ASEAN là điểm sáng tăng trưởng toàn cầu

TMO - Lãnh đạo các nước ASEAN ủng hộ chủ đề hợp tác "Bao trùm và Bền vững" mang tính thời sự, phản ánh yêu cầu cấp thiết của ASEAN trong việc thúc đẩy phát triển đồng đều, tự cường, đoàn kết và cùng ứng phó hiệu quả các thách thức chung như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, tội phạm xuyên quốc gia, thiên tai. 

Tại Phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46 diễn ra sáng 26/5 tại  Kuala Lumpur, Malaysia, lãnh đạo các nước ASEAN ủng hộ chủ đề hợp tác "Bao trùm và Bền vững" mang tính thời sự, phản ánh yêu cầu cấp thiết của ASEAN trong việc thúc đẩy phát triển đồng đều, tự cường, đoàn kết và cùng ứng phó hiệu quả các thách thức chung như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, tội phạm xuyên quốc gia, thiên tai. Các nước khẳng định ASEAN là điểm sáng tăng trưởng toàn cầu với mức tăng 4,8% năm 2024 và dự báo 4,7% năm 2025, hợp tác nội khối và với các đối tác không ngừng mở rộng, vai trò trung tâm, vị thế và uy tín ngày càng được củng cố.

Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46. Ảnh: Lại Hoa

Để giữ vững thành quả đạt được trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động, ASEAN cần phát huy tiềm năng nội khối, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại hiện có, mở rộng liên kết và kết nối, chủ động dẫn dắt và định hình tương lai khu vực thông qua các khuôn khổ, sáng kiến như Lưới điện ASEAN, Hiệp định khung kinh tế số ASEAN... Trên tinh thần đó, lãnh đạo các nước ASEAN nhất trí thông qua văn kiện "ASEAN 2045: Tương lai chung của chúng ta", trong đó có Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và các chiến lược về chính trị-an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội và kết nối, xác lập nền tảng chiến lược cho hợp tác và liên kết của ASEAN trong những thập kỷ tới.

Các nước nhất trí, việc triển khai các chiến lược 2045 không dừng ở các tuyên bố chính trị, mà đòi hỏi kế hoạch hành động cụ thể, với nguồn lực phù hợp, cơ chế triển khai và giám sát hiệu quả, và sự tham gia của toàn xã hội. Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và các chiến lược cũng cần được lồng ghép vào các kế hoạch phát triển quốc gia để bảo đảm tính đồng bộ và nhất quán.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề xuất các trọng tâm hợp tác của ASEAN. Ảnh: Lại Hoa

Phát biểu tại Phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ủng hộ tinh thần chủ đạo của Hội nghị năm nay là "Bao trùm và Bền vững". Thủ tướng Chính phủ cho biết, thời gian qua, thế giới chứng kiến những biến động mới khó lường, bất định gia tăng, kéo theo xu hướng phân cực về chính trị, phân tách về kinh tế, phân mảnh về thể chế, phân hóa về phát triển. Bối cảnh đầy thách thức đó đòi hỏi ASEAN phát huy mạnh mẽ "5 hơn": Đoàn kết hơn để tạo nên sức mạnh tập thể, Tự cường hơn để nắm giữ vận mệnh của chính mình, Chủ động hơn để định hình cuộc chơi, Bao trùm hơn để ASEAN luôn là mái nhà chung của mọi thành viên và Bền vững hơn vì tương lai của thế hệ mai sau.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề xuất các trọng tâm hợp tác của ASEAN. Thứ nhất, ASEAN tái định hình tư duy phát triển theo hướng lấy bao trùm làm nền tảng, lấy đổi mới sáng tạo làm động lực và lấy bền vững làm đích đến. Thủ tướng đề nghị các cơ quan chuyên trách nghiên cứu, đưa "bền vững" trở thành một trong những tiêu chí đánh giá hiệu quả triển khai các chiến lược hợp tác 2045, dựa trên ba trụ cột là kinh tế xanh, xã hội bao trùm và quản trị thông minh. Thủ tướng cũng đề nghị tăng cường huy động nguồn lực của cả khu vực công và khu vực tư để thúc đẩy chuyển đổi số, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát triển các sáng kiến mang tầm khu vực, truyền cảm hứng cho các đối tác của ASEAN cùng tham gia.

Thứ hai, ASEAN cần tiếp tục phát huy vai trò kết nối và mở rộng liên kết vượt ra ngoài khu vực, đa dạng hóa sản phẩm, thị trường và chuỗi cung ứng. ASEAN phải phát huy tiếng nói tập thể mạnh mẽ, ủng hộ các nguyên tắc thương mại tự do, công bằng và bao trùm và đề cao chủ nghĩa đa phương; bày tỏ tin tưởng việc Timor-Leste sớm trở thành thành viên chính thức của ASEAN sẽ góp phần quan trọng vào nâng cao tự cường, làm sâu sắc tính bao trùm và bền vững của Hiệp hội.

Thứ ba, ASEAN giữ vững vai trò trung tâm và nâng cao năng lực tự cường khu vực. Thủ tướng nhấn mạnh, thành công của ASEAN sẽ phụ thuộc vào khả năng bảo đảm không gian chiến lược độc lập và tự chủ trong triển khai các quyết sách ở khu vực. ASEAN cần tái khẳng định vai trò trung tâm không chỉ trên danh nghĩa, mà bằng hành động, giữ vững tự chủ chiến lược, phát huy đồng thuận nội khối và tăng cường năng lực chủ động thích ứng trước các biến động từ bên ngoài…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tin tưởng ASEAN sẽ vượt qua mọi biến động và bước tiếp vững mạnh. Đồng thời khẳng định, Việt Nam cam kết tiếp tục là thành viên trách nhiệm, tích cực và chủ động, sẵn sàng cùng ASEAN kiến tạo một Cộng đồng đoàn kết hơn, tự cường hơn, chủ động hơn, bao trùm hơn và bền vững hơn…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì làm việc với Thủ tướng Campuchia và Thủ tướng Lào. Ảnh: Lại Hoa

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì làm việc với Thủ tướng Campuchia Samdech Thipadei Hun Manet và Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone nhân dịp thăm chính thức Malaysia, tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46.

Tại buổi làm việc, Ba Thủ tướng ghi nhận quan hệ song phương và giữa ba nước thời gian qua có những chuyển biến mạnh về chất. Chính phủ ba nước đã sớm có sự phối hợp triển khai các kế hoạch hợp tác thiết thực ngay sau Cuộc gặp cấp cao giữa ba người đứng đầu ba Đảng và các cuộc gặp của các lãnh đạo cấp cao khác. Đồng thời nhất trí đánh giá nhiều cơ chế hợp tác song phương và giữa ba bên Việt Nam - Campuchia - Lào đã và đang phát huy hiệu quả, góp phần thiết thực vào việc củng cố và vun đắp cho hợp tác ba nước, nổi bật là cuộc gặp giữa ba Bộ trưởng Quốc phòng, ba Bộ trưởng Bộ Công an/Nội vụ và ba Bộ trưởng Ngoại giao sẽ góp phần hiện thực hóa các thỏa thuận, chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao ba nước.

Ba Thủ tướng nhất trí sự tin cậy, chia sẻ chiến lược là nền tảng cho hợp tác bền vững lâu dài trên các lĩnh vực, trong đó đặc biệt chú trọng kết nối hai nước, ba nước về kinh tế, thương mại, tài chính, giáo dục, văn hóa, giao lưu nhân dân. Nhất trí thúc đẩy triển khai hợp tác phát triển khu vực biên giới, trong đó chú trọng kết nối hạ tầng giao thông, năng lượng, thương mại, chuyển đổi số, nguồn nhân lực và phát huy hiệu quả hệ thống cửa khẩu trên đất liền giữa ba nước nhằm tạo thuận lợi tối đa cho giao thương biên mậu, phát triển kinh tế xã hội của các tỉnh giáp biên.

Các bên nhất trí phối hợp nghiên cứu thiết lập các Khu kinh tế xuyên biên giới, rà soát sửa đổi bổ sung các thỏa thuận nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng để nỗ lực nâng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam - Lào lên 5 tỷ USD và Việt Nam – Campuchia lên 20 tỷ USD; thúc đẩy sáng kiến “3 quốc gia, 1 điểm đến” và phối hợp với Thái Lan triển khai các dự án kết nối giao thông vận tải giữa bốn nước.

Ba Thủ tướng cùng chia sẻ an ninh của nước này cũng là lợi ích của nước kia; tái cam kết hợp tác bảo đảm giữ vững ổn định chính trị, an ninh, an toàn xã hội ở mỗi nước và duy trì trật tự ở khu vực biên giới; đẩy mạnh phòng chống các loại tội phạm, chống xâm nhập trái phép, bảo vệ đường biên giới hữu nghị, hòa bình, ổn định và phát triển; tin tưởng các cuộc gặp giữa ba Bộ trưởng Quốc phòng, ba Bộ trưởng Công an/Nội vụ và ba Bộ trưởng Ngoại giao sẽ góp phần hiện thực hóa các thỏa thuận, chỉ đạo của Lãnh đạo cấp cao ba nước.

Ba Thủ tướng nhấn mạnh việc giữ gìn và phát huy truyền thống đoàn kết, tương trợ lẫn nhau giữa Việt Nam - Campuchia – Lào càng trở nên cần thiết và quan trọng hơn bao giờ hết, là một trong những yếu tố then chốt thúc đẩy hợp tác gắn bó chặt chẽ giữa ba nước. Đồng thời nhất trí tiếp tục duy trì thường xuyên trao đổi các chuyến thăm, gặp gỡ tiếp xúc ba bên ở các kênh, các cấp; ưu tiên đổi mới hình thức tuyên truyền về thành tựu hợp tác và giá trị lịch sử bất biến của quan hệ đoàn kết, hữu nghị, nhất là sự hy sinh cho nhau giữa ba nước, ba dân tộc; thúc đẩy gia tăng gắn kết lãnh đạo trẻ, nghị sĩ trẻ, thanh niên, nhân dân ba nước. Trên cơ sở đó, ba Thủ tướng thống nhất tiếp tục sát sao chỉ đạo, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương cụ thể hóa các nội dung thỏa thuận và các chương trình hợp tác song phương và giữa ba nước; xem xét nghiên cứu lập thêm các cơ chế hợp tác mới đảm bảo hiệu quả và gia tăng gắn kết…/.

TÚ QUYÊN