EVFTA tạo động lực cho xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU

TMO - Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) đang mở ra cơ hội cho xuất khẩu hàng hóa, đặc biệt là ngành hàng nông sản của Việt Nam, qua đó góp phần nâng cao giá trị, ổn định xuất khẩu.

Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (gọi tắt là EVFTA) sau 2 năm thực thi (từ ngày 1/8/2020) đã có sức lan tỏa mạnh mẽ tới hoạt động kinh tế và thương mại giữa Việt Nam và các đối tác.

Theo số liệu của Bộ Công Thương, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-EU năm 2021 đạt 57 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm 2020. Ước tính 6 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Việt Nam và EU tăng 15 % so với cùng kỳ năm ngoái và ghi nhận mức xuất siêu của Việt Nam sang EU tăng gần 40%.

Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, xuất khẩu hàng hóa tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế trong 7 tháng qua, Việt Nam ghi nhận xuất khẩu tăng trưởng cao sang Mỹ, EU, Hàn Quốc. Trong đó, nhờ tận dụng hiệu quả những lợi thế từ EVFTA, xuất khẩu sang thị trường Liên minh châu Âu tăng trưởng hơn 20%, xuất siêu 18,7 tỷ USD, tăng 41,5% so với cùng kỳ 2021.

Các mặt hàng nông, lâm, thủy sản được hưởng ưu đãi lớn từ Hiệp định EVFTA, giúp gia tăng kim ngạch xuất khẩu. Ảnh: Vũ Long 

Theo đánh giá, nông lâm thủy sản là các mặt hàng được hưởng ưu đãi lớn từ Hiệp định EVFTA đã ghi nhận mức tăng trưởng cao, trong đó, càphê, thủy sản, tiêu, điều, rau quả, gỗ và sản phẩm gỗ tiếp tục đà phục hồi và tăng rất ấn tượng.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong bối cảnh lạm phát giá, EVFTA là yếu tố thuận lợi trợ lực cho xuất khẩu tôm sang EU. Tính tới ngày 15/6/2022, xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU đạt 338 triệu USD, tăng 51% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khối EU, top 3 thị trường gồm Hà Lan, Đức và Bỉ đều tăng 58-91% nhập khẩu tôm Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2022. 

Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu đang mở ra cơ hội cho ngành cà phê của Việt Nam Trong đó, 5 tháng năm 2022, xuất khẩu cà phê sang EU tăng 43,2%, đạt 0,78 tỷ USD. Hiện, Đức là thị trường tiêu thụ nhiều nhất các loại cà phê của Việt Nam, chiếm gần 13% trong tổng lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu cà phê của cả nước, đạt hơn 47 ngàn tấn. Tiếp theo là thị trường Bỉ, Italy, chiếm lần lượt gần 10% và 7% trong tổng lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu cà phê của cả nước.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đưa ra dự báo, thị trường xuất khẩu trong năm 2022 sẽ tiếp tục mở rộng ở nhiều quốc gia, đặc biệt là với một số thị trường lớn đến từ các quốc gia cùng tham gia các Hiệp định thương mại tự do, trong đó có EVFTA. Các mặt hàng nông sản, đặc biệt cà phê sẽ là mặt hàng đóng góp lớn vào tổng kim ngạch xuất khẩu và có tiềm năng tăng trưởng trong năm 2022, nhất là khi các nước châu Âu như Đức, Bỉ, Italy đang ngày càng ưa chuộng cà phê Việt Nam.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), năm 2022, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang EU dự báo sẽ tăng khá. Theo cam kết từ Hiệp định EVFTA, EU dành cho Việt Nam hạn ngạch 80.000 tấn gạo mỗi năm gồm: 30.000 tấn gạo xay xát, 20.000 tấn gạo chưa xay xát và 30.000 tấn gạo thơm.

Đặc biệt, EU sẽ tự do hóa hoàn toàn đối với gạo tấm, cam kết này giúp Việt Nam có thể xuất khẩu ước khoảng 100.000 tấn vào EU hàng năm. Đối với sản phẩm từ gạo, EU sẽ đưa thuế suất về 0% sau 3 - 5 năm. Điều này đã mở ra cơ hội để gạo Việt Nam có thể cạnh tranh với các nước khác khi xuất khẩu vào EU.

Bộ Công Thương đã chỉ ra 10 ngành hàng cùng các mặt hàng có tiềm năng, còn dư địa phát triển tại thị trường EU và có cơ hội lớn khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, bao gồm: lĩnh vực điện tử; nhóm nông sản thực phẩm, có 6 ngành hàng: Thủy sản, Trái cây tươi, Càphê, hạt Điều, hồ Tiêu, Cao su); Nhóm công nghiệp chế biến có 3 ngành hàng: Dệt may, Da giày, đồ Gỗ…

Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, song theo ông Lương Hoàng Thái Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho rằng hiện nay, thị trường EU đang có xu hướng dịch chuyển rất mạnh mẽ sang tiêu dùng hàng hóa xanh, sạch và đáp ứng tiêu chuẩn về lao động, về môi trường… vì vậy, doanh nghiệp cần đón đầu xu hướng này, nếu như thành công theo xu hướng này, giá trị thu được trong quá trình xuất khẩu sang EU sẽ lớn hơn rất nhiều.

Thị trường EU với yêu cầu về kỹ thuật và kiểm dịch nghiêm ngặt, đòi hỏi các doanh nghiệp cần thích ứng để khai thác hiệu quả Hiệp định trên 

Ngoài ra, EU là thị trường cơ bản rất khó tính với nhiều yêu cầu về kỹ thuật, kiểm dịch động thực vật, thậm chí có cả những tiêu chuẩn doanh nghiệp tự đặt ra. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp cần có những chuyển đổi mô hình, để đáp ứng tốt nhất thị hiếu ở thị trường EU.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước cần phải cung cấp thông tin đầy đủ cho cộng đồng doanh nghiệp có thể khai thác tốt nhất những quy định đã có. Bên cạnh đó, cần sự hỗ trợ mạnh mẽ để doanh nghiệp có thể tự lớn lên, tìm hiểu thông tin tốt hơn khi tham gia vào thị trường EU và vượt qua thách thức, rào cản về kỹ thuật, xu hướng tiêu dùng mới đang phát sinh ở thị trường EU, để tận dụng hiệu quả hơn Hiệp định EVFTA.

Hải Long