Kiểm soát, ngăn ngừa ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi

TMO - Bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh bền vững là nhiệm vụ quan trọng được tỉnh Đồng Nai chú trọng triển khai. Là “thủ phủ” chăn nuôi của cả nước, địa phương này đang thực hiện nhiều giải pháp nhằm xử lý hiệu quả chất thải, ngăn ngừa nguy cơ ô nhiễm môi trường từ hoạt động sản xuất này.

Theo báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Nai, chăn nuôi là ngành chiếm tỷ trọng cao nhất trong giá trị sản xuất nông nghiệp của tỉnh (chiếm 61,83%) và đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng chung của ngành Nông nghiệp tỉnh. Chăn nuôi của tỉnh có 2 loại vật nuôi chủ lực là lợn và gà. Tổng đàn lợn của tỉnh hiện đạt trên 2,6 triệu con, tăng gần 6,4% so với cùng kỳ năm ngoái; tổng đàn gà đạt 26 triệu con, tăng hơn 4,5% so với cùng kỳ... 

Bên cạnh sự phát triển mà ngành chăn nuôi đem lại cho nền kinh tế tỉnh Đồng Nai, ngành chăn nuôi cũng gây ra một số tác động, trong đó có vấn đề ô nhiễm môi trường. Để hạn chế tình trạng này, thời gian qua, ngoài công tác tuyên truyền, vận động các cơ sở chăn nuôi phải có biện pháp khắc phục, giảm thiểu ô nhiễm, thì cơ quan chức năng của tỉnh Đồng Nai đã quyết liệt xử lý hàng loạt cơ sở gây ô nhiễm môi trường. Trong 2 năm 2021 và 2022, các ngành chức năng đã kiểm tra đã phát hiện 129 cơ sở vi phạm về bảo vệ môi trường. Qua đó, ra quyết định xử phạt hành chính với tổng số tiền hơn 8,4 tỷ đồng và đình chỉ hoạt động có thời hạn 7 cơ sở. 

Sở Tài nguyên và Môi trường Đồng Nai cho biết, qua kiểm tra xác định đa số cơ sở chăn nuôi nhỏ lẻ thường không đăng ký giấy phép; chưa có giải pháp xử lý nước, phân thải hiệu quả, chỉ thực hiện lắng lọc sơ kết hợp nuôi cá. Điều đó dẫn đến tình trạng nước thải, phân thải gây ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước ở các sông, suối, ao, hồ. Nhiều con suối từng hứng chịu phân thải, nước dọn rửa chuồng heo gà gây ô nhiễm như suối Reo, suối Nước Trong, sông Buông, suối Săn Máu... gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Đồng Nai bắt đầu đợt tổng kiểm tra môi trường đối với gần 10.000 cơ sở chăn nuôi từ ngày 15/4-15/7. 

Nhằm xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, góp phần phục hồi các khu vực bị ảnh hưởng do hoạt động chăn nuôi gây ra, từ ngày 15/4 đến 15/7, các ngành chức năng sẽ tiến hành đợt tổng kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với gần 10.000 cơ sở chăn nuôi trên địa bàn.

Sở TN&MT Đồng Nai chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan và UBND 11 huyện, thành phố sẽ tiến hành kiểm tra định kỳ và đột xuất việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường đối với 9.832 cơ sở chăn nuôi gia súc, gia cầm trên địa bàn. Đồng thời, hướng dẫn các cơ sở chăn nuôi thực hiện đúng quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, tạo sự phát triển bền vững. Qua kiểm tra, góp phần nâng cao vai trò, trách nhiệm cơ quan quản lý nhà nước đối với công tác bảo vệ môi trường trong chăn nuôi. 

Những năm trở lại đây, vấn đề bảo vệ môi trường ở các vùng chăn nuôi được tỉnh Đồng Nai đặc biệt quan tâm với nhiều giải pháp mạnh như: đưa chăn nuôi ra khỏi nội ô; chỉ cấp phép cho các trang trại chăn nuôi có hệ thống xử lý chất thải theo quy định; nâng tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới, cùng với đó là đẩy mạnh phát triển chăn nuôi trang trại lớn; chăn nuôi công nghệ cao (an toàn sinh học, VietGAP, khép kín và chuồng lạnh). UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Quyết định 296/QĐ-UBND về việc phê duyệt danh sách 3.006 cơ sở chăn nuôi phải di dời. Trong số này có hơn 2.100 cơ sở phải di dời và số còn lại phải ngưng hoạt động theo theo lộ trình chậm nhất là trước ngày 1/1/2025. 

Theo Nghị quyết 03/2021/NQ-HĐND quy định khu vực không được phép chăn nuôi trên địa bàn tỉnh gồm: Khu vực nội thành của thành phố, thị xã, thị trấn, khu dân cư. Cụ thể, toàn bộ các phường, xã thuộc thành phố Biên Hòa; các phường thuộc thành phố Long Khánh (trừ phường Bàu Sen, phường Xuân Lập, phường Suối Tre, phường Xuân Tân, phường Bảo Vinh); các thị trấn thuộc các huyện (trừ KP.4, 6, 7 của thị trấn Vĩnh An, huyện Vĩnh Cửu); các khu dân cư hiện hữu, khu dân cư theo quy hoạch, khu vực phát triển đô thị đã được xác định, định hướng trong các hồ sơ quy hoạch được các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đối với các tổ chức, cá nhân có cơ sở chăn nuôi (trừ cơ sở nuôi chim yến) xây dựng và hoạt động trước ngày nghị quyết này có hiệu lực thi hành, nằm trong khu vực không được phép chăn nuôi thì phải ngừng hoạt động chăn nuôi hoặc di dời đến địa điểm phù hợp trước ngày 1-1-2025. Các cơ sở không ngừng hoạt động chăn nuôi hoặc không di dời sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành.

Việc áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, phòng chống dịch bệnh góp phần giúp ngành chăn nuôi Đồng Nai kiểm soát tình trạng ô nhiễm môi trường. 

Cùng với công tác thanh tra kiểm tra các cơ sở chăn nuôi, triển khai di dời để bảo vệ môi trường trong phát triển ngành chăn nuôi, thời gian qua địa phương này chú trọng đến vấn đề an toàn sinh học trong chăn nuôi. Theo đó, các trang trại có quy mô lớn, chất thải được thu gom và xử lý bằng các hình thức như: Ủ phân, ủ compost, sơ chế phân, sử dụng máy ép phân. Nước thải được xử lý bằng phương pháp lý - sinh - hóa kết hợp… 

Đồng Nai đang là địa phương thí điểm nuôi trùn quế để xử lý chất thải chăn nuôi. Áp dụng giải pháp này, lợn được bổ sung men vi sinh vào thức ăn để giảm mùi hôi, phân lợn và nước rửa chuồng được đưa vào máy vắt, từ máy vắt này nước đưa xuống hệ thống lọc băng sinh khối để tái rửa chuồng, còn bã phân làm thức ăn cho trùn quế. Phân trùn được dùng sản xuất phân bón hữu cơ, còn con trùn bán làm thức ăn cho gia cầm, thủy sản..., giúp trang trại tiết kiệm chi phí nhờ tuần hoàn nước, bán phân và con trùn quế; xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn môi trường… 

Đồng thời, các ngành chức năng đẩy mạnh tuyên truyền hướng dẫn các cơ sở chăn nuôi thu gom, xử lý chất thải theo Thông tư số 12/2021/TT-BNNPTNT ngày 26-10-2021 của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT; xử lý nước thải chăn nuôi để sử dụng cho cây trồng theo Thông tư số 28/2022/TT-BNNPTNT về việc ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng; tổ chức sản xuất theo các quy trình chăn nuôi an toàn (VietGAP, an toàn dịch bệnh, an toàn sinh học...).

Hạnh Bùi