Số hóa công tác bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa

TMO - Không chỉ thu hút du khách bởi cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, Sơn La còn là nơi lưu giữ nhiều di tích đặc biệt, từ các di chỉ khảo cổ cho đến các công trình lịch sử và văn hóa của các dân tộc thiểu số.  

Toàn tỉnh Sơn La hiện có 65 di tích lịch sử, trong đó có 2 di tích quốc gia đặc biệt, 16 di tích cấp quốc gia, 47 di tích cấp tỉnh. Những năm qua, ngành du lịch tỉnh cùng các địa phương đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số tại các di tích, góp phần nâng cao trải nghiệm của du khách. 

Thời gian qua, việc xây dựng mô hình tham quan thực tế ảo Khu di tích Quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La bằng công nghệ VR chạy trên môi trường web 3D nhằm nâng cao hiệu quả tái hiện và phát huy giá trị lịch sử của Khu di tích. Trước đó, đề tài khoa học cấp tỉnh Ứng dụng công nghệ VR (công nghệ thực tế ảo) xây dựng mô hình tham quan Di tích Quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La được triển khai từ tháng 5/2022 đến tháng 12/2023, do Trường Đại học Công nghệ, Thông tin và Truyền thông - Đại học Thái Nguyên chủ trì.

Nhóm thực hiện Đề tài đã thu thập hình ảnh, dữ liệu thực địa toàn bộ cảnh quan Nhà tù Sơn La, các không gian trưng bày, hiện vật, tư liệu, các chứng tích lịch sử… để tái hiện, phục dựng các hạng mục công trình, phòng giam, cảnh sinh hoạt của tù nhân và xây dựng mô hình 3D về các chứng tích, hiện vật, tư liệu, nhân vật lịch sử, tù binh, cai ngục tại Nhà tù Sơn La... 

Mô hình tham quan với hình ảnh 3D có màu sắc, chuyển động sống động, kết hợp thuyết minh tự động, đã giúp độc giả hình dung cụ thể về toàn cảnh công trình, các hoạt động sinh hoạt, giam giữ, tra tấn tù nhân chính trị đã từng diễn ra tại đây. Toàn bộ cảnh quan của Nhà tù Sơn La, các chứng tích, hiện vật, tư liệu, nhân vật lịch sử, tù binh, lính cai ngục, các công trình, tòa nhà trại giam, chòi canh góc.. đều được mô hình hóa 3D. Mô hình giúp tái hiện, phục dựng di tích của thời kháng chiến chống Pháp qua 4 giai đoạn: Từ khi bắt đầu xây dựng (1907-1908), giai đoạn mở rộng, bị thực dân Pháp bắn phá và giai đoạn phục hồi, tu bổ hiện nay. 

Các Khu di tích lịch sử, điểm du lịch trên địa bàn đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao trải nghiệm cho du khách (Ảnh minh họa: BSL). 

Khu du lịch quốc gia Mộc Châu hiện có hơn 20 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh. Nhiều di tích đã được tôn tạo, bảo vệ, đầu tư nâng cấp thêm các hạng mục phụ trợ đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu lịch sử và dâng hương, tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ. Các di tích tại đây cũng được đưa vào lịch trình tour, tuyến du lịch, trở thành điểm đến ý nghĩa cho du khách.

Bắt nhịp chuyển đổi số, công tác số hóa di tích được các địa phương tại đây tích cực triển khai. Tiêu biểu với 5 công trình thanh niên “Số hóa di tích lịch sử” bằng mã QR tại 5 di tích: Đồn Mộc Lỵ; di tích lịch sử lưu niệm Trung đoàn 52 Tây Tiến; nơi Bác Hồ nói chuyện với cán bộ, công nhân Nông trường Mộc Châu; nơi Bác Hồ nói chuyện với cán bộ, nhân dân các dân tộc Mộc Châu; danh lam thắng cảnh hang Dơi. Với mô hình này, du khách chỉ cần quét mã QR là có thể dễ dàng tìm hiểu về thông tin, hình ảnh, nghe thuyết minh về các di tích.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Sơn La, chuyển đổi số trong hoạt động du lịch là yêu cầu tất yếu, vừa nâng cao trải nghiệm cho du khách. Chuyển đổi số đã quảng bá hình ảnh Sơn La, giúp du khách trong và ngoài nước tiếp cận được gần hơn, nhanh hơn, chính xác hơn với các dịch vụ du lịch trên địa bàn, tạo cơ hội cho du lịch bứt phá.

Ngoài ra, việc xây dựng phần mềm Du lịch thông minh Sơn La Tour với hệ sinh thái trên nền tảng số toàn diện và hiệu quả nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước (đặc biệt là quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ và giá dịch vụ); cung cấp dịch vụ công trực tuyến lĩnh vực du lịch; nâng cao hiệu quả công tác quảng bá, xúc tiến trên nền tảng số; hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong các hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch.

Cùng với đó, tạo kênh giao dịch điện tử, vé điện tử trong các hoạt động du lịch; cung cấp bản đồ điện tử du lịch; ứng dụng công nghệ AI tạo thuyết minh tự động; thực hiện chức năng báo cáo thống kê, điều tra số liệu du lịch; đảm bảo kết nối liên thông và đồng bộ dữ liệu với hệ thống du lịch quốc gia.../.

Đức Mạnh