Nhân rộng mô hình ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất lúa

TMO - Nhờ áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, đặc biệt là thực hiện cơ giới hóa đồng bộ đã giúp nhiều địa phương tại tỉnh Ninh Bình hình thành các vùng sản xuất lúa hàng hóa mang lại hiệu quả kinh tế cao. 

Hàng năm, với diện tích gieo cấy gần 80.000 ha, lúa vẫn được xác định là cây trồng chủ lực trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. Vì vậy việc hình thành chuỗi liên kết đồng bộ trong sản xuất lúa gạo là hết sức cần thiết, ứng dụng cơ giới hóa và ứng dụng số hoá vào từng khâu sản xuất, đẩy nhanh tiến trình tự động hoá, giảm bớt sử dụng sức lao động trực tiếp là một xu thế tất yếu để phát huy tối đa lợi thế và tiết kiệm chi phí, nâng cao hơn nữa thu nhập cho người trồng lúa.

Tuy nhiên theo đánh giá của Sở NN&PTNT, trên địa bàn tỉnh, người dân cơ bản vẫn duy trì việc sản xuất lúa theo phương pháp truyền thống, tỷ lệ gieo sạ còn cao. iệc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón không cân đối đã làm chi phí sản xuất tăng cao, ảnh hưởng không nhỏ tới lợi nhuận của người trồng lúa. Vì vậy, việc hình thành chuỗi liên kết trong sản xuất lúa gạo, đẩy mạnh áp dụng cơ giới hóa đồng bộ là hết sức cần thiết nhằm phát huy tối đa lợi thế, tiết kiệm chi phí, nâng cao thu nhập cho nông dân.

Trung tâm Khuyến nông,Khuyến lâm, Khuyến ngư Ninh Bình cho biết, việc đẩy mạnh áp dụng cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất lúa góp phần bảo đảm thời vụ, tăng hệ số sử dụng đất, nâng cao năng suất, giảm thiểu sức lao động, làm thay đổi tư duy, phương thức canh tác thủ công của người dân. Theo đó, khâu gieo mạ, sử dụng giàn máy gieo tự động giúp đơn giản hóa hoạt động, dễ chăm sóc, thuận tiện cho việc quản lý, bảo vệ mạ khi thời tiết bất thuận so với gieo mạ truyền thống.

Bên cạnh đó, phương pháp này giúp tiết kiệm tối đa lượng giống cần gieo (giảm 25 - 30% so với gieo mạ truyền thống), tiết kiệm tối đa thời gian và công lao động. Đối với khâu cấy và chăm sóc lúa: Máy cấy có thể cấy cùng lúc được 6 hàng có thể điều chỉnh khoảng cách cấy, điều chỉnh mật độ từ 16 - 33 khóm/m2; số dảnh/khóm điều chỉnh theo nhu cầu canh tác từng giống. Ưu điểm vượt trội của máy cấy là nâng cao hiệu quả, rút ngắn thời gian, giảm chi phí nhân công lao động.

Với diện tích cùng 1ha, nếu cấy bằng máy chỉ cần 2 người, cấy xong trong vòng 2 giờ, trong khi cấy bằng tay phải sử dụng tới 20 người, trong 8 giờ mới hoàn thành. Mô hình ứng dụng đồng bộ cơ giới hóa từ khâu gieo mạ khay, cấy máy đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, góp phần tăng thêm 15% giá trị so với sản xuất truyền thống. Đặc biệt, việc liên kết đồng bộ từ khâu làm đất, gieo mạ, cấy, bón phân, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và gặt, sấy, xay sát đóng gói tạo ra sản phẩm... sẽ tiết giảm tối đa các chi phí trung gian, tổ chức sản xuất hợp lý sẽ tận dụng được tối đa nguồn nhân lực trong thời điểm lao động nông nghiệp thiếu hụt nhất là thời vụ gieo trồng và thu hoạch do sự chuyển dịch của một bộ phận nông dân ra thành thị và các khu công nghiệp.

Thực hiện cơ giới hóa đồng bộ đã giúp nhiều địa phương tại tỉnh Ninh Bình hình thành các vùng sản xuất lúa hàng hóa mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: BNB. 

Những năm qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ninh Bình đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường hỗ trợ, đầu tư máy móc, thiết bị phục vụ nông nghiệp từ khâu gieo cấy, thu hoạch, sơ chế đến chế biến như: máy cấy, máy phun thuốc bảo vệ thực vật, máy sấy, máy cuộn rơm... cho các hợp tác xã và bà con nông dân. Đến nay, tỷ lệ cơ giới hóa khâu làm đất đạt trên 98%; gieo cấy gần 30%; chăm sóc, tưới trên 95%; phun thuốc bảo vệ thực vật 80%; thu hoạch đạt gần 95%... Chuỗi liên kết trong sản xuất lúa gạo đã được thực hiện thành công ở một số địa phương trong tỉnh, nhờ đó phát huy tối đa lợi thế, tiết kiệm chi phí, nâng cao thu nhập cho nông dân, đặc biệt năng cao chất lượng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh.

Tuy nhiên, một số công đoạn cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp ở Ninh Bình còn hạn chế, nhất là việc tổ chức chế biến sản phẩm sau thu hoạch. Hiện nay, để khắc phục tình trạng nêu trên, tỉnh Ninh Bình đang tích cực chỉ đạo nông dân đẩy mạnh tích tụ đất đai, hình thành những cánh đồng chuyên canh mẫu lớn. Các huyện trong tỉnh thì đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa; trọng tâm là ứng dụng công nghệ cao, công nghệ sạch, công nghệ sinh học, hình thức sản xuất tiên tiến, bền vững, gắn với phát triển công nghiệp, dịch vụ du lịch. Tỉnh phấn đấu đến năm 2030, giá trị sản xuất nông nghiệp đạt hơn 200 triệu đồng/ha canh tác. 

Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 32/2022/NQ-HĐND ngày 15 tháng 7 năm 2022 quy định chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2022- 2025. Trong đó, có nhiều chính sách hỗ trợ nhằm tăng cường cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, nhất là ở 2 khâu còn yếu là gieo cấy và chế biến sau thu hoạch. Việc các địa phương cần làm hiện nay là đẩy mạnh tích tụ, tập trung đất đai, tạo thuận lợi cho việc đưa máy móc hiện đại vào sản xuất; tăng cường kết nối các tổ chức, cá nhân, HTX làm dịch vụ nông nghiệp trên địa bàn tỉnh để xây dựng chuỗi cơ giới hóa nhằm tối ưu hóa công suất máy. 

Giai đoạn 2022-2025, Ninh Bình phấn đấu có 5.000ha được hỗ trợ trong việc sử dụng giống mới, tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, ưu tiên sử dụng phân bón hữu cơ, theo chuỗi giá trị đồng bộ và cơ giới hóa; trong đó, hết năm 2023, sẽ có khoảng 15 - 20% diện tích lúa sử dụng phân bón hữu cơ và áp dụng hệ thống cơ giới hóa đồng bộ; phấn đấu đến năm 2030, giá trị sản xuất nông nghiệp đạt hơn 200 triệu đồng/ha canh tác. 

Huyền Thương