Hậu Giang số hóa di tích, phát huy giá trị di sản

TMO - Trong thời đại công nghệ số, việc số hóa di sản không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là giải pháp hữu hiệu để bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Trước thực tế đó, tỉnh Hậu Giang đã đẩy mạnh số hoá để lưu trữ, quản lý và bảo tồn các điểm di tích quan trọng tại địa phương.

Với sự phát triển của công nghệ, việc số hóa di sản là một cách làm hiệu quả, hấp dẫn phù hợp với xu thế hiện nay. Nhờ số hóa di sản, không ít tư liệu lịch sử... đã tiếp cận được nhiều tầng lớp, thế hệ, được người dân yêu mến. Đồng thời lan tỏa rộng rãi hơn cho cộng đồng trong và ngoài nước, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của kinh tế-xã hội.

Đối với tỉnh Hậu Giang, hiện nay toàn tỉnh có 17 di tích lịch sử, văn hóa; trong đó có một di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia đặc biệt; 8 di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia và 8 di tích lịch sử, văn hóa cấp tỉnh. Hiểu được tầm quan trọng của công nghệ trong việc bảo tồn di sản văn hoá, tỉnh Hậu Giang đã thực hiện số hóa di sản bằng nguồn tư liệu lưu trữ, đảm bảo nhanh gọn, chính xác, góp phần phát huy giá trị các di sản văn hoá lịch sử.

Một trong những điểm nổi bật trong số hóa di sản văn hóa của tỉnh là giúp du khách khi thực hiện tham quan trên không gian mạng có cảm giác như đang trải nghiệm thực tế, dễ dàng tìm hiểu thông tin, tra cứu các di sản văn hóa. Từ đó, du khách tham quan, tìm hiểu thông tin chung, tư liệu, hiện vật lịch sử một cách đầy đủ nhất.

Việc số hoá di sản được tỉnh Hậu Giang đẩy mạnh ở nhiều khu di tích lịch sử. Đơn cử như tại Khu di tích chiến thắng Vàm Cái Sình, người dân chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh, quét mã QR để truy cập tìm hiểu thêm về Khu di tích.

Đại diện Thành đoàn Vị Thanh (TP Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang) cho biết, công trình thanh niên số hóa Khu di tích chiến thắng Vàm Cái Sình là công trình thứ hai sau Công trình số hóa thanh niên Khu di tích lịch sử quốc gia Trù mật Vị Thanh - Hỏa Lựu. Thời gian tới, sau khi hoàn thành số hóa các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn, Thành đoàn sẽ phối hợp các trường học, giúp học sinh tiếp cận thông tin về các di tích lịch sử văn hóa đã được số hóa trên không gian mạng.

Người dân và đoàn thanh niên Thành Đoàn Vị Thanh quét mã QR tại Khu di tích lịch sử quốc gia Trù mật Vị Thanh - Hỏa Lựu. Ảnh: TTHG. 

Lãnh đạo UBND tỉnh Hậu Giang thông tin, việc số hóa các di sản văn hóa lịch sử trên địa bàn tỉnh nhằm xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa trên nền tảng công nghệ số thống nhất, phục vụ công tác lưu trữ, quản lý, nghiên cứu, bảo tồn, khai thác, quảng bá di sản, thúc đẩy phát triển du lịch bền vững. Thời gian tới, Hậu Giang sẽ ứng dụng mạnh mẽ, toàn diện công nghệ thông tin, nhất là công nghệ số nhằm nâng cao năng lực hoạt động của bảo tàng, bảo đảm cung ứng dịch vụ, đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, học tập, hưởng thụ văn hóa của công chúng, góp phần tạo động lực để tỉnh phát triển nhanh và bền vững. 

Cùng với đó, tỉnh Hậu Giang còn tích hợp cơ sở dữ liệu về di sản văn hóa nhằm cung cấp dữ liệu mở, phục vụ, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân khai thác, tham gia phát triển, sáng tạo các dịch vụ mới; xây dựng và tổ chức vận hành, khai thác hiệu quả các sản phẩm dịch vụ công nghệ số phục vụ việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, lịch sử đất và người Hậu Giang trên không gian mạng, phát triển du lịch thông minh và giáo dục địa phương của tỉnh.

Hậu Giang đặt mục tiêu đến năm 2025, có 100% di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt, di tích lịch sử cấp quốc gia, di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được số hóa và ứng dụng trên các nền tảng số; 100% cổ vật, hiện vật tiêu biểu và 50% hiện vật tại bảo tàng, di tích lịch sử được tư liệu hóa và ứng dụng trên nền tảng số.

Định hướng đến năm 2030, toàn tỉnh có 100% di tích lịch sử cấp tỉnh được số hóa và ứng dụng trên các nền tảng số; 100% di sản văn hóa phi vật thể chưa được ghi danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được số hóa và ứng dụng trên các nền tảng số; 50% hiện vật tiêu biểu tại bảo tàng và di tích lịch sử được tư liệu hóa và ứng dụng trên nền tảng số.

Chuyển đổi số, số hoá di tích, di sản văn hoá lịch sử của tỉnh Hậu Giang là một trong những hoạt động triển khai Quyết định số 2026/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình số hóa Di sản văn hóa Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030. Chương trình đặt mục tiêu xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa trên nền tảng công nghệ số thống nhất, phục vụ công tác lưu trữ, quản lý, nghiên cứu, bảo tồn, khai thác, quảng bá di sản, thúc đẩy phát triển du lịch bền vững.

Hành trình số hóa di sản của tỉnh Hậu Giang nói riêng và của các địa phương khác nói chung sẽ góp phần to lớn vào công cuộc bảo tồn, bảo vệ các di tích lịch sử trong kỷ nguyên số. Các công trình di tích dù đẹp hay độc đáo đến đâu cũng không nằm ngoài thách thức của thời gian, do đó việc số hóa di sản là phương pháp tối ưu, hiệu quả nhất để giữ gìn các khu di tích trường tồn đến nhiều đời sau.

Hoài Thương