Gia Lai ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất nông nghiệp

TMO - Những năm qua, việc đẩy mạnh cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp đã mang lại hiệu quả thiết thực cho bà con nông dân tỉnh Gia Lai. Tuy nhiên, quá trình thực hiện chương trình này vẫn gặp nhiều rào cản, hạn chế cần tháo gỡ.

Chương trình cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, nhất là đối với diện tích cây trồng hàng năm như lúa nước, mía, mì, bắp, rau quả… đã được nông dân trên địa bàn tỉnh Gia Lai áp dụng rộng rãi, góp phần giảm sức lao động, tăng năng suất và chất lượng nông sản, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với trước đây.

Thông tin từ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Krông Pa cho biết: Những năm gần đây, người dân và một số doanh nghiệp đã đầu tư máy móc phục vụ sản xuất. Đến nay, tỷ lệ cơ giới hóa khâu làm đất cho cây trồng hàng năm đạt 93%; các khâu chăm sóc, thu hoạch đạt khoảng 19%. Việc cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp góp phần giảm chi phí, tăng hiệu quả kinh tế trên một diện tích đất.

Tuy vậy, việc cơ giới hóa tập trung chủ yếu trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Còn nuôi trồng thủy sản và sản xuất lâm nghiệp, tỷ lệ cơ giới hóa chưa đạt 10%. Cụ thể, mức độ cơ giới hóa trong sản xuất cây trồng hàng năm đạt hơn 90,72%; cây trồng lâu năm đạt 74,17% và chăn nuôi đạt 16,95%. Xét riêng trong lĩnh vực trồng trọt, mức độ cơ giới hóa khâu làm đất đạt hơn 90%; các khâu gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch đạt chưa đến 40%. Đối với các trang trại chăn nuôi, hộ có quy mô chăn nuôi lớn thì tỷ lệ cơ giới hóa có khá hơn. Tại huyện Chư Prông, việc cơ giới hóa mới chỉ thực hiện trên cây lúa và một số loại cây trồng hàng năm. Riêng đối với cây công nghiệp dài ngày như: cà phê, cao su, hồ tiêu, cây ăn quả… thì mới chỉ dừng ở khâu phát cỏ, bơm thuốc, còn lại hầu như sử dụng sức lao động con người”.

Theo Sở NN&PTNT Gia Lai , toàn tỉnh hiện có 199.441 máy phục vụ sản xuất nông nghiệp. Trong đó, máy kéo 29.573 chiếc, máy bơm 53.541 chiếc và máy phun thuốc bảo vệ thực vật 57.025 chiếc. UBND tỉnh đặt mục tiêu cơ giới hóa cho từng lĩnh vực sản xuất cụ thể. Theo đó, lĩnh vực trồng trọt, sản xuất cây trồng chủ lực đạt trên 90% năm 2025, cơ giới hóa đồng bộ đạt trên 70% năm 2030. Lĩnh vực chăn nuôi, sản xuất chăn nuôi gia súc, gia cầm đạt trên 80% năm 2025, cơ giới hóa đồng bộ đạt trên 60% năm 2030. Về thủy sản, cơ giới hóa sản xuất nuôi trồng thủy sản đạt trên 70% năm 2025, đạt trên 90% năm 2030.

Máy thu hoạch mía hiện đại được áp dụng trên vùng nguyên liệu mía khu vực Đông Nam tỉnh Gia Lai. Ảnh: TĐ. 

Trong lâm nghiệp, các khâu làm đất, giống, trồng cây, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, phòng-chống cháy rừng, khai thác vận chuyển gỗ và lâm sản đạt trên 30% năm 2025, đạt trên 50% năm 2030. Phát triển chế biến, bảo quản nông sản, tốc độ tăng giá trị gia tăng công nghiệp chế biến nông sản đạt trên 11,6%/năm vào năm 2025 và đạt từ 11,0-13,0%/năm vào năm 2030. Trên 70% số cơ sở chế biến, bảo quản nông sản chủ lực đạt trình độ và năng lực công nghệ trung bình tiên tiến trở lên.

Tổn thất sau thu hoạch các nông sản chủ lực giảm từ 0,5% đến 1,0%/năm. Tỷ trọng giá trị xuất khẩu nông sản chủ lực đạt 60% là sản phẩm chế biến. Hình thành một số doanh nghiệp chế biến nông sản hiện đại, có tiềm lực kinh tế và trình độ quản lý ngang tầm với các khu vực; các cụm công nghiệp chế biến nông sản gắn với phát triển các vùng sản xuất nguyên liệu tập trung được cơ giới hóa đồng bộ và kết nối tiêu thụ nông sản. Cùng với đó, UBND tỉnh đề ra các nhiệm vụ cụ thể trong cơ giới hóa nông nghiệp các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp và phát triển chế biến, bảo quản nông sản; hỗ trợ máy móc, thiết bị phục vụ cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp và chế biến nông sản; về đào tạo, tập huấn cho nông dân…

Kinh phí thực hiện kế hoạch lồng ghép, đa dạng hoá các nguồn vốn gồm: vốn ngân sách nhà nước (Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, kiên cố hoá kênh mương, kinh phí xây dựng cơ bản, khoa học công nghệ, khuyến nông,...); vốn đối ứng của các tổ chức, cá nhân (vốn tự có của các tổ chức, cá nhân; vốn vay từ các tổ chức tín dụng) và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác. Đồng thời, đề ra các giải pháp triển khai thực hiện kế hoạch như: Tiếp tục đổi mới và hoàn thiện cơ chế chính sách, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp; phát triển kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn; tổ chức sản xuất nông nghiệp; tăng cường nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ; đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; hợp tác và hội nhập kinh tế trong và ngoài nước; huy động nguồn lực.

Ủy ban nhân dân tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị có liên quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai thực hiện các nội dung của kế hoạch; chỉ đạo triển khai chương trình, đề án, dự án để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của kế hoạch theo chức năng quản lý nhà nước và thẩm quyền được giao.

Đồng thời, Sở phối hợp các đơn vị, địa phương hướng dẫn người dân về phát triển sản xuất tập trung hàng hóa quy mô lớn để tạo điều kiện đẩy mạnh áp dụng cơ giới vào sản xuất; tham mưu, đề xuất xây dựng các mô hình, dự án phát triển sản phẩm chủ lực, các cụm liên kết sản xuất-chế biến-tiêu thụ nông sản gắn với cơ giới hóa đồng bộ tại các vùng sản xuất tập trung tại địa phương; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện, tổng hợp báo cáo Bộ Nông nghiệp và PTNT, UBND tỉnh theo định kỳ hoặc đột xuất khi có yêu cầu.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, phát triển cơ giới hóa nông nghiệp và chế biến nông lâm thủy sản là nhiệm vụ quan trọng của ngành nông nghiệp nhằm nâng cao giá trị gia tăng ngành hàng nông sản, phát triển bền vững, tham gia chuỗi cung ứng nông sản toàn cầu. Chính phủ và các bộ ngành, địa phương đã có nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ phát triển cơ giới hóa trong nông nghiệp. Điển hình như Quyết định số 68/2013/QĐ-TTg ngày 14/11/2013 về chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp.

Ngày 20/7/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 858/QĐ-TTg về Chiến lược phát triển cơ giới hóa nông nghiệp và chế biến nông, lâm, thủy sản đến năm 2030. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đang trình Chính phủ Nghị định về cơ giới hóa đồng bộ trong nông nghiệp làm cơ sở pháp lý để triển khai phát triển cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp thời gian tới. Mục tiêu của cơ giới hóa đồng bộ đến năm 2030: trồng trọt đạt 70%; chăn nuôi đạt 60%; sản xuất thủy sản đạt 90% và đánh bắt bảo quản là 95%; lâm nghiệp đạt 50% và diêm nghiệp đạt 90%. Phấn đấu đến năm 2030, đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế biến nông sản đứng trong Top 10 thế giới. 

Nhằm thúc đẩy cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp, thời gian tới các bộ, ngành và địa phương cần phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật đồng bộ và tổ chức sản xuất nông nghiệp phù hợp máy móc, thiết bị cơ giới hóa; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học-công nghệ và chuyển giao máy móc sản xuất nông nghiệp. Trong đó, trọng tâm là tạo mối liên kết giữa các cơ quan nghiên cứu với doanh nghiệp để nghiên cứu và chuyển giao khoa học-công nghệ trong lĩnh vực cơ điện nông nghiệp. Đồng thời, phát triển công nghiệp chế tạo máy móc, thiết bị, công nghệ do trong nước sản xuất và công nghiệp hỗ trợ cho cơ giới hóa nông nghiệp; phát triển nguồn nhân lực phục vụ cơ giới hóa nông nghiệp... 

Lê Hồng