Phòng chống IUU: Tăng cường nhận thức về bảo vệ nguồn lợi thủy sản

TMO – Thời gian tới, cần tiếp tục chứng minh về những nỗ lực của Việt Nam trong việc tháo gỡ thẻ vàng IUU. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ phối hợp với các Bộ, ngành liên quan cùng vào cuộc triển khai tháng cao điểm phòng chống IUU.

Tại nghị trường Quốc hội hôm 21/8, trước một số câu hỏi liên quan đến những khó khăn, vướng mắc trong quá trình gỡ bỏ thẻ vàng của Ủy ban châu Âu (EC), Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, giải pháp chủ yếu vẫn là thực hiện tốt Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó phát triển thủy sản dựa trên ba trụ cột: Giảm khai thác, tăng nuôi trồng và bảo tồn biển, để đảm bảo trữ lượng thủy sản dành cho thế hệ mai sau.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, những giải pháp nhằm gỡ thẻ vàng IUU chúng ta thực hiện trong suốt nhiều năm qua đã có những thành quả nhất định. Tổ chức lại hệ thống kiểm ngư, hiện 28 địa phương ven biển đều có lực lượng kiểm ngư; chúng ta có Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về hình sự hóa những hành vi vi phạm liên quan đến IUU. Mặc dù đã giảm 20.000 chiếc tàu (từ hơn 100.000 chiếc xuống còn 86.000 chiếc) nhưng so với các nước trong khu vực, số lượng tàu của Việt Nam còn nhiều trên vùng biển, ảnh hưởng đến việc phát triển bền vững.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, cần tiếp tục chứng minh về những nỗ lực của Việt Nam trong việc tháo gỡ thẻ vàng IUU; phối hợp với Bộ Ngoại giao và Bộ Công an, Bộ Quốc phòng cùng vào cuộc triển khai tháng cao điểm. Tuy nhiên, cấu trúc ngành thủy sản rời rạc, manh mún, nhỏ lẻ, chưa có thiết chế thực hiện theo hướng cộng đồng cùng quản lý nguồn lợi thủy sản... đây cũng là nội dung đã được quy định trong luật... Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, trình độ nhân lực nghề cá còn hạn chế, do đó thời gian tới sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo có giải pháp để tăng cường nhận thức cho ngư dân cùng tham gia bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

EC lùi thời gian kiểm tra về IUU

Ủy ban châu Âu (EC) thống nhất với Việt Nam sẽ thực hiện đợt kiểm tra lần thứ 5 vào khoảng tháng 9 hoặc tháng 10/2024 về chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU). Một trong những lý do EC lùi thời hạn kiểm tra gỡ "thẻ vàng" IUU là vừa qua Chính phủ ban hành Nghị định 37/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 26/2019/NĐ-CP ngày 8/3/2019 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật Thủy sản và Nghị định 38/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. EC muốn xem xét việc triển khai thực thi pháp luật của Việt Nam đối với 2 nghị định này sẽ đạt hiệu quả ra sao.

Đẩy mạnh triển khai các biện pháp phòng chống đánh bắt hải sản bất hợp pháp. Ảnh minh họa.

Theo các chuyên gia, các địa phương ven biển và cơ quan chức năng cần thực hiện tốt 3 giải pháp trọng tâm thời gian tới để có thể chống khai thác IUU. Thứ nhất, bằng mọi giải pháp ngăn chặn, giảm tối đa tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Xử lý nghiêm tàu cá vi phạm, không có vùng cấm. Thứ hai, quản lý chặt chẽ hơn nữa đội tàu, đảm bảo 100% các tàu cá đi khai thác trên biển đảm bảo đủ điều kiện như lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS), có nhật ký khai thác, phải bật kết nối ngay cả khi nằm bờ...

Thứ ba, xử lý nghiêm những trường hợp mà EC từng phát hiện việc trộn lẫn nguyên liệu thủy sản, hay hợp pháp hóa hồ sơ trái phép. Đặc biệt, các lực lượng tăng cường kiểm soát, xác nhận nguồn gốc thủy sản tại cảng. "Những nội dung này cần được tập trung giải quyết dứt điểm trong thời gian sớm nhất. Như vậy Việt Nam mới có cơ hội gỡ thẻ vàng IUU".

THIÊN LÝ