Chậm tăng trưởng kinh tế để bảo vệ Trái đất?

TMO - Lượng khí thải toàn cầu vẫn tiếp tục tăng trong thập kỷ qua, đạt mức cao nhất trong lịch sử.  Kết quả là lượng khí thải toàn cầu đang trên đà vượt qua giới hạn nóng lên 1,5 độ C được đưa ra trong Thỏa thuận Paris năm 2015 và đạt khoảng 3,2 độ C vào cuối thế kỷ này. Theo báo cáo về biến đổi khí hậu vừa được Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) công bố, nếu tình trạng ấm lên ở mức 2 độ C sẽ đòi hỏi các hành động hạn chế tăng trưởng kinh tế toàn cầu từ 1,3% đến 2,7% vào năm 2050. 

IPCC cho biết 10% số hộ gia đình có mức thu nhập cao nhất thế giới tạo ra 36-45% lượng phát thải khí nhà kính trên toàn cầu. IPCC khuyến nghị một số biện pháp có thể giúp giảm 40-70% lượng phát thải carbon vào năm 2050, như cắt giảm các chuyến bay đường dài, thúc đẩy chế độ ăn dựa trên thực vật, xây dựng các tòa nhà có khả năng chống chịu biến đổi khí hậu, cắt giảm nhu cầu năng lượng...

Các chính phủ cần ban hành các chính sách nhằm thay đổi lối sống và hành vi của người dân, như khuyến khích làm việc tại nhà để giảm việc đi lại, giảm sử dụng ô tô để đi xe đạp và đi bộ...Báo cáo cho biết những nỗ lực "giảm thiểu từ phía cầu" như vậy có thể làm giảm lượng khí thải nhà kính toàn cầu trong một số lĩnh vực lên tới 70% vào năm 2050.

Cắt giảm các hoạt động công nghiệp phát thải cao để hạn chế tình trạng nóng lên của Trái đất.

Một số điểm sáng được nhấn mạnh trong báo cáo, đó là ngày càng có nhiều công nghệ thân thiện với khí hậu. Trung bình một đơn vị năng lượng mặt trời hiện có giá thấp hơn 85% so với năm 2010, trong khi năng lượng gió hiện rẻ hơn 55%. Giá thành của pin lithium-ion, được sử dụng trong xe điện, cũng giảm mạnh.

Ở một số quốc gia, các chính sách đã dẫn đến việc tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo và xe điện, hoặc làm chậm tốc độ phá rừng. Báo cáo cũng xem xét cách thức các công cụ quản lý và thị trường có thể giúp kích thích sự đổi mới và cạnh tranh công nghệ, đây là hai chiến lược để thúc đẩy các biện pháp khuyến khích nhằm cắt giảm lượng khí thải. Thí dụ, loại bỏ trợ cấp nhiên liệu hóa thạch và áp dụng định giá carbon sẽ hướng đầu tư nhiều hơn vào các giải pháp tái tạo.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, trồng cây trong rừng và quản lý chăn nuôi bền vững hơn sẽ giúp cải thiện năng suất đất và khả năng chống chịu với các tác động khí hậu như nắng nóng hoặc hạn hán. Một số lựa chọn thân thiện với khí hậu phải đối mặt với những trở ngại đáng kể, chẳng hạn như sự phản kháng của công chúng đối với năng lượng hạt nhân hoặc các công nghệ loại bỏ carbon tốn kém.

Tuy nhiên, nguồn tài chính toàn cầu dành cho công nghệ và giải pháp khí hậu vẫn chưa đủ mức cần thiết để hạn chế lượng khí thải nhằm kiềm chế sự nóng lên ở mức 1,5 độ C. Giới chuyên gia môi trường cho biết, chấp nhận lối sống tiêu dùng thấp hơn gần như là động thái chính sách hiệu quả duy nhất để ngăn chặn những tác động tai hại của biến đổi khí hậu. Theo báo cáo, "giảm thiểu từ phía cầu" này tạo điều kiện thuận lợi cho các chính phủ trong việc thông qua các chính sách khuyến khích các lựa chọn bền vững. Thí dụ đầu tư vào làn đường dành cho xe đạp và phương tiện giao thông công cộng và chặn ô tô vào trung tâm thành phố để làm ảnh hưởng đến sự lựa chọn của người dân. Như vậy có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế vài phần trăm trong ngắn hạn, nhưng những thiệt hại đó sẽ mang lại lợi ích kinh tế lớn hơn từ việc ngăn chặn biến đổi khí hậu.

Lan Hương

LHQ: Trái đất có thể tăng 3,2 độ C