Khẩn trương sắp xếp, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nông, lâm nghiệp

TMO - Do một số địa phương có chủ trương thay đổi phương án tổng thể chuyển từ cổ phần hoá sang công ty TNHH Hai thành viên (HTV) trở lên nên chưa hoàn thành sắp xếp, đổi mới công ty lâm nghiệp theo phương án tổng thể đã được phê duyệt.

Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về kết quả thực hiện sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nông, lâm nghiệp cho biết, cơ quan này đã thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ 41/41 phương án tổng thể sắp xếp, đổi mới và phát triển nâng cao hiệu quả hoạt động đối với công ty nông, lâm nghiệp của các địa phương, tập đoàn, tổng công ty có công ty nông, lâm nghiệp với 6 mô hình sắp xếp, đổi mới.

Đã có 161/256 (đạt 63%) công ty nông, lâm nghiệp hoàn thành sắp xếp, đổi mới tại 31 địa phương, 3 tập đoàn, tổng công ty và các đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng; bao gồm 76 công ty tái cơ cấu, giữ nguyên mô hình công ty TNHH MTV nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; 54 công ty thực hiện cổ phần hóa; 22 công ty chuyển thành công ty TNHH hai thành viên trở lên; 3 công ty chuyển thành Ban quản lý rừng, 6 công ty thực hiện giải thể. Tuy nhiên, hiện còn 95/256 (37%) công ty nông, lâm nghiệp chưa hoàn thành sắp xếp, đổi mới theo phương án đã được phê duyệt và chưa được phê duyệt phương án tại 24 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và 2 tổng công ty.

Việc sắp xếp, đổi mới các công ty lâm nghiệp góp phần giải quyết tình trạng thiếu đất sản xuất của người dân ở địa phương, giảm dần tình trạng tranh chấp, lấn chiếm, khiếu nại về đất đai tại các công ty lâm nghiệp và các vấn đề xã hội phát sinh ở địa phương… Nhưng, việc sắp xếp, đổi mới mô hình hoạt động của các công ty lâm nghiệp diễn ra chậm, không bảo đảm tiến độ.

(Ảnh minh họa)

Nguyên nhân là do một số địa phương có chủ trương thay đổi phương án tổng thể chuyển từ cổ phần hoá sang công ty TNHH HTV trở lên như Quảng Ninh, Cà Mau, Yên Bái… Tỉnh Bình Thuận, Đắk Lắk cũng chưa hoàn thành sắp xếp, đổi mới công ty lâm nghiệp theo phương án tổng thể được phê duyệt. Còn tỉnh Quảng Ninh lại chưa hoàn thành sắp xếp cả 8 công ty lâm nghiệp. UBND tỉnh đã yêu cầu các công ty lâm nghiệp đề xuất mô hình sắp xếp, hoàn thiện lại đề án (văn bản số 1569/UBND-KTTC ngày 17/6/2024). Đến nay, đề án vẫn chưa được phê duyệt, các công ty lâm nghiệp vẫn hoạt động theo mô hình cũ. Hoạt động sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn do thiếu vốn, ứng dụng khoa học và công nghệ không có thay đổi nhiều so với trước.

Để tiếp tục tháo gỡ những khó khăn trong sắp xếp, đổi mới các công ty lâm nghiệp, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 04/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 118/2014/NĐ-CP nhằm thể chế rõ hơn, cụ thể hơn các nội dung của Kết luận 82-KL/TW ngày 29/7/2020 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 30-NQ/TW ngày 12/3/2014 của Bộ Chính trị về tiếp tục sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp.

Cùng với đó Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành Chỉ thị số 33/CT-TTg ngày 10/9/2024 về thúc đẩy công tác sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp theo kết luận của Bộ Chính trị. Nghị định số 04/2024/NĐ-CP đã tập trung vào việc sửa đổi, bổ sung các nội dung chuyển công ty lâm nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần. Đồng thời, thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên; quy định cụ thể về tỷ lệ vốn điều lệ nhà nước nắm giữ tại các công ty nông lâm nghiệp cổ phần hóa quản lý nhiều đất đai.

Do đó, các địa phương cần khẩn trương tổ chức thực hiện tốt những giải pháp phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty lâm nhiệp. Để quản lý chặt chẽ đất đai, nâng cao hiệu quả phân bổ, sử dụng tài nguyên đất, tài nguyên rừng, cấp uỷ, chính quyền địa phương khẩn trương chỉ đạo hoàn thành đo đạc, cắm mốc ranh giới, lập hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên cơ sở xác định rõ diện tích các loại đất, mục đích sử dụng.

Trước đó, ngày 17/12/2014, Chính phủ ban hành Nghị định 118 về sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nông, lâm nghiệp. Về triển khai thực hiện, Nghị định 118 nêu rõ: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các Bộ, ngành liên quan thường trực giúp Chính phủ kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc tổ chức thực hiện Nghị định 118; tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện với Chính phủ hàng năm. Hướng dẫn các công ty nông, lâm nghiệp xây dựng đề án sắp xếp, đổi mới; các địa phương, Bộ, ngành xây dựng phương án tổng thể về sắp xếp, đổi mới công ty nông, lâm nghiệp. Chủ trì việc thẩm định các phương án tổng thể của Bộ, ngành và địa phương.

Xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các quy định, hướng dẫn thực hiện tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng; tiêu chí cải tạo rừng nghèo kiệt; sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách giao khoán rừng và đất lâm nghiệp, chính sách hưởng lợi từ rừng. Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính hướng dẫn phương pháp xác định giá trị vườn cây, rừng trồng, đàn gia súc của công ty nông, lâm nghiệp; đơn giá sản xuất và cung ứng các sản phẩm, dịch vụ công ích làm căn cứ đặt hàng, giao kế hoạch. Tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ tổ chức sản xuất, kiến thức khoa học kỹ thuật, quản trị kinh doanh, tiếp cận thị trường cho cán bộ, công nhân viên công ty nông, lâm nghiệp.

Theo Nghị định 118, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì hướng dẫn việc quản lý, sử dụng đất đai khi sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông lâm nghiệp: Hướng dẫn việc đo đạc, lập bản đồ địa chính, giao, cho thuê và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các công ty nông, lâm nghiệp theo quy định của pháp luật về đất đai; Hướng dẫn xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về quản lý sử dụng đất; Điều chỉnh, bổ sung phương pháp xác định giá thuê đất đối với đất sản xuất nông, lâm nghiệp…/.

BÙI HOÀNG