Phát triển dịch vụ logistics chưa xứng với tiềm năng, lợi thế

TMO - Để ngành dịch vụ logistics tại TP. Hà Nội phát triển tương xứng với tiềm năng, nhiều chuyên gia cho rằng, thành phố cần có giải pháp tối ưu hệ thống logistics chặng cuối phù hợp với đặc điểm đô thị. Trong đó, tập trung các giải pháp về hoàn thiện cơ chế quản lý và phát triển hoạt động logistics, ứng dụng công nghệ trong tối ưu hóa logistics chặng cuối… 

Logistics là một ngành dịch vụ quan trọng trong cơ cấu tổng thể nền kinh tế quốc dân, đóng vai trò hỗ trợ, kết nối và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển dịch vụ logistics thành một ngành dịch vụ sẽ đem lại giá trị giá tăng cao, gắn dịch vụ logistics với phát triển sản xuất hàng hóa, xuất nhập khẩu và thương mại trong nước, phát triển hạ tầng giao thông vận tải và công nghệ thông tin...

Thành phố Hà Nội giữ vị trí trung tâm của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, có hệ thống giao thông kết nối đồng bộ, gồm cả đường bộ, đường biển, đường sông, hàng không và đường sắt nhưng hệ thống cung ứng dịch vụ logistics phát triển chưa xứng với tiềm năng, lợi thế. Hiện nay, trên địa bàn thành phố có khoảng 25.000 doanh nghiệp đăng ký hoạt động logistics, nhưng thực chất, chỉ có hơn 5.400 doanh nghiệp đang hoạt động chính thức. Trong đó, doanh nghiệp tư nhân chiếm 80%, phần lớn đều có quy mô nhỏ, hạn chế về vốn, công nghệ và nhân lực, thường chỉ có từ 10 đến 20 nhân viên. Vì vậy, các doanh nghiệp logistics trong nước chỉ đáp ứng được khoảng 25% nhu cầu thị trường; 18% tổng lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu, còn lại do doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện.

Hệ thống kho hàng, bến bãi logistics tại Hà Nội còn nhỏ lẻ, manh mún, thiếu sự liên kết. 

Theo các chuyên gia kinh tế, mặc dù có tiềm năng, lợi thế nhưng ngành dịch vụ logistics Hà Nội vẫn còn rất hạn chế. Nguyên nhân là do hiện nay hệ thống kho hàng, bến bãi logistics tại Hà Nội còn nhỏ lẻ, manh mún, thiếu sự liên kết, thiếu nhiều loại hình kho lưu trữ hàng hóa đặc thù như kho mát, kho lạnh… Số cảng cạn ICD cũng ít và chủ yếu sử dụng đường bộ, chưa kết nối với đường sắt, đường thủy… Chi phí logistics còn cao cộng với tình trạng ùn tắc giao thông cũng làm giảm sức cạnh tranh của các doanh nghiệp. 

Để đẩy mạnh phát triển logistics năm 2024, thành phố Hà Nội sẽ đẩy nhanh tiến độ đầu tư, xây dựng các dự án hạ tầng logistics trên địa bàn, đồng thời tích cực phối hợp, kết nối với các địa phương trong và ngoài nước nhằm từng bước xây dựng Thủ đô thành trung tâm điều hành logistics của khu vực miền Bắc.

Cụ thể, ngay từ đầu tháng 1/2024, thành phố Hà Nội đã ban hành kế hoạch số 01/KH-UBND về phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn nhằm thúc đẩy tăng trưởng, tỷ trọng đóng góp dịch vụ logistics vào GRDP. Thành phố Hà Nội đặt mục tiêu gia tăng tỷ lệ thuê ngoài, giảm chi phí logistics để cạnh tranh giá cả sản phẩm của doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển sản xuất, thương mại truyền thống, thương mại quốc tế và thương mại điện tử. 

Để khai thác hiệu quả lợi thế, thúc đẩy phát triển hạ tầng logistics, UBND thành phố Hà Nội đã yêu cầu các đơn vị rà soát, bổ sung quy hoạch xây dựng điểm kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu tập trung của thành phố, phối hợp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh việc khởi công các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng dịch vụ logistics đã có quyết định chủ trương đầu tư; trong đó, phấn đấu khởi công xây dựng hai cảng cạn ICD tại xã Cổ Bi, huyện Gia Lâm và xã Đức Thượng, huyện Hoài Đức trong năm 2024; xác định vị trí, ranh giới, diện tích cụ thể hai trung tâm logistics tại các huyện Phú Xuyên, Sóc Sơn; hoàn thành thủ tục đầu tư một cảng container quốc tế tại xã Cổ Bi và xã Đặng Xá, huyện Gia Lâm…

Để các dự án hạ tầng dịch vụ logistics được triển khai theo quy hoạch đã phê duyệt, thành phố Hà Nội tiếp tục kêu gọi, xúc tiến, có chính sách thu hút các nhà đầu tư đầu tư vào lĩnh vực này. Đặc biệt là đối với 9 dự án phát triển hạ tầng dịch vụ logistics đã được giới thiệu địa điểm để nhà đầu tư nghiên cứu lập, đề xuất dự án. Thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục nghiên cứu xây dựng các trung tâm logistics có quy mô phù hợp trên các tuyến đường vành đai, kết nối các đầu mối gom hàng, các kho tập kết, phân phối hàng hóa tại các khu vực tập trung sản xuất  nông nghiệp, công nghiệp, khu công nghiệp; chú trọng phát triển hệ thống kho bãi, kho hàng chuyên dụng…

Thành phố cần phát triển đồng bộ từ hệ thống giao thông, cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ trong quản lý đến các chính sách khuyến khích thu hút các doanh nghiệp nhà đầu tư cung cấp dịch vụ logistics... 

Không chỉ chú trọng đầu tư vào hệ thống cảng và kho bãi, thành phố Hà Nội còn tập trung phát triển đồng bộ từ hệ thống giao thông, cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ trong quản lý đến các chính sách khuyến khích thu hút các doanh nghiệp nhà đầu tư cung cấp dịch vụ logistics nước ngoài đầu tư vào Việt Nam... Cụ thể, Hà Nội tập trung phát triển hạ tầng giao thông, hệ thống giao thông thông minh, các nền tảng kết nối giữa các chủ hàng, nhà giao vận và khách hàng. Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính, giải quyết các thủ tục hành chính (mức độ 3,4) nhanh chóng, thuận tiện ở tất cả các khâu, trọng tâm là các lĩnh vực công thương, hải quan, thuế, giao thông vận tải…

Thành phố khuyến khích, kêu gọi các nhà cung cấp dịch vụ logistics lớn trên thế giới và các doanh nghiệp logistics trong nước đặt trụ sở, chi nhánh và văn phòng giao dịch trên địa bàn nhằm từng bước xây dựng Thủ đô thành trung tâm điều hành logistics của khu vực miền Bắc. Đồng thời, đẩy mạnh hợp tác, liên kết với các địa phương lân cận trong vùng Thủ đô, vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và với các tỉnh, thành phố trong cả nước nhằm tạo thuận lợi cho sự giao lưu vận chuyển, phân phối hàng hóa. 

Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội cũng nhấn mạnh, các doanh nghiệp logistics trên địa bàn cần đẩy mạnh cung cấp dịch vụ logistics trọn gói 3PL, 4PL; triển khai các dịch vụ logistics trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin và giao dịch điện tử để hướng đến cung cấp dịch vụ logistics trọn gói 5PL. Trong đó, các doanh nghiệp phải tích cực ứng dụng các thành quả của cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0 trong quản lý, vận hành chuỗi cung ứng và dịch vụ logistics chuyên nghiệp để nâng cao sức cạnh tranh, nâng cao chất lượng dịch vụ và giảm chi phí. 

Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội cho rằng, để phát triển và hỗ trợ các hoạt động logistics, thúc đẩy doanh nghiệp dịch vụ logistics đổi mới sáng tạo, trong thời gian tới, TP.Hà Nội cần triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó đặc biệt là ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ số.

Đồng thời, phải đẩy mạnh xúc tiến đầu tư các dự án hạ tầng dịch vụ logistics; nghiên cứu xây dựng trung tâm logistics có quy mô phù hợp trên những tuyến đường vành đai, kết nối đầu mối gom hàng, kho tập kết, phân phối hàng tại khu vực tập trung sản xuất, nông nghiệp, công nghiệp, khu công nghiệp; chú trọng phát triển hệ thống kho bãi, kho bãi chuyên dụng; phát triển hệ thống giao thông thông minh, chuyển đổi hạ tầng logistics (như cảng biển, cảng thủy nội địa, hàng không, đường sắt, kho vận...); phát triển nền tảng số kết nối giữa các chủ hàng, nhà giao vận và khách hàng...

Bên cạnh đó, đẩy mạnh logistics và liên kết Vùng Thủ đô nhằm tạo thuận lợi cho giao lưu vận chuyển, phân phối hàng hóa của Hà Nội với các tỉnh, thành phố khác; tạo điều kiện phát huy vai trò các hiệp hội ngành nghề liên quan đến dịch vụ logistics; khuyến khích, thu hút nhà cung cấp dịch vụ logistics lớn trên thế giới và doanh nghiệp logistics trong nước đặt trụ sở, chi nhánh và văn phòng giao dịch tại Thủ đô nhằm xây dựng Hà Nội thành trung tâm điều hành logistics của khu vực miền Bắc...

Hải Long