Hà Tĩnh: Nhiều doanh nghiệp vi phạm quy định về khai thác khoáng sản

TMO - Khai thác khoáng sản không đúng thiết kế mỏ, vượt công suất, liên tục chậm trễ trong việc nộp tiền cấp quyền khai thác, thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản... là những vi phạm phổ biến mà nhiều doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh mắc phải trong quá trình hoạt động.

Công ty Cổ phần Tập đoàn công nghiệp VN1 được UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 1280/GP-UBND ngày 14/4/2015 để khai thác mỏ đá xây dựng ở núi Hồng Lĩnh, thuộc địa phận phường Đậu Liêu (TX Hồng Lĩnh) và xã Vượng Lộc (Can Lộc) với diện tích 3,68ha, trữ lượng khai thác 599.086 m3 đá xây dựng, 26.050 m3 đất san lấp. Thời hạn khai thác là 10 năm (14/4/2015 – 14/4/2025).

Tuy nhiên,  trong quá trình khai thác mỏ đá ở núi Hồng Lĩnh, Công ty Cổ phần Tập đoàn công nghiệp VN1 đã có nhiều vi phạm. Trong đó, năm 2019, đoàn kiểm tra liên ngành của Sở TN&MT đã kiểm tra, phát hiện đơn vị này khai thác khoáng sản không đúng thiết kế mỏ. Trên cơ sở hồ sơ sai phạm, Thanh tra Sở TN&MT đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính số tiền 80 triệu đồng. Vào đầu tháng 7/2023, qua kiểm tra, Sở TN&MT tiếp tục phát hiện Công ty Cổ phần Tập đoàn công nghiệp VN1 có hành vi khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác theo bề mặt và chiều sâu cho phép. Thanh tra Sở TN&MT tiếp tục xử phạt vi phạm hành chính doanh nghiệp này với tổng số tiền 103 triệu đồng.

Ngoài ra, Công ty Cổ phần Tập đoàn công nghiệp VN1 còn liên tục chậm trễ trong việc nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản. Cụ thể, đến năm 2022 doanh nghiệp vẫn nợ hơn 7,1 tỷ đồng, tới đầu tháng 7/2023, doanh nghiệp này mới chỉ nộp 5,071 tỷ đồng, còn nợ tới 2,059 tỷ đồng (967 triệu đồng thuế tài nguyên và 1,092 tỷ đồng phí bảo vệ môi trường).

Nhiều doanh nghiệp vi phạm quy định về khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.

Liên quan đến lĩnh vực khai thác đá, trước đó vào ngày 21/8, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Quyết định 1976/QĐ-UBND đóng cửa mỏ đá xây dựng trên núi Nam Giới tại xã Thạch Hải, huyện Thạch Hà đã cấp cho Công ty Cổ phần Khai thác và Chế biến đá Thạch Hải theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 1442 ngày 7/6/2016. Quá trình hoạt động, mỏ đá này cũng có nhiều sai phạm, ảnh hưởng đến đời sống của khu dân cư xung quanh. Tháng 3/2020, doanh nghiệp này đã bị xử phạt 80 triệu đồng, bị đình chỉ khai thác 3 tháng vì khai thác không đúng thiết kế được phê duyệt từ đầu; khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp không đúng trình tự, hệ thống khai thác đã xác định trong thiết kế mỏ được phê duyệt.

Ngoài ra, trong quá trình hoạt động, Công ty Cổ phần Khai thác và Chế biến đá Thạch Hải liên tiếp bị người dân phản ánh về việc doanh nghiệp này thường xuyên nổ mìn tùy tiện, gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, trong 10 năm qua, đất đá trong quá trình khai thác đã tuồn xuống, gây cản trở, bồi lắng dòng chảy trên lạch Cửa Sót, gây khó khăn, cản trở quá trình tàu thuyền của ngư dân qua lại.

Công ty TNHH Cường Trường được UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản để khai thác mỏ đất thôn Thanh Mỹ, xã Thượng Lộc, huyện Can Lộc với diện tích khai thác 1,7ha, trữ lượng khai thác 199.733 m3, thời hạn khai thác 3,5 năm. Tuy nhiên, trong quá trình khai thác, doanh nghiệp này chưa hoàn thiện hồ sơ thuê đất khu vực khai thác khoáng sản, không bảo đảm điều kiện hoạt động khai thác theo quy định được xác định trong dự án đầu tư khai thác khoáng sản, thiết kế mỏ, chậm nộp tiền ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường.

Phòng Cảnh sát Môi trường Công an tỉnh, Thanh tra Sở TN&MT xử phạt với tổng số tiền hơn 100 triệu đồng và được yêu cầu khắc phục các tồn tại, hạn chế, sai phạm nêu trên nhưng doanh nghiệp vẫn không thực hiện đầy đủ. Đến nay, đơn vị chưa bảo đảm các điều kiện hoạt động khai thác khoáng sản và không thực hiện các nghĩa vụ tài chính có liên quan theo quy định. Đến ngày 15/3, còn nợ ngân sách Nhà nước và tiền ký quỹ môi trường 366 triệu đồng... 

Sở TN&MT Hà Tĩnh cho biết: Từ năm 2022 đến nay, Sở TN&MT đã kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về khoáng sản tại 54 mỏ của 52 đơn vị khai thác trên địa bàn toàn tỉnh. Quá trình khai thác, một số đơn vị vẫn còn có các tồn tại, hạn chế như chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính trong khai thác khoáng sản; chưa lắp đặt trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác; khai thác vượt công suất; khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác; sử dụng khoáng sản đi kèm khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước cho phép hay chưa hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục để tổ chức hoạt động khai thác tại khu vực mỏ...

Qua đó, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 11 đơn vị, tổng số tiền xử phạt gần 700 triệu đồng. Trong số này có 2 đơn vị khai thác không đúng thiết kế mỏ đã phê duyệt, 4 đơn vị khai thác vượt công suất được phép khai thác, 3 đơn vị khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác và 2 đơn vị khai thác, sử dụng khoáng sản đi kèm (đất san lấp) khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước cho phép theo quy định.

M. Phương