Hiệu quả từ công nghệ tưới tiết kiệm nước tại Gia Lai

TMO - Những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) và nông dân trong tỉnh Gia Lai đã đầu tư lắp đặt hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên các loại cây trồng. 

Trước diễn biến thời tiết ngày càng khó lường do biến đổi khí hậu, những năm gần đây, nhiều hộ dân, HTX và doanh nghiệp đã đầu tư ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên cây trồng nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Gia Lai, hiện toàn tỉnh có trên 57 ha cây trồng các loại ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước. Trong đó, diện tích do người dân đầu tư trên 45 nghìn ha và của doanh nghiệp khoảng 11,8 nghì ha, tăng hơn 9 nghì ha so với cuối năm 2023.

Cà phê là một trong những cây trồng chủ lực của tỉnh với diện tích hơn 100.000 ha. Trong số diện tích cà phê này hiện có hơn 12.500 ha cà phê áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước (chiếm 12,5%). Việc áp dụng mô hình tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên cây cà phê đang là một trong những giải pháp khắc phục nhằm nâng cao giá trị sản xuất và ứng phó với biến đổi khí hậu. 

Khu vực xã Ia Mơ Nông và Ia Ka (huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai), tình trạng khô hạn đã khiến nguồn nước từ các sông, ao, hồ ngày càng cạn kiệt. Hàng trăm hộ dân trồng cà phê đang đối mặt với nguy cơ thiếu nước tưới khi thời điểm này đang cao điểm mùa tưới cà phê. Theo các hộ dân tại làng Mnông Yố 2, xã Ia Ka, nhờ áp dụng biện pháp tưới phun mưa tận gốc, nên hạn chế được việc thiếu nước cho cây trồng này.

Trước kia, các hộ trồng cà phê tại địa phương này phải tốn 10 ngày liên tục, làm từ sáng tới tối đêm mới hoàn thành được một đợt tưới cho hơn 2.000 cây cà phê. Còn bây giờ, chỉ cần vài lần mở khóa, hệ thống tưới tiết kiệm sẽ thay thế toàn bộ sức người. Ngoài ra, khi chưa có hệ thống tưới bằng béc tự động, các gia đình phải tưới dí kiểu truyền thống, trung bình 1ha mất 4 - 5 ngày. Với hệ thống tưới tiết kiệm tự động, chỉ 1- 2 ngày đã tưới xong, không phải tốn công, điện, nước. 

Công nghệ tưới này còn tăng hiệu quả sử dụng phân bón 20-30%, giảm công lao động đến 50%, trong khi năng suất, chất lượng vườn cây tăng lên. 

Tại huyện Chư Păh, những năm gần đây, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện đã xây dựng mô hình trồng cây ăn quả ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước. Nhiều nông dân trên địa bàn huyện đã đầu tư ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước trên các loại cây trồng chủ lực của địa phương như sầu riêng, chanh dây, cà phê và dưa lưới với tổng diện tích gần 700ha. Trong điều kiện biến đổi khí hậu, việc ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến giúp tiết kiệm 30% lượng nước trong mùa khô. Đồng thời, công nghệ tưới này còn tăng hiệu quả sử dụng phân bón 20-30%, giảm công lao động đến 50%, trong khi năng suất, chất lượng vườn cây tăng lên. 

Theo Sở NN&PTNT tỉnh: Những năm gần đây, nhiều hộ nông dân, doanh nghiệp, HTX đã mạnh dạn đầu tư lắp đặt hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước kết hợp bón phân nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, diện tích cây trồng ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm vẫn còn rất hạn chế so với diện tích đất sản xuất nông nghiệp.

Thời gian tới, Sở đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến công nghệ tưới nhỏ giọt để người dân, doanh nghiệp, HTX nhân rộng; xây dựng chính sách hợp tác giữa doanh nghiệp cung ứng hệ thống tưới nhỏ giọt với các HTX và người dân thông qua hợp đồng cụ thể; tham mưu các cấp về chính sách hỗ trợ tưới tiết kiệm, hỗ trợ chuyển đổi số… Phấn đấu đến năm 2030, toàn tỉnh sẽ có 120 nghìn ha cây trồng ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước

Theo Cục Thủy lợi, tưới tiên tiến, tiết kiệm nước hiện nay giúp tăng tính cạnh tranh của sản phẩm từ 3 đến 60%; tăng hiệu quả sản xuất nông nghiệp từ 10 đến 30% và tăng thu nhập của nông dân từ 10 đến 50%. Trong đó, có những mô hình tưới tiết kiệm nước cho cà-phê, hồ tiêu và cây ăn quả trên đất dốc ở Tây Nguyên, Ðông Nam Bộ mang lại hiệu quả; mô hình tưới tiết kiệm nước cho 300 ha chuối trên đất đồi huyện Bảo Thắng (Lào Cai); mô hình tưới cho hơn 50 ha rau, củ, quả trên vùng đất cát hoang hóa ven biển huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh); hàng trăm mô hình tưới tiết kiệm nước cho rau quy mô hộ gia đình trên vùng đất cát huyện Ninh Phước (Ninh Thuận). Qua thống kê, áp dụng công nghệ tưới tiên tiến, tiết kiệm nước hiện nay đang mang lại hiệu quả rõ rệt.

Cụ thể, đối với cây trồng cạn tiết kiệm nước so với tưới truyền thống từ 10 đến 80%, trong đó cây xoài từ 30 đến 50%, cam, bưởi từ 40 đến 50%, thanh long 60%, rau các loại từ 35 đến 73%. Bên cạnh đó, ứng dụng mô hình này cũng có thể làm tăng giá trị sản xuất nông nghiệp/ha tới 50%; tăng mức độ chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ 10 đến 70% và có thể giúp giảm tỷ lệ đất hoang hóa từ 5 đến 100%.

Lê Kiên