Phát triển nền nông nghiệp phát thải thấp

TMO - Nông nghiệp là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Trong đó, đối với ngành trồng trọt, chăn nuôi những tác động rõ thấy là tình trạng hạn hán và sâu bệnh, xâm nhập mặn,…gây áp lực lớn đến năng suất và sinh kế của người nông dân. Ở một khía cạnh khác, nông nghiệp chỉ xếp sau ngành năng lượng và giao thông vận tải về lượng phát thải khí nhà kính ra môi trường, góp phần gia tăng tốc độ biến đổi khí hậu.  

Việt Nam đang là quốc gia xuất khẩu tôm lớn thứ 3 thế giới, tính đến tháng 12/2023. Nuôi trồng và chế biến thủy sản trong đó tôm đã tạo sinh kế cho 5 triệu lao động Việt Nam. Tại hai tỉnh Bạc Liêu và Sóc Trăng phía Nam sông Mê Kông có khoảng 200.000 người tìm kiếm sinh kế dựa vào nghề nuôi và chế biến tôm nước lợ, mang lại khoảng 25-35% GDP của các tỉnh. Tuy nhiên, các nguồn chất thải rắn, lỏng từ nuôi trồng thủy sản cũng gây ra ô nhiễm đất, nguồn nước và không khí, góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng nóng lên toàn cầu.

Ngày 11-12/3 tại Bạc Liêu, đoàn công tác kỹ thuật đại diện hai tổ chức ChildFund Korea và ActionAid Quốc tế tại Việt Nam đã làm việc với các cơ quan chuyên môn của hai tỉnh Sóc Trăng và Bạc Liêu, chuyên gia và giảng viên của Đại học Cần Thơ và đại diện cộng đồng tại huyện Long Phú và huyện Đông Hải để cùng hợp tác hỗ trợ các giải pháp nông nghiệp phát thải thấp ở đồng bằng sông Cửu Long.

Theo đó, Quỹ trẻ em Hàn Quốc (ChildFund Korea) với nguồn tài trợ đặc biệt của cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) và ActionAid Việt Nam đã nhất trí cùng hợp tác xây dựng các chương trình tài trợ tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long với mục tiêu góp phần giảm thiểu chất thải rắn từ nông nghiệp, cải thiện chất lượng môi trường ở khu vực này.

Chương trình hợp tác ban đầu dự kiến có ba giai đoạn kéo dài 9 năm, trong đó giai đoạn 1 từ 2024-2026 có các kết quả dự kiến như sau: Giảm phát thải khí nhà kính và chất thải rắn từ nông nghiệp; Hỗ trợ thành lập cơ chế phản ứng nhanh với ô nhiễm nước mặt. Ngân sách dành cho giai đoạn 1 dự kiến tương đương 1.5 triệu USD, hỗ trợ 320.000 người dân, giảm trung bình 3250kg chất thải rắn từ mỗi hộ nuôi sau ba năm thực hiện dự án.

Việc áp dụng các giải pháp,dự án giúp giảm thiểu phát thải cho nền nông nghiệp nước ta.  

Dự án dự kiến nhân rộng mô hình khí sinh học xử lý chất thải và cung cấp nguyên liệu đốt phát thải thấp cho các hộ chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi trồng thủy sản; tăng cường năng lực cộng đồng trong quản lý chất thải rắn nông nghiệp; xây dựng cơ chế giám sát tự thân đối với chất lượng nước và quản lý chất thải rắn trong các trang trại tại khu vực; hỗ trợ các chương trình khuyến khích bảo vệ môi trường và giảm chất thải.

Các nội dung trên đã được đoàn cán bộ kỹ thuật của ChildFund và ActionAid, cán bộ cơ quan địa phương, nhà khoa học và đại diện hộ hưởng lợi thảo luận trong 2 ngày làm việc tích cực. Các bên đã cơ bản thống nhất nội dung cơ chế phối hợp, xây dựng kế hoạch hành động và biện pháp kỹ thuật để triển khai hiệu quả, hỗ trợ cộng đồng tiếp cận và thực hành sinh kế bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi năng lượng trong phát triển nông nghiệp bền vững thời gian sắp tới.

Chia sẻ với đoàn làm việc, ông Nguyễn Trung Hiếu – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bạc Liêu cho biết: “Các chương trình tài trợ của ActionAid và đối tác đều thực tế và gắn liền với sinh kế của người dân đặc biệt trong bối cảnh phát triển nông nghiệp. Thủy sản là ưu tiên của địa phương nhưng đang gây ra một số thách thức về ô nhiếm môi trường và tăng phát thải khí nhà kính. Chúng ta đang nỗ lực để có 9 tỷ đô la từ xuất khẩu tôm hàng năm và rất cần có các sản phẩm tôm phát thải thấp, có lợi cho người nuôi, người chế biến và tiêu dùng. Chúng tôi hoan nghênh ActionAid và ChildFund Korea đã hợp tác trong chương trình này, giúp nâng cao chất lương thương hiệu tôm Việt Nam, đặc sản tôm Bạc Liêu, giúp người nông dân có chất lượng cuộc sống tốt hơn, bảo vệ các nguồn tài nguyên và hệ sinh thái nông nghiệp".

Minh Anh