Đề xuất giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường làng nghề

TMO - Làng nghề Mẫn Xá, xã Văn Môn, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh được biết đến là một làng nghề tái chế nhôm lâu đời, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tuy nhiên hệ quả môi trường nơi đây cũng đang đặt ra nhiều thách thức.

Thôn Mẫn Xá, xã Văn Môn có khoảng 450 cơ sở cô đúc, tái chế nhôm và 100 cơ sở kinh doanh phế liệu. Theo kết quả rà soát và tổng hợp từ mạng quan trắc môi trường tỉnh Bắc Ninh những năm qua cho thấy, tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn xã Văn Môn chủ yếu phát sinh từ làng nghề cô đúc nhôm Mẫn Xá.

Một trong những vấn đề đáng quan tâm tại Mẫn Xá hiện nay là ô nhiễm không khí. Nguyên nhân chính do nguồn nguyên liệu sử dụng trong quá trình sản xuất là phế liệu, công nghệ tái chế thô sơ, đơn giản, không có các biện pháp giảm thiểu, gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe người dân trong làng và khu vực lân cận.

Chất thải từ hoạt động tái chế nhôm tại làng nghề Mẫn Xá đang ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng môi trường 

Còn về môi trường nước, nước thải phát sinh từ quá trình sản xuất, sinh hoạt… không được thu gom, xử lý và xả trực tiếp ra các ao hồ, kênh mương thông qua các hệ thống cống rãnh thoát nước xung quanh làng nghề, trong khi hệ thống thoát nước của địa phương không có hoặc bị xuống cấp nghiêm trọng, không còn khả năng thoát nước, dẫn đến nước thải bị ứ đọng lâu ngày, phát sinh mùi, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

Về chất thải rắn, trung bình mỗi ngày, lượng chất thải rắn phát sinh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh của làng nghề Mẫn Xá khoảng hơn 80 tấn chủ yếu gồm xỉ than và xỉ nhôm, trong đó hơn 60 tấn từ công đoạn cô nhôm, 12 tấn từ công đoạn nấu, đúc nhôm, 7 tấn từ công đoạn nấu kẽm và 01 tấn từ công đoạn đúc xoong, nồi.

Nhằm tìm ra hướng xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường tại Văn Môn, huyện Yên Phong đã xây dựng Đề án tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường tại xã Văn Môn nhằm cấp bách giải quyết triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường tại đây. Đồng thời, huyện cũng đề xuất phương án, biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, lộ trình chuyển đổi ngành nghề hoặc di dời vào Cụm công nghiệp làng nghề đối với các cơ sở tái chế nhôm từ năm 2022 đến năm 2026.

Tại Dự án đầu tư xây dựng Khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải làng nghề Văn Môn, diện tích 3,8 ha, huyện đã thành lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng, thông báo việc thu hồi đất để thực hiện dự án, điều tra, khảo sát, kiểm đếm giải phóng mặt bằng dự án; phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ kinh phí khi Nhà nước thu hồi đất. Ban quản lý Dự án đã chuẩn bị đầy đủ kinh phí bồi thường, thông báo việc chi trả tiền tới nhân dân, dự kiến khởi công, san lấp mặt bằng trong tháng 6/2022.

Huyện đã xây dựng 2 phương án xử lý chất thải rắn. Phương án 1 là lập dự án đầu tư xây dựng theo hướng toàn bộ diện tích 3,8 ha sử dụng để chứa xỉ thải từ các cơ sở sản xuất trong làng nghề, sau đó giao cho đơn vị có đủ chức năng để xử lý. Phương án 2 là xã hội hóa việc đầu tư xây dựng khu xử lý, sử dụng công nghệ hiện đại để xử lý triệt để xỉ thải. Việc thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn tồn đọng, huyện đang trong giai đoạn lập dự toán kinh phí thực hiện, định mức đơn giá xử lý.

Đề xuất về phương án xử lý ô nhiễm môi trường tại Văn Môn, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh cho rằng các hộ kinh doanh cần chuyển đổi công nghệ sản xuất; huyện sớm triển khai điểm tập kết khu xử lý chất thải rắn; tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân về vấn đề bảo vệ môi trường; tính phương án vận chuyển, xử lý rác thải tồn đọng, đặc biệt là tro xỉ, đây là loại rác thải thuộc danh mục chất thải nguy hại.

Nga Huyền