Khai thác cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học phục vụ công tác bảo tồn

TMO - Nhằm cung cấp thông tin quan trọng cho cơ quan quản lý, nhà khoa học và cộng đồng người dân, phát huy giá trị sinh học và nâng cao nhận thức trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học trên địa bàn, tỉnh Bắc Kạn đã xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học.

Trên cơ sở hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu (CSDL) môi trường tỉnh Bắc Kạn, với 6 nhóm chức năng chính, năm 2021, Sở TN&MT tỉnh Bắc Kạn tiếp tục thực hiện Xây dựng cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học của tỉnh trên cơ sở mở rộng, nâng cấp hệ thống thông tin, CSDL môi trường nhằm hình thành hệ sinh thái TN&MT điện tử đồng bộ và thống nhất. 

Hệ thống CSDL đa dạng sinh học của tỉnh Bắc Kạn cung cấp thông tin về các loài động vật, thực vật và nguồn gen hiện có trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong công tác quản lý nhà nước về bảo tồn đa dạng sinh học (ĐDSH), góp phần giúp người dân dễ dàng tiếp cận hệ thống CSDL về ĐDSH, nâng cao nhận thức về bảo tồn ĐDSH của tỉnh.  CSDL trực tuyến bao gồm dữ liệu không gian (bản đồ) và dữ liệu thuộc tính về đa dạng sinh học, thuận tiện cho việc tra cứu, thống kê số liệu. Người dùng có thể theo dõi các loài sinh vật xuất hiện tại địa phương, các hoạt động bảo tồn ĐDSH tại địa phương, đồng thời liên hệ với cơ quan quản lý khi có thông tin liên quan đến công tác bảo tồn ĐDSH.

Hệ thống cơ sở dữ liệu ĐDSH tỉnh Bắc Kạn là cơ sở phục vụ công tác bảo tồn đa dạng sinh học tại địa phương 

Hệ thống cơ sở dữ liệu ĐDSH tỉnh Bắc Kạn được đưa vào vận hành, sử dụng thể hiện được sự phân bố của các kiểu hệ sinh thái, các loài sinh vật trong không gian, đặc biệt xác định được sự phân bố của các loài sinh vật đặc hữu, quý hiếm có giá trị bảo tồn trên địa bàn tỉnh, đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong công tác quản lý nhà nước về bảo tồn đa dạng sinh học, góp phần giúp người dân bản địa dễ dàng tiếp cận với hệ thống CSDL về ĐDSH, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn ĐDSH của tỉnh. Bên cạnh đó, đây sẽ là dữ liệu quan trọng hoàn thiện CSDL quốc gia về ĐDSH, là cơ sở cho các nghiên cứu khoa học về bảo tồn ĐDSH của tỉnh và cả nước, đồng thời là cơ sở quan trọng phục vụ cho việc lập quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch ngành của tỉnh Bắc Kạn trong giai đoạn tới.

Theo Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, tỉnh Bắc Kạn đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030: Thành lập 07 cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học tại các Khu bảo tồn, gồm: Vườn thực vật Ba Bể với diện tích 20 ha, Trung tâm cứu hộ và bảo tồn, phát triển sinh vật với diện tích 2,55 ha, Bảo tàng thiên nhiên với diện tích 0,5 ha thuộc Vườn Quốc gia Ba Bể; Vườn thực vật Lũng Lỳ với diện tích 7,13 ha, Vườn ươm Kéo Nàng với diện tích 02 ha thuộc Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc; Vườn thực vật với diện tích 220 ha, Trung tâm bảo tồn Du Sam diện tích 01 ha thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ; xây dựng cơ sở dữ liệu đa dạng sinh học của tỉnh Bắc Kạn; khai thác hợp lý tiềm năng du lịch của các khu bảo tồn để phát triển du lịch.

Kết quả điều tra cho thấy, tại các Khu bảo tồn thiên nhiên, VQG là không gian bảo tồn giá trị tài nguyên đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Xuân Hùng 

Kết quả điều tra mới nhất về đa dạng sinh học, Bắc Kạn có 05 hệ sinh thái khác nhau là nơi cư trú của 1.792 loài thực vật, 84 loài thú, 314 loài chim, 69 loài lưỡng cư - bò sát, 1.091 loài côn trùng, 109 loài cá… Đặc biệt, xác định được 213 loài động, thực vật quý hiếm, có giá trị bảo tồn cao. Do đó, tỉnh Bắc Kạn đã sớm quan tâm đến các hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học thông qua Quy hoạch bảo tồn và phát triển rừng bền vững Vườn quốc gia Ba Bể, Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc, Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ giai đoạn 2012 – 2020; Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học tỉnh Bắc Kạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030...

Trước đó, từ năm 2019 hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường tỉnh Bắc Kạn là một hệ thống phần mềm cơ sở dữ liệu tích hợp đa ngành, đa thành phần được vận hành trực tuyến cung cấp thông tin, dữ liệu đầy đủ, chính xác về các nguồn thải, điểm xả thải, hồ sơ môi trường cùng số liệu quan trắc chất lượng môi trường đất, nước, không khí trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn nhằm hỗ trợ công tác quản lý, bảo vệ môi trường kịp thời và hiệu quả.  

Phát triển trên nền công nghệ WebGIS và được vận hành trên hệ thống máy chủ của Sở Tài nguyên môi trường tỉnh Bắc Kạn, hệ thống cho phép quản lý cơ sở dữ liệu tập trung, cập nhật thông tin dữ liệu mới và truy vấn, tổng hợp thông tin một cách tương tác, trực quan trên nền bản đồ nhằm giúp các đơn vị chuyên môn thực hiện các chức năng quản lý nhà nước về môi trường, giám sát các tác nhân và nguy cơ ô nhiễm môi trường, đồng thời cung cấp thông tin và cảnh báo chất lượng môi trường phổ biến rộng rãi đến người dân…

PV