Đẩy mạnh xuất khẩu những ngành hàng thế mạnh sang thị trường Anh

TMO - Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVFTA) đã có hiệu lực đầy đủ, giúp nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam được hưởng lợi từ miễn trừ thuế quan, tạo điều kiện thâm nhập sâu vào Anh.

Mặc dù đối mặt với diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, gây gián đoạn không nhỏ đến chuỗi cung ứng xuất nhập khẩu cũng như các hoạt động kinh tế thương mại khác, song kim ngạch thương mại hàng hóa hai chiều giữa Việt Nam và Vương quốc Anh vẫn đạt mức tăng trưởng tốt. 

Tính chung 6 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu sang thị trường này đạt 2,91 tỷ USD, tăng 1,1% so với cùng kỳ năm 2021. Dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm sang Anh là nhóm mặt hàng điện thoại các loại và linh kiện đạt 492,8 triệu USD, giảm 26,8% (so với cùng kỳ năm 2021), chiếm tỷ trọng 16,9% tổng kim ngạch xuất khẩu. 

Dệt may là một trong những ngành hàng thế mạnh xuất khẩu hàng đầu sang thị trường Anh trong những tháng đầu năm. Ảnh: Trần Việt 

Tiếp đến là mặt hàng dệt may, trong 6 tháng đầu năm 2022 đạt 378,3 triệu USD, tăng 39%, chiếm tỷ trọng 12,9%. Tiếp đến là giày dép các loại đạt 357,2 triệu USD, tăng 10,9%, chiếm tỷ trọng 12,2%.  Các mặt hàng khác có tốc độ tăng trưởng khá gồm: cà phê tăng 138,8%; bánh kẹo và các sản phẩm từ ngũ cốc tăng 31,5%; hạt tiêu tăng 26,7%; dây điện và dây cáp điện tăng 98,9%. 

Nhập khẩu từ Anh về Việt Nam 6 tháng đầu năm đạt 372,5 triệu USD, giảm 9,9% so cùng kỳ năm 2021. Các mặt hàng chiếm tỷ trọng kim ngạch nhập khẩu lớn gồm: Máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng (22,5%); dược phẩm (11,5%); sản phẩm hóa chất (8,4%); ôtô nguyên chiếc các loại (4,8%); nguyên phụ liệu dệt, may, da, giày (4,5%). Gần đây, nhập khẩu sắt thép các loại từ Anh tăng đột biến 527% với tổng trị giá 1,3 triệu USD, chiếm 0,36% trong tổng kim ngạch nhập khẩu từ Anh.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh và Ireland, trong hai năm gần đây, Vương Quốc Anh trong tình trạng thiếu ổn định và khan hiếm nguồn cung do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Brexit và cấm vận trừng phạt kinh tế với Nga. Theo đó, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có thể tận dụng cơ hội khan hiếm nguồn cung ứng ở Anh để tăng cường xuất khẩu các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam như nông, thủy sản, thực phẩm, đồ gỗ, dệt may.

Đặc biệt, khi Hiệp định UKVFTA đã có hiệu lực đầy đủ khiến nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam được hưởng lợi từ miễn trừ thuế quan. Một số mặt hàng được hưởng lợi từ UKVFTA sẽ có tiềm năng khả quan như: Ngành nông - thủy sản, ngay khi hiệp định có hiệu lực, thuế nhập khẩu hầu hết các loại tôm nguyên liệu vào Anh giảm từ 10 - 20% xuống 0%; ngành gỗ, trong đó có nhiều mặt hàng gỗ sẽ có thuế suất 0% trong vòng 5 năm tới; các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp cũng có cơ hội tiếp cận để tham gia chuỗi cung ứng… 

Cà phê là một trong những mặt hàng nông sản có giá trị xuất khẩu tăng cao tại thị trường Anh 

Theo dự báo của các chuyên gia tại Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, xuất khẩu thuỷ sản sang Anh những tháng cuối năm đang có những tín hiệu tích cực hơn so với đầu năm, nhất là với những mặt hàng như cá tra đang hồi phục mạnh. Anh nằm trong top 10 thị trường nhập khẩu thuỷ sản của Việt Nam, chiếm 3% giá trị xuất khẩu thuỷ sản. Trong 8 tháng năm 2022, xuất khẩu thuỷ sản sang Anh tăng 3,5% đạt 213 triệu USD, trong đó xuất khẩu cá tra chiếm 47 triệu USD. 

Hiện nay, tình hình lạm phát tại Anh ở mức cao kỷ lục 40 năm và gần như cao nhất ở các nước châu Âu, nên tiêu thụ các mặt hàng thực phẩm có giá cao bị hạn chế. Do vậy, xuất khẩu tôm, cá ngừ và một số loài cá biển sang Anh giảm mạnh.

Trong khi đó, xuất khẩu cá tra vẫn giữ được tăng trưởng 16% vì cá tra có giá vừa phải, hơn nữa Anh bị thiếu cá thịt trắng do lệnh cấm thuỷ sản từ Nga, nên cá tra trở thành loài cá thay thế trên thị trường Anh, đặc biệt là các sản phẩm fish & chip phổ biến của nước này. Riêng trong tháng 8, xuất khẩu cá tra sang Anh tăng gấp hơn 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái đạt trên 7 triệu USD.

Luỹ kế 8 tháng đầu năm, xuất khẩu cá tra sang Anh đạt gần 47 triệu USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, sản phẩm cá tra phile, cắt khúc đông lạnh chiếm 79%, cá tra chế biến chiếm 17%, còn lại là cá tra nguyên con chiếm 4%.

Cá tra vẫn giữ đà tăng trưởng trong xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vào thị trường Anh.  Ảnh: Văn Trí 

Trước những tín hiệu khả quan trong việc đẩy mạnh xuất khẩu các ngành hàng chủ lực, Vụ chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn đối diện với nhiều thách thức trong quá trình tiếp cận xuất khẩu tại thị trường Anh. 

Theo đó, khi xuất khẩu sang thị trường này, các doanh nghiệp Việt Nam có thể phải đối mặt với các yêu cầu tiêu chuẩn cao về kỹ thuật, vệ sinh an toàn thực phẩm… Điều này đòi hỏi doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kế hoạch kinh doanh, xây dựng và phát triển sản phẩm, thương hiệu bài bản. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần chú ý đến một số quy định về phát triển bền vững như lao động, môi trường... 

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ phải cạnh tranh sòng phẳng với các doanh nghiệp của thị trường Anh cũng như của các nước khác. Đối với các doanh nghiệp của thị trường này, áp lực cạnh tranh đến từ sự hiểu rõ tập quán tiêu dùng cũng như hệ thống tổ chức kinh doanh bài bản, chuyên nghiệp.

Ngoài ra, thách thức còn đến từ gián đoạn chuỗi cung ứng. Bộ Công Thương cho rằng nguy cơ về gián đoạn chuỗi cung ứng, giá cước vận tải tăng mạnh do giá xăng dầu tăng cao cũng gây bất lợi cho hoạt động của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam.

Do đó để tận dụng lợi thế từ hiệp định UKVFTA, doanh nghiệp bắt buộc phải xây dựng vùng trồng (đối với ngành hành nông sản), phải nâng cao chất lượng, đáp ứng các tiêu chí mà thị trường yêu cầu. Thời gian tới Anh sẽ triển khai hàng loạt các hiệp định thương mại tự do với các nước khác, điều này khiến lợi thế về thuế quan của chúng ta sẽ không còn. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần thay đổi, tập trung vào chất lượng sản phẩm. Đây là điều quan trọng nhất để đưa sản phẩm vào thị trường Anh.

Bùi Hải