Thúc đẩy phát triển du lịch gắn với phát huy giá trị văn hóa

TMO - Bắc Ninh là địa phương có đặc điểm văn hóa đặc sắc và hội tụ nhiều yếu tố để phát triển các loại hình du lịch như: Du lịch văn hóa - lễ hội; du lịch cộng đồng từ các làng Quan họ, làng nghề truyền thống, nông nghiệp, nông thôn; du lịch đường sông...đây là những điều kiện thuận lợi để địa phương này thúc đẩy du lịch phát triển gắn với phát huy bảo tồn giá trị văn hóa đặc sắc.

Bắc Ninh là một trong những địa phương đứng đầu cả nước về số lượng di tích, di sản với 1.589 di tích, trong đó 651 di tích được xếp hạng (4 di tích quốc gia đặc biệt; 204 di tích quốc gia; 443 di tích cấp tỉnh); 14 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận là Bảo vật quốc gia. Về di sản văn hóa phi vật thể, tỉnh có 4 di sản được UNESCO ghi danh (Dân ca Quan họ Bắc Ninh; thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ; nghệ thuật hát Ca trù; Nghi lễ và trò chơi kéo co làng Hữu Chấp); 8 di sản đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (Tranh dân gian Đông Hồ, Lễ hội làng Diềm, Lễ hội làng Đồng Kỵ, Gốm Phù Lãng, Chạm khắc gỗ Phù Khê, Gò đồng Đại Bái, Trống quân Bùi Xá và Tre trúc Xuân Lai).

Trong những năm qua, công tác quản lý, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích trên địa bàn luôn được cấp ủy, chính quyền tỉnh Bắc Ninh quan tâm, đầu tư, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Như tại Thuận Thành (Bắc Ninh) nơi có 81 di tích được Nhà nước công nhận, trong đó cấp quốc gia đặc biệt là 2, cấp quốc gia là 22, cấp tỉnh là 57 di tích; 5 bảo vật và nhóm bảo vật Quốc gia. Riêng trong năm 2022, toàn huyện có 11 di tích được UBND tỉnh Bắc Ninh hỗ trợ kinh phí tu bổ, chống xuống cấp với tổng kinh phí là 7,2 tỷ đồng.

Với giá trị văn hóa đặc sắc, tỉnh Bắc Ninh đang khai thác hiệu quả trong phát triển du lịch tại địa phương. 

Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh cho biết, giai đoạn 2016 - 2022, du lịch Bắc Ninh có tốc độ tăng trưởng trung bình 14,02%/năm, đón 1,1 - 1,6 triệu lượt khách/năm. Tổng thu từ du lịch năm 2019 đạt 1.100 tỷ đồng. Năm 2022, du lịch phục hồi tích cực sau khi Chính phủ cho phép mở cửa trở lại hoạt động từ tháng 3/2022. Tổng doanh thu du lịch năm 2022 ước đạt 830 tỷ đồng, tăng 56% so với năm 2021; tổng lượt khách đạt 1,2 triệu lượt, tăng 50% cùng kỳ năm 2021.

Tuy nhiên, theo đánh giá của UBND tỉnh, hoạt động du lịch tại Bắc Ninh chủ yếu phát triển theo chiều rộng thông qua khai thác thô tài nguyên. Sự phát triển của du lịch còn chưa tương xứng với vị thế và tiềm năng to lớn của tỉnh, nhất là tiềm năng du lịch văn hóa. Công tác bảo tồn di sản văn hóa mới chỉ thực hiện tốt ở nội dung bảo tồn, gìn giữ giá trị ở phần lõi. Việc gắn kết với đầu tư hệ thống hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, cơ sở vật chất còn thiếu ở các điểm du lịch. Doanh nghiệp chưa quan tâm đầu tư nghiên cứu phát triển sản phẩm du lịch từ sản phẩm văn hóa làng nghề, sản phẩm nông sản, ẩm thực và từ giá trị của các di sản văn hóa…

Do vậy, để thúc đẩy phát triển hoạt động du lịch gắn với phát huy di sản văn hóa trên địa bàn, tỉnh Bắc Ninh sẽ đẩy mạnh thực hiện các giải pháp xúc tiến, quảng bá du lịch, hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh du lịch; đầu tư phát triển các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, tăng cường hoạt động kết nối, hợp tác với các địa phương trong cả nước; đăng cai tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch quy mô quốc gia, quốc tế để thu hút du khách…

Những điểm du lịch văn hóa tâm linh như chùa Phật Tích, đền Bà Chúa Kho... hằng năm thu hút đông đảo du khách  

Tại Đề án “Phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030”, tỉnh Bắc Ninh nhấn mạnh quan điểm: Khai thác tối đa các lợi thế về giá trị di sản văn hóa, bản sắc văn hóa và con người Bắc Ninh-Kinh Bắc để tạo ra các sản phẩm du lịch đặc trưng, có chất lượng cao, gia tăng tính hấp dẫn và tính bền vững của sản phẩm du lịch, thực sự là nguồn lực thúc đẩy phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh với tỷ trọng của du lịch ngày càng cao trong cơ cấu kinh tế, tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Bắc Ninh.

Trong đó, Bắc Ninh đặt mục tiêu đến năm 2025, đón và phục vụ từ 2 - 2,5 triệu lượt khách du lịch. Tổng thu du lịch đạt khoảng  2 nghìn tỷ đồng. Có trên 20 ngàn lao động trong ngành du lịch, trong đó tỉ lệ lao động qua đào tạo đạt 80%. Lựa chọn ưu tiên phát triển từ 3-5 sản phẩm du lịch từ giá trị di sản văn hóa nổi trội để phát triển thương hiệu du lịch của tỉnh. Phát triển cơ sở hạ tầng: Nâng cấp, chỉnh trang hạ tầng điểm du lịch và các tuyến giao thông kết nối các di sản văn hóa tiêu biểu. Hoàn thành số hóa các di sản văn hóa tiêu biểu.

Đến năm 2030, đón và phục vụ trên 5 triệu lượt khách du lịch. Tổng thu du lịch đạt khoảng 4,5 nghìn tỷ đồng. Có trên 25 ngàn lao động trong ngành du lịch, trong đó tỉ lệ lao động đã qua đào tạo đạt 85%. Phát triển thêm từ 3-5 sản phẩm du lịch để đa dạng hóa sản phẩm du lịch văn hóa. Phát triển đồng bộ các dịch vụ, sản phẩm du lịch văn hóa, các tiện ích du lịch, ứng dụng công nghệ số, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.  Hoàn thiện hệ thống tuyến, điểm du lịch; ít nhất có 02 khu du lịch cấp tỉnh; đầu tư phát triển từ 1-2 mô hình du lịch cộng đồng từ các làng Quan họ, làng nghề truyền thống, nông nghiệp, nông thôn. Hoàn thành cơ sở dữ liệu văn hóa của tỉnh. Phát triển được từ 1-2 sản phẩm du lịch “ảo”, du lịch “3D”. 

Nguyễn Bình