Áp dụng mô hình thông tin công trình trong hoạt động xây dựng

TMO - Theo đánh giá của các chuyên gia, việc áp dụng mô hình thông tin công trình (BIM) giúp giảm thiểu tác động của các công trình xây dựng đến môi trường và đô thị, giảm ùn tắc, giảm khí thải, đảm bảo an toàn cho công nhân và người lưu thông trên đường. 

Mô hình thông tin công trình là việc sử dụng các tiến bộ của công nghệ thông tin để số hóa các thông tin của công trình thể hiện thông qua mô hình không gian ba chiều (3D), nhằm hỗ trợ quá trình thiết kế, thi công, quản lý vận hành công trình. Mô hình này giúp dễ hình dung dự án ngay từ giai đoạn khảo sát. Điều này còn thuận tiện trong việc kiểm tra các phương án thiết kế, kiểm tra thông tin ngay trên mô hình 3D nên các yếu tố kỹ thuật thiết kế có thể kiểm soát. 

Ngoài ra, trong giai đoạn thi công, áp dụng BIM có thể hình dung được các vấn đề trong quá trình thi công khi cập nhật các hạng mục thi công, đặc biệt tổ chức thi công. Đồng thời, về chi phí tổng dự án cũng có thể kiểm soát các thông số kỹ thuật nhằm giảm chi phí, cũng như giảm các phát sinh trong lúc thi công do lỗi thiết kế.

Áp dụng mô hình này có thể giúp thiết kế các công trình xây dựng phù hợp với quy hoạch và môi trường xung quanh. Mô hình cũng giúp quản lý sử dụng tài nguyên và tối ưu hóa sử dụng năng lượng, giảm lượng chất thải xây dựng sinh ra trong quá trình xây dựng và vận hành công trình.

Mô hình BIM giúp quản lý sử dụng tài nguyên và tối ưu hóa sử dụng năng lượng, giảm lượng chất thải xây dựng. 

Hiện nay, các dự án thành phần cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2 đang được thiết kế bản vẽ thi công và bước đầu triển khai thi công. Đánh giá về triển vọng áp dụng BIM cho một số dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2, nên áp dụng BIM cho toàn bộ vòng đời dự án từ khi lên ý tưởng đến thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, đến triển khai thi công và đưa công trình vào sử dụng. Các quá trình có tính kế thừa, giai đoạn sau sử dụng kết quả của giai đoạn trước.

BIM có ưu điểm trong quản lý tiến độ, sản lượng và chất lượng thi công. Do đó, có thể áp dụng với mục tiêu cụ thể là quản lý tiến độ, sản lượng, chất lượng công trình, đảm bảo sớm đưa công trình vào khai thác, phục vụ sự phát triển kinh tế của đất nước. Với cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2, có thể áp dụng BIM ở 2 mức độ. Cụ thể, các kết cấu như hầm, cầu phức tạp, nếu chưa có thiết kế bản vẽ thi công chi tiết, có thể áp dụng BIM để mô hình, xuất bản vẽ, khối lượng từ mô hình đảm bảo độ chính xác cao.

Đồng thời, sử dụng mô hình BIM để quản lý chất lượng, tiến độ và sản lượng công trình. Với các phần còn lại, có thể mô hình hóa với mức độ chi tiết một cách phù hợp để phục vụ công tác quản lý chất lượng, tiến độ và sản lượng công trình. Sau khi hoàn thành công trình, tiến hành cập nhật mô hình BIM hoàn công để phục vụ cho việc quản lý, vận hành sau này.

Quá trình áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng tại Việt Nam đã trải qua 3 giai đoạn: Giai đoạn thí điểm từ ngày 22/12/2016 khi Quyết định số 2500/QĐ-TTg ban hành và có hiệu lực. Giai đoạn khuyến khích áp dụng từ ngày 03/3/2021 khi Nghị định số 15/2021/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ ban hành và có hiệu lực. Giai đoạn bắt buộc áp dụng đối với công trình cấp 1 các dự án đầu tư xây dựng mới sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công và đầu tư theo phương thức đối tác công tư. Thực hiện từ ngày 17/3/2023 khi Quyết định số 258/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Lộ trình áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng được ban hành và có hiệu lực.

Để nâng cao hiệu quả việc áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng, các chuyên gia cho rằng, cơ quan, ban, ngành phải có quy định pháp luật về áp dụng BIM thật rõ ràng, từ mục tiêu áp dụng, mức độ chi tiết, cách phối hợp giữa các bên tham gia dự án và sự thừa nhận tính pháp lý của hồ sơ BIM. Phải xây dựng hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật về BIM để phối hợp và khai thác thống nhất để có thể sử dụng dữ liệu từ mô hình ở mọi cấp độ, cũng như xây dựng bộ đơn giá định mức mới. Phải có chi phí để khuyến khích áp dụng BIM và đào tạo nhân sự quản lý mô hình, nhân sự dựng hình mới tạo được hệ thống từ tạo lập đến xử lý thông tin từ mô hình này. 

H.An