Phát triển bền vững chè Shan cổ thụ vùng cao

TMO – Là một trong những địa phương nằm trong khu vực vùng cao Đông Bắc, Hà Giang là tỉnh có diện tích chè Shan tuyết cổ thụ lớn nhất cả nước (chiếm tỷ lệ 70% trong tổng diện tích đất trồng chè gần 20.400 ha của tỉnh Hà Giang).

Vùng chè Shan tập trung chủ yếu ở Huyện Hoàng Su Phì với 4.658 ha, diện tích cho thu hoạch 3.589,7 ha, năng suất đạt 39,0 tạ/ha, sản lượng chè búp tươi đạt 14.000 tấn/năm. Doanh thu hàng năm từ chè búp tươi đạt khoảng 210 tỷ đồng. Dù vậy, chất lượng, giá trị, sức cạnh tranh sản phẩm chè nơi đây chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế.

Để nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững cây chè và thương hiệu sản phẩm  trà, huyện Hoàng Su Phì đã tổ chức tập huấn trồng, chăm sóc, thu hái và sơ chế chè cho hộ nông dân trồng chè, nâng cao kỹ thuật trong chăm sóc thu hái cho các hộ tham gia sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ với trên 2.700 hộ tham gia; phối hợp với Hội Nông dân huyện thành lập và duy trì hoạt động các nhóm sở thích trồng chè, sơ chế, chế biến chè tại 4 xã Nậm Ty (4 nhóm), Túng Sán (4 nhóm), Hồ Thầu (2 nhóm), Sán Sả Hồ (1 nhóm).

Cây chè vốn là cây trồng thế mạnh của huyện Hoàng Su Phì và được đưa vào danh mục đầu tiên của cây trồng trong thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của huyện này. Sản phẩm chè Shan tuyết cổ thụ của huyện đã sản xuất đa dạng các loại chè (hồng trà, bạch trà, bột trà, trà phổ nhĩ…) và dần tạo được thương hiệu trên các thị trường trong và ngoài nước. Tháng 8 năm 2018 Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 2835/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00069 cho sản phẩm chè Shan tuyết “Hà Giang”. Sản xuất chè góp phần phát triển nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa bền vững.

Phát huy hiệu quả nhãn hiệu chứng nhận chè Hoàng Su Phì, chỉ dẫn địa lý “Hà Giang” sản phẩm chè Shan tuyết Hà Giang, huyện Hoàng Su Phì đã xây dựng các chương trình nhằm nâng cao giá trị và thương hiệu chè Hoàng Su Phì. Đến nay, huyện đã ban hành quyết định thành lập Hội chè Hoàng Su Phì, phát triển chè thành sản phẩm OCOP với 12 sản phẩm chè các loại của 6 Hợp tác xã/Cơ sở chế biến. Qua chấm điểm các sản phẩm đều đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 2 sản phẩm của Hợp tác xã chế biến chè Phìn Hồ đạt 5 sao được tỉnh đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận sản phẩm OCOP quốc gia.

Bảng ghi danh "Cây Di sản Việt Nam"

Ngày 30/8/2019, Quần thể chè Shan tuyết cổ thụ tại thôn Nậm Piên, xã Nậm Ty huyện Hoàng Su Phì (Hà Giang) được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là “Cây Di sản Việt Nam”. Sự kiện cây chè Shan tuyết cổ thụ được công nhận là Cây Di sản Việt Nam có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo tồn nguồn gen quý. Góp phần nâng cao giá trị kinh tế, tăng thu nhập cho người trồng chè. Đây cũng là cơ hội quý báu để quảng bá thương hiệu chè Shan tuyết cổ thụ hữu cơ của huyện Hoàng Su Phì đến với thị trường trong và ngoài nước.

Trước đó, cũng trên địa bàn tỉnh Hà Giang, ngày 4/6/2015, quần thể chè Shan tuyết cổ thụ tại xã Cao Bồ, huyện Vị Xuyên được công nhận là “Cây Di sản Việt Nam”. Như vậy, trên địa bàn tỉnh Hà Giang đã có 2 quần thể chè Shan tuyết cổ thụ được công nhận là Cây Di sản Việt Nam.

Bùi Hoàng