Quy trình tiếp nhận và xét chọn sáng kiến

TMO - Quy trình xét chọn sáng kiến đột phá được triển khai trên môi trường trực tuyến, gồm 4 bước, trong đó có bước thẩm tra và Phê duyệt. Ở bước này, Ban Chỉ đạo Trung ương chủ trì thẩm tra các sáng kiến được đề xuất do Bộ Khoa học và Công nghệ trình, có sự tham vấn sâu của các Tổng công trình sư 57 và Hội đồng Tư vấn Quốc gia.

Chính phủ vừa ban hành Quy trình xét chọn sáng kiến đột phá theo Kế hoạch hành động chiến lược triển khai Nghị quyết Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Theo đó, đối tượng áp dụng là các Bộ, ngành, địa phương; các tổ chức khoa học và công nghệ, doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học; các tổ chức xã hội, cá nhân trong và ngoài nước.

Theo quy định, sáng kiến đột phá cần đảm bảo: (1) Tính mới và sáng tạo: Có yếu tố khác biệt vượt trội so với các giải pháp đã có. (2) Tính đột phá: Giải quyết được các điểm nghẽn, thách thức lớn về thể chế, công nghệ, nguồn lực hoặc mô hình phát triển. (3) Tính khả thi: Bảo đảm tính khả thi về công nghệ, nguồn lực và có lộ trình triển khai rõ ràng. (4) Tác động và lan tỏa: Có tiềm năng tạo ra ảnh hưởng tích cực, sâu rộng và góp phần thực hiện các chỉ tiêu chính (KPIs) của Kế hoạch hành động chiến lược. (5) Khả năng huy động nguồn lực: Có khả năng thu hút mạnh mẽ các nguồn lực từ xã hội.

Quy trình xét chọn được triển khai trên môi trường trực tuyến qua 4 bước thực hiện, cụ thể: (1) Đề xuất Sáng kiến: Mọi tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ đề xuất trực tuyến thông qua Cổng Sáng kiến Khoa học và Công nghệ. (2) Sàng lọc và trình Ban Chỉ đạo: Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và đánh giá sơ bộ dựa trên các tiêu chí quy định. Đối với sáng kiến đột phá có hồ sơ hợp lệ, Bộ Khoa học và Công nghệ thành lập Hội đồng đánh giá trong vòng 3 - 5 ngày làm việc, tổ chức họp hoặc lấy ý kiến bằng văn bản các thành viên Hội đồng và các bộ, ngành, địa phương trực tiếp liên quan đến sáng kiến đột phá. Thời hạn hoàn thành việc xin ý kiến, tổng hợp, sàng lọc tối đa 14 ngày làm việc.

Thời gian qua, nhiều sáng kiến, phát minh đã được ứng dụng vào sản xuất. Hoạt động này góp phần nâng cao hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp.

Đối với những sáng kiến đáp ứng tiêu chí, Bộ Khoa học và Công nghệ tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định; với những sáng kiến không đáp ứng tiêu chí, Bộ Khoa học và Công nghệ từ chối và có văn bản trả lời tổ chức, cá nhân đề xuất. Trên cơ sở kết quả đánh giá của Hội đồng, Bộ Khoa học và Công nghệ lập Tờ trình kèm danh sách các sáng kiến được xác định là có tính đột phá và ý nghĩa chiến lược, trình Ban Chỉ đạo Trung ương xem xét, quyết định. Đối với sáng kiến đột phá có hồ sơ không hợp lệ, Bộ Khoa học và Công nghệ từ chối đánh giá và thông báo cho tổ chức, cá nhân thông qua Cổng Sáng kiến Khoa học và Công nghệ.

(3) Thẩm tra và Phê duyệt: Ban Chỉ đạo Trung ương (thông qua Cơ quan thường trực là Văn phòng Trung ương Đảng) chủ trì thẩm tra các sáng kiến được đề xuất do Bộ Khoa học và Công nghệ trình, có sự tham vấn sâu của các Tổng công trình sư 57 và Hội đồng Tư vấn Quốc gia, trước khi ra quyết định cuối cùng và công bố bổ sung vào danh mục. Thời hạn hoàn thành thẩm định tối đa 30 ngày làm việc kể từ ngày nhận được Tờ trình.

(4) Giao nhiệm vụ và Tổ chức triển khai: Sau khi được phê duyệt, Ban Chỉ đạo Trung ương giao Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan cụ thể hóa sáng kiến thành các chương trình, dự án và tổ chức triển khai tùy thuộc vào quy mô, tính chất. Các cơ quan được giao nhiệm vụ báo cáo định kỳ tiến độ cho Ban Chỉ đạo Trung ương (qua Bộ Khoa học và Công nghệ).

Về iêu chí xét chọn, theo quy định, tiêu chí Sàng lọc sơ bộ (Vòng 1 - tại Bộ Khoa học và Công nghệ): Tính phù hợp: Phù hợp với chủ trương, định hướng chiến lược của quốc gia; Tính đột phá: Thể hiện rõ yếu tố mới, sáng tạo, đột phá, giải quyết được vấn đề quan trọng; Tính khả thi: Có cơ sở khoa học và thực tiễn để triển khai; Không trùng lặp: Không trùng lặp về nội dung với các nhiệm vụ đã được phê duyệt.

Tiêu chí thẩm định, công nhận (Vòng 2 - tại Ban Chỉ đạo Trung ương): Đáp ứng đầy đủ các tiêu chí sàng lọc sơ bộ; Tiềm năng tác động: Có khả năng tạo ảnh hưởng lớn và lan tỏa rộng rãi; Tính cấp thiết: Giải quyết được vấn đề ưu tiên, cấp bách; Năng lực triển khai: Các doanh nghiệp, tổ chức ở Việt Nam có đủ năng lực và nguồn lực để thực hiện; Khả năng huy động nguồn lực xã hội: Có tính hấp dẫn cao để thu hút đầu tư ngoài ngân sách…/.

VŨ MINH