Phát huy lợi thế thúc đẩy ngành logistics phát triển

TMO - Hiện nay, Việt Nam đang sở hữu nhiều lợi thế để thúc đẩy ngành logistics phát triển, bao gồm quốc gia có dân số trẻ, khoảng 100 triệu người; các chính sách hỗ trợ của Chính phủ ổn định, các hiệp định thương mại sâu rộng với các nước khác. 

Thông tin tại Diễn đàn “Logistics Việt Nam: Chuyển mình phát triển” Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) nhận định, hoạt động của logistics Việt Nam có tiến bộ vượt bậc trong thời gian qua. Kim ngạch xuất nhập khẩu trong 9 tháng gần 558 tỷ USD nhưng logistics Việt Nam đáp ứng được. Nếu so sánh với một số nước trong khu vực như Malaysia, Philippines, Lào, Campuchia… năng lực và khả năng của doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào xuất nhập khẩu rất lớn.

Đáng chú ý, theo bảng xếp hạng của Agility 2022, thị trường logistics Việt Nam được xếp thứ 11 trong nhóm 50 thị trường logistics mới nổi toàn cầu. Tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) giai đoạn 2022 - 2027 của thị trường logistics Việt Nam được dự báo đạt mức 5,5%, song hành cùng với sự phục hồi mạnh mẽ của cả nền kinh tế sau đại dịch với GDP sau 9 tháng đầu năm 2022 đạt mức 8,93%.

Các chuyên gia đánh giá, logistics là một trong ba công đoạn đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng của hoạt động xuất nhập khẩu cùng với hoạt động sản xuất và phát triển thị trường. Việt Nam sở hữu nhiều lợi thế thúc đẩy logistics phát triển. Cụ thể là quốc gia có dân số trẻ, đông; các chính sách hỗ trợ của chính phủ ổn định; các hiệp định thương mại sâu rộng với các nước khác; có xu hướng thuận lợi trong sản xuất, xuất khẩu và tiêu dùng nội địa.

Bên cạnh đó, với vị trí địa lý nằm trong khu vực kinh tế phát triển năng động, nơi giao lưu của nhiều luồng hàng hoá trên thế giới, Việt Nam được đánh giá có nhiều tiềm năng để phát triển dịch vụ logistics. Những năm qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy tăng trưởng ngành logistics, với nhiều giải pháp toàn diện, thể hiện rõ cam kết của Chính phủ nhằm kiến tạo môi trường thuận lợi, nâng cao năng lực cạnh tranh và giảm bớt chi phí logistics. 

Việt Nam có nhiều lợi thế thúc đẩy phát triển ngành logistics, yêu cầu đặt ra cần hoàn thiện hệ thống hạ tầng đảm bảo phát huy hiệu quả lợi thế trên 

Tuy nhiên, phát triển ngành logistics tại Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn và chưa thực sự hiệu quả. Cụ thể, những chi phí liên quan đến logistics chiếm khoảng 20% GDP ở Việt Nam, trong khi tại các nước tiên tiến, con số này chỉ chiếm khoảng 7 - 9%, tại thị trường Trung Quốc đến nay cũng chỉ chiếm khoảng 14%.

Ngoài ra, ngành logistics vẫn chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên trong chiến lược phát triển, cần có sự hỗ trợ, liên kết giữa các doanh nghiệp để cùng thúc đẩy, phát triển thị trường. Thị trường logistics Việt Nam đang có sự tham gia của khoảng hơn 5.000 doanh nghiệp. Trong đó, 89% là doanh nghiệp Việt Nam có quy mô vừa và nhỏ; 10% là doanh nghiệp liên doanh. 

Logistics ở Việt Nam vẫn còn vướng mắc hạn chế trong việc vận chuyển hàng hóa trên cả nước và ảnh hưởng đến toàn bộ việc quản trị chuỗi cung ứng. Theo đó, Việt Nam đang trong giai đoạn đồng bộ và hoàn thiện các hệ thống giao thông hay quy hoạch về các cảng biển; quy hoạch về kho bãi chưa được quy chuẩn, còn nhiều phân tán. Hệ thống kho bãi được quy hoạch chủ yếu ở miền Nam, chỉ có 30% được quy hoạch ở miền Bắc. 

Ngành logistics Việt Nam đang đứng trước yêu cầu đổi mới, cần có giải pháp và tầm nhìn tổng thể, định hình hướng đi mới để bắt kịp với xu hướng thế giới, tạo bước đột phá cho phục hồi kinh tế - xã hội trong những năm tới đây. Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam cho rằng, dịch vụ logistics là một ngành trọng yếu, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế và đời sống xã hội của nước ta. Tuy nhiên, trên thực tế việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số của ngành còn nhiều hạn chế từ tư duy, nhận thức đến năng lực tiếp nhận và nguồn tài chính.

Việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số của ngành còn nhiều hạn chế từ tư duy, nhận thức đến năng lực tiếp nhận và nguồn tài chính. Để biến thị trường logistics từ tiềm năng thành hiện thực, cần một chính sách tổng thể từ thu hút đầu tư tới cải thiện cơ sở hạ tầng, thủ tục hành chính… và các cơ quan chức năng đã và đang xây dựng hành lang pháp lý đồng bộ và hiệu quả. Cùng với đó, cần xây dựng những doanh nghiệp “đầu đàn” đủ năng lực, có quy mô để tư vấn, dẫn dắt các doanh nghiệp trong ngành theo mô hình cộng sinh, cùng tăng trưởng và phát triển. 

Nhiều ý kiến cho rằng, để thu hút đầu tư phát triển ngành logistics cần lưu ý đến phát triển và sử dụng kho bãi hiệu quả, tăng tốc độ xử lý đơn hàng, giảm chi phí. Việc xâm nhập của thương mại điện tử tại Việt Nam vẫn còn khá thấp, trong 3 năm tới, tăng trưởng của thương mại điện tử của Việt Nam dự báo sẽ tăng lên từ 15-20%, thậm chí là 50%. Vì vậy, vị trí các kho hàng cũng là yếu tố giúp tối ưu hóa việc chuyển hàng đến với khách hàng. 

Thanh Tùng