Nhân rộng mô hình canh tác ứng dụng IPM trên cây trồng ở Hưng Yên

TMO - Nhờ ứng dụng hiệu quả các mô hình IPM, ngành nông nghiệp tỉnh Hưng Yên đã ghi nhận chuyển biến tích cực trong sản xuất nông nghiệp. Cây trồng sinh trưởng tốt, sâu bệnh giảm rõ rệt, từ đó tạo tiền đề để mở rộng diện tích canh tác theo hướng sinh thái.

Trong những năm gần đây, tỉnh Hưng Yên đã chú trọng triển khai và nhân rộng mô hình canh tác ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên nhiều loại cây trồng chủ lực như lúa, nhãn, cam, rau màu... Đây là hướng đi phù hợp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, hạn chế tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp.

Thông qua các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật và mô hình trình diễn, nông dân được trang bị kiến thức về nhận diện sâu bệnh, sử dụng thiên địch và các biện pháp sinh học trong phòng trừ dịch hại. Kết quả cho thấy, việc áp dụng IPM giúp giảm 30–40% lượng thuốc trừ sâu, tiết kiệm chi phí sản xuất, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. IPM là hệ thống sử dụng các phương tiện kỹ thuật, các biện pháp thích hợp nhằm hạn chế tác hại của sâu bệnh, tăng năng suất, chất lượng nông sản.

Với gần 200.000 ha gieo cấy lúa mỗi năm, các mô hình ứng dụng IPM toàn phần, IPM một phần được ngành nông nghiệp và các địa phương đẩy mạnh triển khai thời gian qua, từ đó góp phần giúp nông dân nâng cao nhận thức trong canh tác lúa, giảm lượng thuốc BVTV, giống, phân hoá học; tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế. Từ đó, góp phần bảo vệ môi trường, sinh thái nông nghiệp và sức khoẻ nông dân. Trên cây lúa, trên 30% diện tích ứng dụng IPM đầy đủ; trên 50% số hộ nông dân sản xuất hiểu biết và áp dụng IPM; lượng thuốc hóa học trừ sâu bệnh giảm 20 - 30%, lượng phân đạm giảm trên 10%, lượng giống giảm trên 20%, lượng nước tưới giảm trên 20%, tăng hiệu quả sản xuất trên 10%.

Theo chia sẻ của người dân thôn Vạn Phúc, xã Phụ Dực, với 1,5 mẫu ruộng, nếu ngày trước ruộng có sâu bệnh là người dân lập tức phun thuốc. Bên cạnh đó, người dân hay cấy với mật độ dày nên cây lúa phát triển kém, lại nhiều sâu bệnh.

Từ khi được tập huấn IPM, áp dụng cấy bằng máy, mật độ theo từng giống lúa, lượng thóc giống giảm mà lúa năng suất hơn, ít đổ, giảm sâu bệnh. Đến kỳ thu hoạch, bông lúa to, tỉ lệ hạt chắc cao, mẩy hạt, năng suất cao hơn so với sản xuất truyền thống 5 - 10%, có cả công ty đến mua thóc tươi ngay tại chân ruộng.  Thực hiện dự án “Đẩy mạnh ứng dụng IPM gắn với sản xuất nông sản hữu cơ trên một số cây trồng chủ lực tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2022 - 2025”, từ năm 2022 đến nay, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hưng Yên đã triển khai trên 70 lớp với trên 2.100 nông dân nòng cốt được đào tạo về IPM; gần 1.000ha lúa, rau màu, cây ăn quả, cây cảnh áp dụng IPM.

Mô hình trồng lúa áp dụng IPM tại Hưng Yên. (Ảnh: BHY). 

Nhờ áp dụng IPM, người dân đã biết cách điều tra, phát hiện và kỹ thuật phòng, trừ các đối tượng sâu bệnh gây hại trên quả vải, đặc biệt là bệnh sương mai, sâu đục quả, không còn tình trạng phun thuốc định kỳ như trước nên đã hạn chế được số lần phun thuốc.

Ngoài ra, người dân còn sử dụng thiên địch, bẫy đèn thay cho thuốc BVTV, kết hợp bón phân hữu cơ, cây trồng phát triển tốt, ít sâu bệnh. Việc áp dụng IPM giúp nông dân thay đổi tư duy sản xuất tạo cơ sở để chứng nhận các vùng sản xuất an toàn đạt các tiêu chuẩn GAP, tiêu chí của mã số vùng trồng… đáp ứng yêu cầu sản xuất theo chuỗi giá trị gia tăng. Nhờ đó, diện tích nông sản an toàn trên địa bàn tỉnh đã tăng nhanh.

Nhiều sản phẩm OCOP chủ lực như gạo, nhãn, rau an toàn… đều gắn với mô hình sản xuất theo hướng IPM, tạo uy tín và thương hiệu trên thị trường. Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục mở rộng diện tích áp dụng IPM gắn với vùng sản xuất tập trung, khuyến khích hợp tác xã và doanh nghiệp tham gia liên kết chuỗi. Việc nhân rộng mô hình canh tác IPM trên cây trồng ở Hưng Yên không chỉ khẳng định hướng đi đúng đắn trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp mà còn thể hiện tầm nhìn dài hạn trong bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Khi nông dân thay đổi tư duy sản xuất, ưu tiên các biện pháp sinh học và kỹ thuật canh tác thân thiện, hiệu quả kinh tế được nâng lên rõ rệt, đồng thời góp phần xây dựng hình ảnh người nông dân hiện đại, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu.

Để IPM thực sự lan tỏa bền vững, Hưng Yên cần tiếp tục tăng cường công tác khuyến nông, nhân rộng các mô hình hiệu quả, đồng thời hỗ trợ đầu ra cho nông sản an toàn. Đây là bước đi thiết thực giúp địa phương hình thành vùng sản xuất nông nghiệp sạch, nâng cao giá trị hàng hóa và từng bước xây dựng thương hiệu nông sản Hưng Yên gắn với tiêu chuẩn xanh, an toàn.

Quỳnh Mai