Cải tạo, xây mới chung cư cũ ở TP. HCM còn nhiều vướng mắc

TMO – Theo thống kê, trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh hiện có gần 480 chung cư cũ đã hư hỏng, xuống cấp, cần được cải tạo, xây dựng mới. Tuy nhiên, cải tạo, xây mới đang gặp nhiều khó khăn do vướng thủ tục và pháp lý.

Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cho biết, trên địa bàn thành phố hiện có 474 chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975. Phần lớn đã xuống cấp và được lên kế hoạch cải tạo, xây mới từ năm 2008. Tuy nhiên đến nay mới chỉ có 14 chung cư di dời được toàn bộ người dân. 10 chung cư trong số này đã được tháo dỡ toàn bộ, hai chung cư đã được xây mới và đang triển khai xây dựng ba chung cư.

Vướng mắc lớn nhất là liên quan đến bồi thường với nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước; bồi thường cho Nhà nước phần diện tích sở hữu chung tại chung cư cũ (hành lang, lối đi, khuôn viên…) gặp khó khăn; không kêu gọi được nhà đầu tư hoặc không thể xây mới chung cư trên đất cũ có diện tích nhỏ và không thỏa thuận được với người dân về phương án tái định cư...Những vướng mắc trên đang hiện hữu tại nhiều chung cư cũ đang có kế hoạch xây mới trong năm 2022.

Việc cải tạo, xay mới chung cư cũ tại TP. HCM gặp nhiều vướng mắc về thủ tục và pháp lý.

Nghị định số 101/2015/NĐ-CP của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư không có quy định bồi thường, nộp tiền vào ngân sách đối với các căn hộ đang cho thuê thuộc sở hữu nhà nước trong các chung cư cũ. Theo nghị định trên, chủ đầu tư khi cải tạo, xây mới chung cư, phải trả lại Nhà nước số căn hộ, diện tích căn hộ nêu trên để bố trí cho người thuê tiếp tục thuê. Nhưng trên thực tế, có nhiều người đang thuê lại không có nhu cầu thuê nhà ở chung cư mới, nên khó giải quyết.

Nghị định số 69/2021/NĐ-CP của Chính phủ về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũng là một trong những vướng mắc. Cụ thể, dù đã đưa ra yêu cầu bồi thường cho phần diện tích nhà, đất sở hữu chung như hành lang, cầu thang, lối đi chung, khuôn viên… trong chung cư cũ, nhưng không nêu rõ về thời điểm xác định giá bồi thường. Một số chung cư cũ lại không thể xây mới để bố trí tái định cư tại chỗ vì nằm trên diện tích nhỏ (dưới 1.000 m2) trong khi Nghị định số 69/2021/NĐ-CP không quy định cách giải quyết vấn đề này.

Để tháo gỡ những vướng mắc trên, UBND thành phố sẽ có cuộc làm việc với Bộ Xây dựng. Cụ thể, với phần diện tích căn hộ thuộc sở hữu nhà nước đang cho thuê, nếu người thuê không tiếp tục thuê khi chung cư mới được xây dựng, chủ đầu tư sẽ chi trả cho người thuê 60% giá trị nhà đất để họ đi thuê nơi ở mới; trả 40% giá trị nhà đất cho ngân sách nhà nước. Với phần diện tích sở hữu chung, UBND thành phố đề xuất tính giá thành vào thời điểm phê duyệt phương án bồi thường bổ sung cho dự án. Với chung cư cũ có diện tích nhỏ không thể xây mới hoặc không tìm được nhà đầu tư, sẽ giải tỏa trắng, bố trí tái định cư nơi khác bằng nguồn vốn đầu tư công; phần diện tích cũ được chuyển đổi mục đích, bổ sung công năng, bán đấu giá.

Bộ Xây dựng vừa đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh rà soát, thống kê các trường hợp đã thực hiện bồi thường khi thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn và đối chiếu với các quy định của pháp luật tại các thời điểm nêu trên để thực hiện. Bên cạnh đó, theo quy định tại khoản 9 Điều 14 của Nghị định số 69, sau khi có phương án bồi thường được phê duyệt, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản được các chủ sở hữu lựa chọn làm chủ đầu tư phải có trách nhiệm làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về nhà ở và quy định tại Nghị định này. 

Út My