 tháng đầu năm 2024, sản lượng đánh bắt và nuôi trồng thủy sản của huyện Thái Thụy (tỉnh Thái Bình) đạt hơn 40.600 tấn. Có được kết quả trên, huyện Thái Thụy đã tập trung triển khai đồng bộ giải pháp trong khai thác và nuôi trồng thủy sản. Đặc biệt, nhằm triển khai nghiêm các quy định về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định IUU; huyện Thái Thuỵ đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý tàu cá.

Được biết, huyện Thái Thụy hiện có 376 tàu thuyền khai thác thuỷ sản có chiều dài từ 6m trở lên đã được đăng ký và nhập vào phần mềm dữ liệu tàu cá quốc gia VnFishbase, 100% tàu cá đã được sơn cabin, kẻ biển số theo quy định. Nhiều ngư dân đã mạnh dạn đầu tư trang thiết bị hiện đại như hệ thống định vị vệ tinh GPS, thiết bị giám sát hành trình, máy dò cá...

Hiện nay, một số ngư dân từ đánh bắt thủy sản truyền thống nay đã quen với sử dụng phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDTVN), báo cáo vị trí đánh bắt qua hệ thống giám sát hành trình, truy xuất nguồn gốc thủy sản, nhờ đó công tác quản lý dữ liệu tàu cá, chống khai thác IUU hiệu quả hơn. 

Thông tin từ một số ngư dân tại xã Thuỵ Xuân (huyện Thái Thuỵ), từ khi tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, tín hiệu được cập nhật vào đất liền 24/24 giờ. Tất cả nhật ký khai thác đều được cập nhật trên hệ thống, ngư dân có thể dễ dàng kiểm tra trong ứng dụng trên điện thoại, từ đó có lộ trình khai thác hiệu quả. Với ứng dụng này, tất cả thông tin, dữ liệu về tàu cá, thuyền trưởng và các thuyền viên, lao động trên thuyền... đều được cập nhật nhanh, chính xác, rất thuận lợi và hữu ích với ngư dân. 

Bên cạnh đó, ứng dụng phần mềm kiểm soát tàu cá cũng được ngư dân tích cực áp dụng. Ứng dụng này giúp tàu cá của ngư dân thuận tiện hơn trong quá trình làm thủ tục hành chính khi ra, vào cảng cá, đăng ký, đăng kiểm tàu cá. Ngoài ra, các cán bộ chiến sĩ tại   Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Diêm Điền còn hướng dẫn ngư dân sử dụng trang web: kiemsoattauca.com.vn. Thông qua phần mềm, ngư dân tiết kiệm chi phí và thời gian đi lại trong giải quyết thủ tục hành chính. 

Lãnh đạo UBND thị trấn Diêm Điền (huyện Thái Thuỵ) cho biết, địa phương có 144 tàu cá, trong đó 70 tàu có chiều dài trên 15m. Chính quyền địa phương đã số hóa công tác quản lý thông tin qua thành lập nhóm Zalo với các chủ tàu cá trên địa bàn. Khi phát hiện tàu cá nào vượt ranh giới đánh bắt qua vùng biển nước ngoài hay mất kết nối hành trình, gặp khó khăn, sự cố khi đi biển, nhóm sẽ thông báo ngay cho nhau để kịp thời khắc phục và giúp đỡ. Từ đó, công tác quản lý tàu cá theo quy định được thuận lợi và nhanh chóng hơn trước. Thông qua hai ứng dụng phổ biến hiện nay là hệ thống phần mềm kiểm soát tàu cá và hệ thống giám sát hành trình tàu cá VMS được kỳ vọng góp phần minh bạch hóa thông tin, đẩy nhanh tiến trình gỡ “thẻ vàng” của EC.

Ứng dụng chuyển đổi số hỗ trợ công tác quản lý tàu thuyền khai thác và gia tăng sản lượng cho ngư dân. (Ảnh minh hoạ).

Lãnh đạo đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Diêm Điền chia sẻ, triển khai thực hiện phần mềm kiểm soát tàu cá, cán bộ, chiến sĩ đã hướng dẫn 100% ngư dân sử dụng phần mềm. Đầu tiên phải ghi nhận hiệu quả trong giải quyết thủ tục hành chính cho bà con ngư dân. Ngoài ra, còn nâng cao chất lượng lưu trữ, giám sát tàu cá hoạt động trên các vùng biển (vùng bờ, vùng lộng và vùng khơi). Từ đầu năm 2024 đến nay, Đồn đã phối hợp với chính quyền xã Thụy Hải và thị trấn Diêm Điền xác minh, làm rõ 2 phương tiện vi phạm vùng biển nước ngoài. 

Ngoài ra, Lãnh đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện Thái Thụy, đơn vị quản lý bến cá Tân Sơn cho biết, số hóa trong quản lý và khai thác thuỷ sản, Trung tâm đã lập nhóm Zalo gồm tổ quản lý cảng và tất cả chủ tàu thuyền trên địa bàn huyện để tuyên truyền và hướng dẫn sử dụng phần mềm eCDTVN, nhật ký khai thác điện tử, áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử. 

Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng ngư dân và lực lượng chức năng vẫn nỗ lực triển khai, quyết tâm thực hiện, góp phần phát triển ngành thủy sản bền vững. Thời gian tới, Trung tâm chỉ đạo tổ quản lý cảng, bến cá thu nhật ký báo cáo khai thác, giám sát toàn bộ sản lượng khai thác thuỷ sản, nhập dữ liệu sản lượng vào phần mềm theo quy định; bảo đảm tất cả các tàu cá neo đậu trong khu vực cảng cá phải có dữ liệu đã qua kiểm soát; phối hợp với các đồn biên phòng tuyên truyền ứng dụng chuyển đổi số, tăng cường kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến, kiên quyết không để tàu cá không đủ điều kiện xuất bến hoạt động ở vùng biển theo quy định.

Thời gian tới, chính quyền huyện Thái Thuỵ (tỉnh Thái Bình) sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số, đồng thời tuyên truyền nhằm nâng cao hiệu quả nhận thức cho ngư dân tuân thủ các quy định của Luật Thủy sản và chống khai thác IUU; vận động ngư dân tham gia sử dụng những phần mềm hiện đại. Việc ứng dụng tiến bộ công nghệ khoa học - kỹ thuật vào khai thác thủy sản là yếu tố quan trọng giúp ngư dân nâng cao năng suất, hiệu quả, chất lượng cho sản phẩm thủy sản sau khai thác cũng như hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý hoạt động tàu cá.

Thu Thuỷ