Kỳ vọng những gì ở đề án phòng, chống sạt lở và lũ quét?

TMO – Để thực hiện đề án “Phòng, chống sạt lở đất, lũ quét miền Trung và miền núi phía Bắc” cần tổng kinh phí 161.000 tỷ đồng, số tiền này sẽ được huy động từ ngân sách nhà nước, Quỹ phòng chống thiên tai và các nguồn xã hội hóa.

Trong những năm gần đây, các hiện tượng sạt lở đất và lũ quét tại miền Trung và miền núi phía Bắc diễn ra với tần suất, quy mô và mức độ nguy hiểm gia tăng. Từ năm 2020 đến 2025, nhiều vụ sạt lở nghiêm trọng đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản, tiêu biểu như: vụ sạt lở tại thủy điện Rào Trăng 3, vụ vùi lấp Trạm Kiểm lâm Tiểu khu 67, sạt lở tại xã Trà Leng, hay lũ quét ở Tây Nguyên và miền núi phía Bắc sau bão số 3 (Yagi) năm 2024 khiến hàng trăm người chết hoặc mất tích.

Trước thực trạng trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng, hoàn thiện và vừa trình Chính phủ Đề án “Phòng, chống sạt lở đất, lũ quét miền Trung và miền núi phía Bắc”. Đề án nhằm ứng phó với tình hình thiên tai ngày càng nghiêm trọng do biến đổi khí hậu, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản, đồng thời đảm bảo phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Sạt lở - một trong những loại hình thiên tai gây nhiều thiệt hại về người và tài sản. Ảnh minh họa.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đề án được xây dựng dựa trên quá trình thu thập dữ liệu từ các địa phương, tham vấn chuyên gia và học hỏi kinh nghiệm quốc tế. Theo đó, từ tháng 1/2025, cơ quan này đã ban hành Chương trình hành động và lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương. Đến nay, đa số các đơn vị liên quan đã hoàn thành việc góp ý, tạo cơ sở hoàn thiện dự thảo trình Chính phủ.

Mục tiêu tổng thể của Đề án là giảm thiểu thiệt hại do sạt lở đất, lũ quét gây ra; đảm bảo an toàn cho người dân; nâng cao năng lực phòng, chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu. Đến năm 2030, 100% các tỉnh trong vùng nguy cơ sẽ hoàn thành bản đồ phân vùng tỷ lệ 1:50.000, các xã trọng điểm có bản đồ tỷ lệ 1:10.000; hệ thống cảnh báo hiện đại sẽ bao phủ các vùng có nguy cơ cao. Đến năm 2035, trên 95% hệ thống quan trắc sẽ được tự động hóa, các công trình phòng, chống thiên tai được đầu tư đồng bộ.

Đề án “Phòng, chống sạt lở đất, lũ quét miền Trung và miền núi phía Bắc” sẽ được triển khai tại 22 tỉnh, thành phố (từ Điện Biên đến Đắk Lắk). Đề án đưa ra các nhóm giải pháp chính bao gồm: Rà soát, hoàn thiện chính sách, pháp luật; Xây dựng bản đồ chi tiết nguy cơ sạt lở, lũ quét; Hiện đại hóa hệ thống cảnh báo và quan trắc; Di dời dân cư khỏi vùng nguy hiểm; Phát triển rừng đầu nguồn; Ứng dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT)…

Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan chủ trì điều phối, xây dựng bản đồ, hoàn thiện pháp luật và vận hành hệ thống cảnh báo. Các Bộ, ngành khác như Tài chính, Xây dựng, Quốc phòng, Khoa học và Công nghệ hỗ trợ về tài chính, quy hoạch, đào tạo và công nghệ. UBND các tỉnh, thành chịu trách nhiệm tổ chức điều tra, di dời dân cư và triển khai các công trình phòng chống tại địa phương.

THANH BÌNH