Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong khai thác thủy sản

TMO - Thời gian qua, nhiều người dân trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đã chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ thông minh vào quá trình khai thác thuỷ sản, giúp nâng cao hiệu quả đánh bắt, sản lượng và chất lượng thuỷ sản cũng đảm bảo hơn khi cập bến về bờ. 

Thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; tỉnh Quảng Trị đã và đang tập trung phát triển ngành thủy sản theo hướng hiện đại, bền vững và tập trung khắc phục tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Tuy nhiên, trong điều kiện thời tiết ngày càng thất thường, hoạt động khai thác thủy sản phải đối mặt với nhiều khó khăn như bão biển, lốc xoáy… do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, việc ứng dụng tiến bộ công nghệ khoa học - kỹ thuật vào khai thác thủy sản là yếu tố quan trọng giúp ngư dân tỉnh Quảng Trị nâng cao năng suất, hiệu quả, chất lượng cho sản phẩm thủy sản sau khai thác.

Khắc phục những khó khăn, thách thức do thiên tai gây ra, ngư dân Quảng Trị vẫn đưa tàu ra khơi bám biển. Việc lắp đặt thiết bị hiện đại hỗ trợ cho hoạt động khai thác thuỷ sản được ngư dân Quảng Trị chú trọng. Hiện nay nhiều tàu cá cũng thuộc thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, tín hiệu được cập nhật vào đất liền 24/24 giờ. Toàn bộ quá trình hoạt động trên biển đều được cập nhật trên hệ thống và chủ tàu có thể dễ dàng kiểm tra trong ứng dụng trên điện thoại, từ đó có lộ trình khai thác hiệu quả. Ngoài ra, khi gặp thời tiết bất lợi hay tàu cá gặp nạn trên biển, thiết bị định vị sẽ nhanh chóng phát tín hiệu hỗ trợ, lực lượng cứu nạn sẽ dễ dàng tìm đến chính xác vị trí tàu cá.

Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo an toàn cho các chuyến biển, giảm thời gian di chuyển đến ngư trường, một số ngư dân tại thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh, đã đầu tư lắp đặt thiết bị lái tự động cho tàu cá của mình. Thiết bị lái tự động bao gồm 4 thành phần chính là la bàn điện tử tích hợp GPS có độ chính xác cao trong nhiều loại thời tiết khác nhau với sai số +/- 0,050,giúp xác định vị trí và ổn định hướng hành trình; màn hình điều khiển có kích thước 7 inch tích hợp hệ thống xử lý dữ liệu; bộ phản hồi góc bánh lái được thiết kế phù hợp với các hệ thống lái và vô lăng ly hợp chuẩn hàng hải.

Được biết ưu điểm của thiết bị lái tự động là dễ thao tác, chỉ cần chọn hướng đi hoặc tọa độ điểm đến trên màn hình với khả năng lưu điểm lên tới 20 điểm. Điều khiển bằng 4 chế độ lái linh hoạt gồm: lái bằng vô lăng; lái bằng Remote; lái theo hướng; lái theo điểm. Trong đó, chức năng lái bằng Remote giúp người lái tàu có thể di chuyển ra xa khỏi buồng lái mà vẫn có thể điều khiển được tàu cá như khi lái bằng vô lăng.

Ngoài ra, để đảm bảo độ an toàn khi lái tự động, thiết bị còn có các chức năng báo động cảnh giới cho thuyền trưởng như báo động lệch hướng, quá tải bánh lái, cảm biến chuyển động, cảnh báo tốc độ hành trình và báo động đến điểm đến... Đặc biệt, thiết bị còn có cảm biến báo động chống ngủ quên; báo động khi phát hiện không có người cảnh giới trên ca bin nhằm đảm bảo an toàn cho người và tàu cá hoạt động trên biển. Việc lắp đặt thiết bị lái tự động không chỉ đảm bảo sức khỏe cho người lái mà còn giảm thời gian di chuyển tới ngư trường, tiết kiệm nhiên liệu, tối đa hóa lợi nhuận cho mỗi chuyến biển.

Ứng dụng công nghệ giúp sản lượng, chất lượng khai thác thuỷ sản của ngư dân Quảng Trị được nâng cao. (Ảnh minh hoạ) 

Lãnh đạo Chi cục Thủy sản Quảng Trị cho biết, những năm gần đây, ngư dân trên địa bàn tỉnh đã mạnh dạn áp dụng trang thiết bị hiện đại trong khai thác thủy sản như máy định vị vệ tinh trên tàu cá; máy dò cá bằng sóng siêu âm được nâng cấp, cải tiến qua các thế hệ như dò đứng, dò ngang và dò chụp; máy ra đa để quản lý lưới, tránh va trên biển; máy nhận dạng tự động AIS để đảm bảo an toàn cho người và tàu cá khi hoạt động trên biển; máy thông tin liên lạc sóng ngắn HF, máy thông tin liên lạc tầm trung, tầm xa và đến nay đã áp dụng máy thông tin liên lạc có tích hợp định vị vệ tinh...

Hiện đã có 188/190 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đạt 98,94%. Đã cập nhật dữ liệu cho 440 tàu cá vào Hệ thống cơ sở dữ liệu (CSDL) nghề cá quốc gia (VNFishbase), đạt 100%. Đây là CSDL khá toàn diện, quản lý thông tin về đăng ký, đăng kiểm tàu cá, hạn ngạch khai thác thủy sản, giấy phép khai thác thủy sản; dữ liệu về cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão; dữ liệu về nhật ký, báo cáo khai thác; xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác; chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác...

Mỗi khi tàu cập cảng, ngư dân làm thủ tục chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác, chỉ cần nhập số hiệu tàu cá lên Hệ thống VNFishbase là biết được hành trình của tàu cá khai thác trên biển, để làm căn cứ xác nhận nguồn gốc thủy sản. Thông qua Hệ thống VNFishbase nhằm mục tiêu giám sát, quản lý số hóa 100% các thông tin hoạt động của tàu cá từ khi xuất cảng đi khai thác, cập cảng bốc dỡ sản phẩm, tới đăng kiểm cũng như hệ thống dữ liệu khai thác, mua bán của ngư dân.

Bên cạnh đó Chi cục còn triển khai Hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thuỷ sản khai thác điện tử (CDT VN) đối với các tàu cá. Đây là phần mềm ứng dụng truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử do Cục Thủy sản, Bộ NN& PTNT xây dựng và đưa vào triển khai áp dụng trên toàn quốc; thực hiện truy xuất nguồn gốc đối với các sản phẩm thủy sản khai thác trong nước.

Quảng Trị là địa phương có ngư trường rộng gần 8.400 km², trữ lượng hải sản khoảng 60.000 tấn/năm. Toàn tỉnh có 5 huyện với 16 xã, thị trấn ven biển, có trên 8.000 lao động ngư nghiệp nhiều kinh nghiệm, diện tích vùng triều cửa sông và vùng cát ven biển hơn 3.500 ha, rất thuận lợi để phát triển nuôi trồng thủy sản, nhất là nuôi tôm có giá trị kinh tế cao. Quảng Trị đặt mục tiêu phát triển khai thác thủy sản bền vững trên cơ sở tổ chức lại sản xuất trên các vùng biển, cơ cấu lại đội tàu, cơ cấu nghề khai thác hợp lý, phù hợp.

Việc ứng dụng tiến bộ công nghệ khoa học - kỹ thuật vào khai thác và bảo quản sản phẩm thủy sản sau khai thác bước đầu đã đem lại những thành tựu nhất định. Để nâng cao hiệu quả trong khai thác thủy sản, bảo đảm an toàn cho người và phương tiện khi hoạt động trên biển, cải thiện điều kiện làm việc, sinh hoạt của người lao động trên tàu thì công tác chuyển giao, ứng dụng công nghệ khoa học - kỹ thuật trong lĩnh vực khai thác thủy sản cần phải được ưu tiên hàng đầu.

Vũ Hương