Số hóa công tác quản lý, khai thác thủy sản

TMO - Với việc đẩy mạnh ứng dụng phần mềm nhật ký khai thác điện tử (eCDT VN) đang góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động khai thác trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, tuân thủ quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). 

Hơn 20 năm gắn bó với nghề, thuyền trưởng Bùi Văn Liêm (Đặc khu Lý Sơn) nhớ như in những ngày phải tất bật mang theo cả xấp giấy tờ, rồi chờ đợi hàng giờ đồng hồ để hoàn thành thủ tục cho chuyến đi biển. Tuy nhiên, hiện nay các nội dung này đã được anh thực hiện qua phần mềm nhật ký khai thác điện tử (eCDT VN). Chỉ vài thao tác trên điện thoại, thuyền đã khai báo đầy đủ thủ tục xuất bến cho con tàu ra khơi.

Anh Liêm chia sẻ: Hồi trước, mỗi lần xuất nhập bến tôi đều phải đến cảng cá để khai báo với nhiều thủ tục, giấy tờ rườm rà và mất thời gian. Giờ chỉ cần mở phần mềm eCDT VN, khai báo ngay trên điện thoại, gửi trước yêu cầu. Khi tới cảng, thủ tục đã hoàn tất, tàu tôi cứ thế ra Hoàng Sa mà không mất thêm thời gian chờ đợi như trước”. 

Ngoài quản lý và truy xuất dữ liệu, phần mềm eCDT VN còn cho phép ngư dân lập nhật ký khai thác ngay trên thiết bị di động. Khi tàu cập cảng và có kết nối Internet, dữ liệu sẽ tự động đồng bộ với hệ thống quản lý. Điều này không chỉ giúp giảm tải giấy tờ, mà còn đảm bảo tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc thủy sản, đây là một yêu cầu then chốt trong chống khai thác IUU. 

Ngư dân Trương Văn Đức (xã Vạn Tường) cho biết, sau thời gian đầu lúng túng sử dụng, đến nay, tôi đã sử dụng thành thạo phần mềm eCDT VN. Dù ở nhà hay ở tàu, tôi cũng dễ dàng thực hiện được thủ tục xuất cảng, cập cảng mà không cần phải mang giấy tờ đến Ban Quản lý (BQL) các cảng cá tỉnh như trước.

Hoạt động khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh được quản lý chặt chẽ, đáp ứng quy định trong chống khai thác IUU. 

Qua một thời gian sử dụng, ngư dân ở nhiều địa phương ven biển của tỉnh Quảng Ngãi đánh giá phần mềm eCDT VN như cuốn sổ tay thông minh thay thế cho sổ giấy dễ nhòe, dễ sai và mất nhiều thời gian ghi chép. Những dữ liệu được gửi đi ngay khi kết nối mạng, đồng thời được lưu trữ đồng bộ trong hệ thống giúp ngư dân yên tâm mỗi khi cần truy xuất.

BQL Các cảng cá tỉnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức tập huấn, hướng dẫn chủ tàu, thuyền trưởng triển khai sử dụng phần mềm eCDT VN. Đồng thời bố trí lực lượng để hướng dẫn, hỗ trợ chủ tàu, thuyền trưởng thực hiện khai báo điện tử eCDT VN khi xuất, nhập cảng, ghi nhật ký khai thác hải sản điện tử. 

Trước đây, vào những mùa cao điểm, tàu cá ra vào cảng tấp nập thường gây ùn ứ vì ngư dân phải xếp hàng khai báo. Nay lượng lớn tàu cá đã chuyển sang khai báo điện tử, giúp việc kiểm tra nhanh hơn, chính xác hơn. Việc áp dụng công nghệ giúp chủ tàu dễ dàng sắp xếp chuyến biển, không bị phụ thuộc quá nhiều vào thủ tục hành chính.

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, bên cạnh những tín hiệu tích cực, việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong nghề cá của tỉnh vẫn còn những hạn chế. Nhiều chủ tàu quen ghi chép bằng giấy dẫn đến sai lệch về sản lượng, chủng loại và tọa độ khai thác. Các sai lệch này không chỉ ảnh hưởng đến việc kiểm soát sản lượng tại cảng mà còn gây khó khăn khi cấp giấy xác nhận hoặc chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu cho doanh nghiệp chế biến hải sản xuất khẩu...

Để khắc phục tình trạng ngư dân chưa khai thác hết các tiện ích của phần mềm, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường tập huấn, hướng dẫn trực tiếp tại cảng giúp ngư dân sử dụng thành thạo eCDT VN. Sở cũng tiếp tục nghiên cứu mở rộng số hóa nhiều thủ tục khác như đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác hay chứng nhận an toàn vệ sinh tàu cá, tạo sự đồng bộ trong quản lý.

Số hóa nghề cá không chỉ là chuyển biến về thủ tục hành chính, mà quan trọng hơn là thay đổi về tư duy để ngư dân hành động theo hướng hiện đại, hội nhập. Chuyển đổi số đồng bộ cho nghề cá giúp cơ quan quản lý nắm chính xác thực trạng, thế mạnh, tiềm năng, dư địa nghề cá, để từ đó đề xuất tỉnh có cơ chế, chính sách hỗ trợ ngư dân cũng như khắc phục hiệu quả những tồn tại, hướng tới mục tiêu đưa hoạt động khai thác thủy sản phát triển bền vững./. 

Thu Trà