Quảng Ninh: Ứng dụng công nghệ lồng HDPE trong nuôi trồng thuỷ sản

TMO - Hoạt động triển khai mô hình nuôi cá song biển bằng lồng HDPE tại Quảng Ninh được đánh giá là bước chuyển quan trọng trong ứng dụng khoa học – công nghệ vào sản xuất, giúp tăng hiệu quả kinh tế, bảo vệ môi trường biển và nâng cao chất lượng sản phẩm thủy sản.

Hiện nay tỉnh Quảng Ninh đang tích cực triển khai ứng dụng công nghệ lồng nuôi HDPE trong phát triển nuôi cá song biển, coi đây là hướng đi phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả và tính bền vững của ngành thủy sản.

So với lồng nuôi truyền thống, lồng HDPE có độ bền cao, khả năng chịu sóng gió tốt, phù hợp với điều kiện nuôi biển xa bờ và thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp. Việc áp dụng công nghệ này giúp giảm thiểu rủi ro do thiên tai, hạn chế ô nhiễm môi trường, đồng thời tạo điều kiện kiểm soát tốt dịch bệnh trong quá trình nuôi.

Bên cạnh yếu tố kỹ thuật, mô hình nuôi cá song bằng lồng HDPE còn góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong và ngoài nước.

Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã quan tâm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới thông qua các mô hình thí điểm, tập huấn kỹ thuật và cơ chế khuyến khích đầu tư. Qua thực tiễn triển khai, công nghệ lồng HDPE bước đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt, mở ra triển vọng phát triển nuôi biển theo hướng công nghiệp, hiện đại. Thực tiễn nhiều năm cho thấy, các mô hình nuôi lồng tre, gỗ kết hợp phao xốp tuy chi phí đầu tư ban đầu thấp nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro như tuổi thọ ngắn, dễ hư hỏng khi gặp mưa bão.

Đặc biệt nguy cơ thất thoát vật nuôi cao; việc sử dụng cá tạp làm thức ăn gây ô nhiễm môi trường vùng nuôi, khó kiểm soát dịch bệnh và không đáp ứng yêu cầu về an toàn thực phẩm. Những hạn chế này đang trở thành cản trở lớn đối với mục tiêu phát triển nuôi biển bền vững.

Trong bối cảnh đó, việc ứng dụng lồng nhựa HDPE cùng thức ăn công nghiệp và quy trình nuôi an toàn sinh học đã mở ra hướng đi mới cho nghề nuôi biển. Lồng HDPE có độ bền cao, khả năng chịu sóng gió lớn, thân thiện với môi trường và phù hợp với điều kiện biển xa bờ.

Đây là nền tảng quan trọng để hình thành các mô hình nuôi biển quy mô lớn, gắn với quản lý hiện đại và kiểm soát rủi ro. Tại Quảng Ninh, cá song được lựa chọn là đối tượng nuôi chủ lực trong quá trình chuyển đổi này. Loài cá này có khả năng thích nghi tốt với điều kiện sinh thái địa phương, tốc độ sinh trưởng nhanh, ít bệnh, chất lượng thịt ngon và giá trị kinh tế cao.

Công nghệ lồng HDPE mang lại hiệu quả rõ rệt cho người nuôi thuỷ sản, đặc biệt là cá song biển. (Ảnh minh hoạ:NMT). 

Sau khoảng 8-10 tháng nuôi, cá có thể đạt cỡ trên 1,1 kg/con, phù hợp với nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Năm 2025, dự án khuyến nông Trung ương “Xây dựng mô hình nuôi cá song (mú trân châu) bằng lồng HDPE trên biển đạt chứng nhận VietGAP gắn với tiêu thụ sản phẩm” được triển khai tại Đặc khu Vân Đồn.

Mô hình do Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng chủ trì, phối hợp với Trung tâm Khuyến nông và Quản lý bảo vệ, phát triển rừng Quảng Ninh tổ chức thực hiện, với quy mô 315 m³ lồng HDPE, mật độ thả 20 con/m³, thời gian nuôi 10 tháng. Theo lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông và Quản lý bảo vệ, phát triển rừng Quảng Ninh, việc triển khai mô hình có ý nghĩa quan trọng trong quá trình tái cơ cấu nuôi biển của tỉnh.

Điểm cốt lõi của mô hình không chỉ là thay đổi vật liệu lồng nuôi, mà là thay đổi tư duy sản xuất của người nuôi theo hướng ứng dụng khoa học công nghệ, nuôi an toàn, có kiểm soát và gắn với thị trường tiêu thụ. Đây là tiền đề để hình thành chuỗi giá trị nuôi biển hiện đại, bền vững. Một trong những điểm nổi bật của mô hình là cơ chế hỗ trợ - đối ứng linh hoạt.

Các hộ tham gia được hỗ trợ 70% vật tư thiết yếu như con giống, thức ăn, chế phẩm sinh học, tư vấn, đánh giá VietGAP, tập huấn kỹ thuật; 30% còn lại là vốn đối ứng của người dân cùng toàn bộ công lao động. Cách làm này vừa giảm gánh nặng chi phí ban đầu, vừa nâng cao trách nhiệm và tính chủ động của hộ nuôi trong suốt quá trình sản xuất. Trong quá trình triển khai, các hộ nuôi tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật VietGAP: cá giống được tuyển chọn từ cơ sở đủ điều kiện, thuần hóa và xử lý trước khi thả; thường xuyên theo dõi các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ mặn, ôxy hòa tan; vệ sinh lồng định kỳ để hạn chế sinh vật bám;

Bên cạnh đó sử dụng thức ăn công nghiệp có hàm lượng đạm cao, điều chỉnh khẩu phần theo khả năng bắt mồi của cá; áp dụng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp, ưu tiên chế phẩm sinh học và hạn chế tối đa kháng sinh; ghi chép đầy đủ nhật ký nuôi và các chỉ tiêu tăng trưởng. Kết quả thực hiện cho thấy hiệu quả vượt kế hoạch đề ra. Sau 8 tháng nuôi, tỷ lệ sống đạt 75%, cỡ cá trung bình 1,15 kg/con, năng suất 17 kg/m³, vượt 11,6% so với mục tiêu ban đầu.

Đặc biệt, sản phẩm được liên kết tiêu thụ 100%, giúp người nuôi yên tâm sản xuất và tránh rủi ro về thị trường. Các hộ tham gia được hướng dẫn, thẩm định và cấp chứng nhận VietGAP; quy mô nhân rộng mô hình trong năm 2025 đạt gần 160%, khẳng định tính khả thi và sức lan tỏa trong cộng đồng ngư dân.

Kết quả này cho thấy mô hình hoàn toàn phù hợp với định hướng phát triển nuôi biển công nghiệp của tỉnh. Trong thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục hoàn thiện quy trình kỹ thuật, bổ sung cơ sở dữ liệu, đồng thời phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp để nhân rộng mô hình, bảo đảm vừa hiệu quả kinh tế, vừa bảo vệ môi trường và nâng cao thu nhập bền vững cho ngư dân.

Việc ứng dụng công nghệ lồng HDPE trong nuôi  trồng thuỷ sản nói chung và cá song biển nói riêng đã và đang khẳng định là giải pháp phù hợp với định hướng phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững của Quảng Ninh. Không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nuôi, mô hình này còn giúp giảm áp lực lên môi trường biển, phù hợp với yêu cầu bảo vệ hệ sinh thái và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trong bối cảnh nuôi biển đang được xác định là một trong những trụ cột kinh tế của tỉnh, lồng HDPE không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là bước chuyển quan trọng trong tư duy sản xuất. Đây cũng là nền tảng quan trọng để tỉnh Quảng Ninh xây dựng ngành thuỷ sản theo hướng hiện đại, an toàn và hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế biển bền vững.

Thành An