Gia Lai ứng dụng công nghệ số trong quản lý, bảo vệ rừng

TMO - Thời gian qua, ngành Kiểm lâm tỉnh Gia Lai đã chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp, từng bước số hóa các hoạt động giám sát, quản lý, bảo vệ rừng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và các phần mềm như ứng dụng cảnh báo phát hiện mất rừng, phát hiện sớm cháy rừng… được đẩy mạnh triển khai. 

Thông tin từ UBND tỉnh Gia Lai cho biết, chỉ tính riêng trong năm 2023 vụ phá rừng tự nhiên trái phép với diện tích gần 5 ha (trong đó có khoảng 3 ha diện tích rừng có cây gỗ) xảy ra tại tiểu khu 793, huyện Krông Chro do người dân địa phương chặt hạ hàng trăm cây gỗ để lấy đất làm nương rẫy, đã gây thiệt hại nghiêm trọng, làm ảnh hưởng lớn đến nguồn lợi lâm sản, môi trường sinh thái và an ninh trật tự của địa phương.

Trước tình hình phá rừng trái phép, đòi hỏi cần phải có hướng bảo vệ, phát hiện sớm để cảnh báo, ngăn chặn phá rừng xảy ra. Vì vậy thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Gia Lai đã triển khai một số phần mềm ứng dụng công nghệ số nhằm phát hiện và ngăn chặn sớm nguy cơ cháy rừng, mất rừng. Trong lĩnh vực lâm nghiệp, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ mang lại sự thống nhất, đơn giản hoá, phát hiện sớm những hành vi làm mất rừng. Vậy nên công nghệ phần mềm ứng dụng cảnh báo phát hiện mất rừng của Cục Kiểm lâm đã được Gia Lai tích cực áp dụng.

Đối với phần mềm cảnh báo phát hiện mất rừng, người dùng cần có máy tính kết nối internet truy cập vào địa chỉ, chọn tỉnh, huyện, ảnh vệ tinh Landsat 7+8 cho kỳ trước và kỳ sau đặt giá trị tối thiểu để phân tích biến động và chạy ứng dụng thì phần mềm tự động phân tích vùng biến động dựa trên ảnh vệ tinh ở hai thời điểm khác nhau. Sau khi phát hiện vùng biến động sẽ cập nhật vào điện thoại hoặc máy tính bảng để kiểm tra, xác minh ngoài thực địa.

Bên cạnh đó, phần mềm ứng dụng phát hiện sớm cháy rừng (Hotspot GLA) cũng được đẩy mạnh áp dụng. Đây là hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin GIS hiện đại, hoạt động đồng bộ, tự động từ khâu thu nhận và xử lý điểm cháy từ các vệ tinh MODID, Suomi NPP gắn vào hệ thống CSDL và GIS đưa ra kết quả thông tin điểm cháy đến người dùng điện thoại di động, máy tính bảng, tin nhắn, email… phục vụ công tác phòng cháy chữa cháy rừng kịp thời.

Ứng dụng Hostpot GLA được triển khai trên địa bàn tỉnh mang lại hiệu quả tích cực. Từ đầu năm 2024 đến nay, đơn cử như trên địa bàn huyện Đak Đoa chưa xảy ra vụ cháy nào ảnh hưởng đến tài nguyên rừng. Hiệu quả từ ứng dụng này mang lại đó là kiểm lâm viên địa bàn các xã, thị trấn sẽ phát hiện sớm các điểm cháy nhỏ để dập tắt kịp thời, không để lây lan trên diện rộng. Bên cạnh đó, giảm khối lượng công việc và không cần nhiều nguồn nhân lực tham gia. Nhờ vậy, công tác quản lý, bảo vệ và phòng-chống cháy rừng của địa phương đạt hiệu quả cao.

Ảnh minh họa. 

Bên cạnh đó phần mềm “Phát hiện mất rừng, cháy rừng trên địa bàn Gia Lai từ ảnh vệ tinh theo thời gian thực hiện” (Gia Lai FFW) là sản phẩm của đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh thực hiện từ năm 2018 cũng đang được lực lượng quản lý, bảo vệ rừng tích cực triển khai ứng dụng. Phần mềm này gồm 2 hợp phần đã phát huy những tính năng tích cực như: Hợp phần phát hiện mất rừng từ ảnh vệ tinh để giám sát rừng theo đơn vị hành chính các cấp, cho phép phát hiện các vị trí mất rừng và trích xuất thông tin đến từng lô, khoảnh theo bản đồ diễn biến rừng hàng năm; hợp phần phát hiện cháy rừng sẽ phát hiện các đám cháy từ ảnh vệ tinh MODIS và tự động xây dựng bản đồ cảnh báo nguy cơ cháy dựa vào điều kiện thời tiết tại các trạm quan trắc trên địa bàn tỉnh.

Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Gia Lai cho biết, nhờ ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực lâm nghiệp, những năm gần đây, công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh đã chuyển biến rõ nét. Số vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp giảm dần qua từng năm. Năm 2023, các lực lượng chức năng của tỉnh phát hiện, xử lý 193 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, giảm 92 vụ so với năm 2022. Kết quả này là tiền đề để Chi cục Kiểm lâm tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng số đã được Nhà nước đầu tư phục vụ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững.

Toàn tỉnh Gia Lai hiện có 723.156,38 ha đất lâm nghiệp, trong đó, diện tích rừng tự nhiên là 478.810,19 ha, rừng trồng 152.470,9 ha và đất chưa có rừng là 91.875,29 ha. Việc thực hiện các ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong lĩnh vực lâm nghiệp đã giúp lực lượng kiểm lâm quản lý, nắm bắt được thông tin, số liệu tin cậy, kịp thời, chính xác, từ đó bảo vệ quản lý rừng hiệu quả, dễ dàng hơn.

Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Gia Lai sẽ tiếp tục chỉ đạo các địa phương tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là sử dụng các phần mềm ứng dụng, thiết bị khoa học kỹ thuật tiên tiến để cảnh báo sớm, phòng cháy chữa cháy rừng, phát hiện các vụ vi phạm về phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật để bảo vệ, phát triển rừng bền vững.

Đức Cường