Phát huy vai trò của Công ước Luật Biển trong giải quyết thách thức về đại dương

TMO - Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres nhấn mạnh, Công ước Luật Biển có vai trò quan trọng hơn bao giờ hết trong bối cảnh đại dương đang "kêu cứu" trước những thách thức như biến đổi khí hậu, sản lượng cá bị khai thác quá mức.

Người đứng đầu Liên Hợp Quốc cho biết: Bốn thập kỷ trước, thế giới đã thực hiện một bước quan trọng để điều hành và duy trì trật tự cho các đại dương và vùng biển… Việc Công ước được hầu hết các nước trên toàn thế giới phê chuẩn đã phản ánh tầm quan trọng cơ bản và khuôn khổ pháp lý cũng như các văn kiện liên quan đối với các quốc gia trên thế giới”. Theo ông Guterres, đại dương là sự sống, là sinh kế và chất kết nối nhân loại với nhau trong suốt chiều dài lịch sử và các nền văn hóa. Ông khẳng định, Công ước Luật Biển có vai trò quan trọng hơn bao giờ hết trong bối cảnh đại dương đang trong tình trạng “kêu cứu”.

Được thông qua vào năm 1982, Công ước đã mở ra một chương mới về quản trị biển trên quy mô toàn cầu, cũng như giúp nhân loại hiểu rõ hơn, bảo vệ và khai thác biển tốt hơn. Ông Guterres nhấn mạnh phạm vi của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển trải dài từ “không khí chúng ta hít thở, bầu khí quyển duy trì mọi sự sống, các ngành công nghiệp dựa trên đại dương mang lại việc làm cho khoảng 40 triệu người, đến các loài sinh vật trú ngụ ở đại dương”. Công ước đề cập tới các vấn đề quan trọng, gồm bảo tồn nghề cá của thế giới, bảo vệ biển, quyền đối với các nguồn tài nguyên trong phạm vi 200 hải lý tính từ bờ biển quốc gia, và tầm quan trọng ngày càng trở nên rõ nét của việc quản lý bền vững và công bằng các hoạt động liên quan đến khoáng sản trong vùng biển quốc tế.

Ô nhiễm đại dương là một trong những thách thức nghiêm trọng cần được thúc đẩy giải quyết bằng Công ước Luật Biển 

Tuy nhiên, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc cũng chỉ ra những thách thức ở thời điểm hiện tại, bao gồm: Gần 35% sản lượng cá của thế giới hiện bị khai thác quá mức; nước biển dâng cao khi khủng hoảng biến đổi khí hậu tiếp diễn, tình trạng axit hóa và ô nhiễm đại dương; các rạn san hô bị bào mòn; những trận lụt lội kinh hoàng đe dọa các thành phố ven biển và các hòn đảo nhỏ tại nhiều quốc gia đang phát triển. Trong khi đó, nhân công làm việc trong các ngành kinh tế biển lại không có được các điều kiện làm việc an toàn và mức hỗ trợ cần thiết.

Trước thực tế đó, ông Antonio Guterres cho rằng, thế giới cần đặt ra tham vọng lớn hơn và dịp kỷ niệm 40 năm ra đời Công ước Luật Biển cần được coi là lời nhắc nhở quan trọng về việc tiếp tục sử dụng thiết chế thiết yếu này để giải quyết những thách thức hiện nay. Đồng thời, các bên cần nhanh chóng thông qua Thỏa thuận giảm trợ cấp đánh bắt cá mới đạt được gần đây, bảo đảm mọi chính sách đối với đại dương cần được khởi nguồn từ nền tảng khoa học tốt nhất và kiến thức kinh tế, xã hội vượt trội. Chính phủ các nước xây dựng khuôn khổ pháp lý đặt việc bảo vệ và bảo tồn đại dương lên ưu tiên hàng đầu. Bên cạnh đó, các ngành công nghiệp hàng hải và các nhà đầu tư nên ưu tiên hàng đầu cho việc bảo tồn, bảo vệ và khả năng phục hồi khí hậu, cùng với việc bảo đảm sự an toàn của người lao động.

Minh Vân