Triển khai các giải pháp phòng chống hạn hán ở châu Phi

TMO - Các quốc gia ở vùng Sừng châu Phi bị hạn hán kéo dài nhiều năm. Ethiopia, Kenya, Somalia và Uganda dự kiến sẽ tiếp tục có lượng mưa dưới mức bình thường vào năm 2023. Ngoại trừ Uganda, 36,4 triệu người bị ảnh hưởng và 21,7 triệu người cần hỗ trợ lương thực.

Các dự báo về biến đổi khí hậu cho thấy những thay đổi về nhiệt độ và lượng mưa cực đoan, đặc biệt là không giảm phát thải. Các đợt khô hạn kéo dài, đặc biệt là ở các vùng bán khô hạn và khô hạn, có thể gây ra những tác động nghiêm trọng, nhất là khi mọi người không chuẩn bị sẵn sàng. Hạn hán có thể tác động trên phạm vi rộng đối với dân số bị ảnh hưởng ở khu vực châu Phi. Việc giảm khả năng cung cấp nước - thường đi kèm với nhiệt độ cao - có thể làm tăng nguy cơ ô nhiễm, gây mất nước và dẫn đến việc không có nước sử dụng và không thể duy trì các biện pháp vệ sinh.

Tình trạng hạn hán nghiêm trọng kéo dài đẩy các quốc gia khu vực châu Phi đối diện với dịch bệnh, đói nghèo do mất an ninh lương thực. 

Hạn hán có thể tác động đến cây trồng và vật nuôi không có sức đề kháng, gây suy dinh dưỡng và mất an ninh lương thực. Thiệt hại nông nghiệp gây tác động kinh tế và có thể tiếp tục ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, bạo lực trên cơ sở giới và nghèo đói. Những thay đổi đối với môi trường và hành vi của con người do hạn hán gây ra cũng có thể dẫn đến khả năng tiếp xúc nhiều hơn với các sinh vật gây bệnh. Nó có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và bùng phát dịch bệnh. Các bệnh lây lan qua thực phẩm, nước, côn trùng và các động vật khác đều có thể bùng phát trong thời gian hạn hán và thường chồng chéo lên nhau.

Mất an ninh lương thực có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch. Một số loại thực phẩm có thể khan hiếm hơn và không thể giảm ô nhiễm thực phẩm bằng các phương pháp axit hóa truyền thống như nước cốt chanh, sữa đông, me và giấm. Tác động của hạn hán đối với nguồn nước cũng ảnh hưởng đến mầm bệnh truyền qua nước. Nó có thể thay đổi môi trường và hành vi của con người theo cách làm tăng rủi ro lây truyền, tương tự như các bệnh truyền qua thực phẩm.

Hạn hán có thể dẫn đến sự gia tăng lượng nước uống được do dự trữ hoặc phân phối viện trợ nước cho các hộ gia đình từ chính phủ hoặc các tổ chức phi chính phủ. Những thay đổi về nhiệt độ và nước có thể ảnh hưởng đến sự sống sót của trứng và ấu trùng cũng như sự lây truyền vật chủ trung gian hoặc động vật, giúp mầm bệnh tồn tại lâu hơn. Nhiệt độ cao hơn có thể ảnh hưởng đến véc tơ, chủ yếu là tần suất đốt và thời điểm cho ăn, làm thay đổi đường truyền.

Các vấn đề về cung cấp lương thực và tổn thất trong nông nghiệp cũng có thể làm tăng sự phụ thuộc vào thịt thú rừng để làm thực phẩm, đây có thể là nguy cơ lan truyền dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người. Để ngăn chặn sự bùng phát dịch bệnh liên quan đến hạn hán, cần phải giải quyết tình trạng dễ bị tổn thương trước đó (nghèo đói, hay vấn đề về tiếp cận với nước, giáo dục). Nguyên nhân bùng phát dịch bệnh không phải là hạn hán, thay vào đó là cách xã hội ứng phó với những điều kiện khô hạn này.

Trước những thách thức trên, các chuyên gia môi trường và khí hậu trên thế giới nhấn mạnh, khu vực châu Phi cần quản lý tài nguyên nước tốt hơn ở cấp khu vực và quốc tế, coi các nguồn nước lớn là tài nguyên chung cho tất cả mọi người. Các nhà chức trách cần phải hành động để hỗ trợ giải quyết hạn hán. Điều này bao gồm việc cung cấp nước sạch để ngăn chặn việc sử dụng các nguồn nước kém chất lượng, viện trợ nông nghiệp và lương thực để giảm thiểu tình trạng mất nước và suy dinh dưỡng.

Ở cấp độ cá nhân, giáo dục về rủi ro bệnh tật là rất quan trọng. Điều này sẽ cho phép mọi người đưa ra những lựa chọn sáng suốt để bảo vệ sức khỏe của họ với khả năng tốt nhất của họ. Nước sử dụng tại các hộ gia đình nên được che kín, đồng thời nên đảm bảo tốt nhất vệ sinh cá nhân và vệ sinh thực phẩm.

Thống kê của các cơ quan viện trợ cho thấy hơn 20 triệu người đang phải đối mặt với tình trạng mất an ninh nghiêm trọng ở Ethiopia, Kenya và Somalia trong bối cảnh hạn hán tồi tệ nhất trong 40 năm qua đang hoành hành tại khu vực Sừng châu Phi. Trước tình hình này, Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) khu vực Đông Phi và Sừng châu Phi, kêu gọi áp dụng các chính sách nhất quán và nhanh chóng thực hiện các biện pháp của địa phương, quốc gia và khu vực để ứng phó với các trường hợp khẩn cấp về khí hậu và hệ quả của tình trạng này, bao gồm cả vấn đề di cư.

Thu Hà