Núi lửa Tonga phun trào có thể gây hại đến môi trường trong nhiều năm

TMO - Qua nghiên cứu hình ảnh vệ tinh, các nhà khoa học cho biết vụ phun trào núi lửa dữ dội dưới đáy biển ngoài khơi Tonga (một quần đảo độc lập ở phía nam Thái Bình Dương, nằm cách New Zealand khoảng 2.000km) có thể gây thiệt hại lâu dài cho các rạn san hô, làm xói mòn bờ biển, cũng như gây gián đoạn hoạt động nghề cá.

Kể từ đợt phun trào đầu tiên, núi lửa Hunga Tonga-Hunga Ha'apai đã giải phóng một lượng lớn lưu huỳnh dioxide và nitơ oxide loại khí tạo ra mưa axit khi tương tác với nước và ôxy trong khí quyển.

Theo chuyên gia nghiên cứu núi lửa Shane Cronin, với khí hậu nhiệt đới của Tonga, nhiều khả năng sẽ có mưa axit ở đảo quốc này trong thời gian tới. Điều này sẽ gây ảnh hưởng đến cây trồng và phá hủy các mặt hàng chủ lực của Tonga như khoai môn, ngô, chuối và rau xanh.

Núi lửa Hunga Tonga-Hunga Ha'apa phun trào liên tiếp trong 2 ngày 14-15/1 gây hậu quả nghiêm trọng đối với môi trường tại quốc đảo này.

Vùng đặc quyền kinh tế của Tonga có diện tích gần 700 nghìn dặm vuông, lớn hơn 1.000 lần so với diện tích đất liền của quốc gia này. Hầu hết người dân Tonga đều phụ thuộc vào đại dương để tìm kiếm nguồn thức ăn cũng như phát triển sinh kế.

Theo các nhà Địa chất học ở New Zealand, mặc dù các nhà khoa học chưa tiến hành điều tra thực địa, nhưng một số bức ảnh vệ tinh dường như cho thấy một lớp tro bụi bao phủ trên khu vực đất liền. Trong đại dương, tro bụi núi lửa có thể gây hại cho các loài sinh vật biển. Vài tuần trước đợt phun trào cuối tuần qua, Cơ quan địa chất Tonga đã cảnh báo về tình trạng ô nhiễm nước biển ở khu vực lân cận do chất thải độc hại thoát ra từ núi lửa, đồng thời khuyến cáo ngư dân không nên đánh bắt cá ở vùng nước này vì chúng có khả năng bị nhiễm độc.

Vùng nước đầy tro bụi gần núi lửa sẽ tước đi nguồn thức ăn cũng như môi trường sinh sản của các loài cá. Các nhà khoa học cho biết, một số loài cá sẽ bị diệt vong và những loài sống sót sẽ buộc phải di cư đến khu vực khác để tồn tại. Bên cạnh đó, sự thay đổi trong cấu trúc của đáy biển có thể tạo ra những trở ngại mới cho các tàu cá.

Lớp tro bui từ núi lửa phun trào gây hại trực tiếp đến môi trường biển, đe dọa sự sống của các loài thủy hải sản, sinh vật biển

Ngoài ra, tro bụi từ vụ phun trào núi lửa có thể hủy hoại các rạn san hô, vốn là trụ cột chính của ngành du lịch đem lại doanh thu 5 triệu USD mỗi năm cho Tonga thời điểm trước đại dịch Covid-19. Ngay cả khi vụ phun trào chưa xảy ra, các rạn san hô của quốc đảo này cũng đã bị đe dọa bởi dịch bệnh bùng phát và tác động của biến đổi khí hậu, bao gồm hiện tượng tẩy trắng san hô và các cơn lốc xoáy với cường độ ngày càng mạnh. Những đợt phun trào như vậy cũng giải phóng nhiều sắt hơn vào trong nước biển, thúc đẩy sự phát triển của tảo xanh lam và bọt biển gây nguy hại cho các rạn san hô.

Việc mất đi các rạn san hô cũng sẽ tác động đến khả năng đối phó với tình trạng nước biển dâng và nước dâng do bão của Tonga. Đây thực sự là một mối lo ngại đối với đảo quốc này, khi mà biến đổi khí hậu đang khiến mực nước biển nơi đây tăng khoảng 6mm (0,2 inch) mỗi năm - cao hơn gấp đôi so với mức tăng trung bình toàn cầu.

Ngọc Linh